exemplar: Difference between revisions
Σοφὸς γὰρ οὐδείς, ὃς τὰ πάντα προσκοπεῖ → Omnia vel sapiens nemo est, qui prospexerit → Denn keinen Weisen gibt's, der alles sieht vorher
(6_6) |
(CSV import) |
||
| (5 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LaEn | |||
|lnetxt=exemplar examplaris N N :: model, pattern, example, original, ideal; copy/reproduction; typical instance | |||
}} | |||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>exemplar</b>: āris, ([[exemplare]], is, Lucr. 2, 124, v. Lachm. ad h. l.), n. [[exemplum]].<br /><b>I</b> A [[transcript]], [[copy]].<br /> <b>A</b> Prop.: [[tibi]] earum (litterarum) [[exemplar]] misi, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 6; Cic. Att. 4, 5, 1: [[liber]] in exemplaria [[transcriptus]] [[mille]], Plin. Ep. 4, 7, 2; Gell. 7, 20, 6: testamenti, Plin. Ep. 10, 75, 4: tabulae [[exemplar]], [[quod]] [[apographon]] vocant, a [[copy]], Plin. 35, 11, 40, § 125: epistolae, Vulg. 1 Esdr 4, 11 al.—<br /> <b>B</b> Trop., an [[image]], [[likeness]], [[impression]]: [[verum]] amicum qui intuetur, [[tamquam]] [[exemplar]] aliquod intuetur sui, Cic. Lael. 7, 23: sunt et [[alia]] ingenii ejus exemplaria, Plin. 35, 10, 36, § 74.—<br /><b>II</b> A [[pattern]], [[model]], [[exemplar]], [[original]], an [[example]] ([[class]].): eam speciem, quae [[semper]] est [[eadem]], intuebitur, [[atque]] id sibi proponet [[exemplar]] ... videndum, [[utrum]] [[sit]] [[imitatus]] [[exemplar]], etc. (corresp. to [[exemplum]]), Cic. Univ. 2; cf.: ad imitandum mihi [[propositum]] [[exemplar]] illud est (corresp. to [[exemplum]]), id. Mur. 31, 66: utile proposuit nobis [[exemplar]] Ulixen, Hor. Ep. 1, 2, 18: reliqui disseruerunt, [[sine]] ullo [[certo]] exemplari formaque rei publicae, Cic. Rep. 2, 11: M. Catoni, quo omnes, qui iisdem rebus studemus, [[quasi]] exemplari ad industriam virtutemque ducimur, id. ib. 1, 1: [[Falcula]] [[exemplar]] antiquae religionis, id. Caecin. 10, 28; so, vitae prioris, Plin. Ep. 2, 1, 7; cf.: Cornuto [[quid]] in omni genere ad [[exemplar]] antiquitatis expressius? id. ib. 5, 15, 3: [[dumtaxat]], rerum magnarum parva potest res Exemplare [[dare]], Lucr. 2, 124: respicere [[exemplar]] vitae morumque, Hor. A. P. 317: decipit [[exemplar]] vitiis imitabile, etc., id. Ep. 1, 19, 17: [[Plautus]] ad [[exemplar]] [[Siculi]] properare Epicharmi, id. ib. 2, 1, 58: si ad [[exemplar]] primi libri [[bellum]] Siculum perscripsisset, Quint. 10, 1, 89; Tac. A. 15, 23: adulatorii dedecoris [[apud]] posteros, id. ib. 6, 32: quas (epulas) a Tigellino paratas ut [[exemplar]] referam, ne, etc., [[example]], id. ib. 15, 37: fac [[secundum]] [[exemplar]], Vulg. Exod. 25, 40: juxta [[exemplar]], id. ib. 26, 30. —In | |lshtext=<b>exemplar</b>: āris, ([[exemplare]], is, Lucr. 2, 124, v. Lachm. ad h. l.), n. [[exemplum]].<br /><b>I</b> A [[transcript]], [[copy]].<br /> <b>A</b> Prop.: [[tibi]] earum (litterarum) [[exemplar]] misi, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 6; Cic. Att. 4, 5, 1: [[liber]] in exemplaria [[transcriptus]] [[mille]], Plin. Ep. 4, 7, 2; Gell. 7, 20, 6: testamenti, Plin. Ep. 10, 75, 4: tabulae [[exemplar]], [[quod]] [[apographon]] vocant, a [[copy]], Plin. 35, 11, 40, § 125: epistolae, Vulg. 1 Esdr 4, 11 al.—<br /> <b>B</b> Trop., an [[image]], [[likeness]], [[impression]]: [[verum]] amicum qui intuetur, [[tamquam]] [[exemplar]] aliquod intuetur sui, Cic. Lael. 7, 23: sunt et [[alia]] ingenii ejus exemplaria, Plin. 35, 10, 36, § 74.—<br /><b>II</b> A [[pattern]], [[model]], [[exemplar]], [[original]], an [[example]] ([[class]].): eam speciem, quae [[semper]] est [[eadem]], intuebitur, [[atque]] id sibi proponet [[exemplar]] ... videndum, [[utrum]] [[sit]] [[imitatus]] [[exemplar]], etc. (corresp. to [[exemplum]]), Cic. Univ. 2; cf.: ad imitandum mihi [[propositum]] [[exemplar]] illud est (corresp. to [[exemplum]]), id. Mur. 31, 66: utile proposuit nobis [[exemplar]] Ulixen, Hor. Ep. 1, 2, 18: reliqui disseruerunt, [[sine]] ullo [[certo]] exemplari formaque rei publicae, Cic. Rep. 2, 11: M. Catoni, quo omnes, qui iisdem rebus studemus, [[quasi]] exemplari ad industriam virtutemque ducimur, id. ib. 1, 1: [[Falcula]] [[exemplar]] antiquae religionis, id. Caecin. 10, 28; so, vitae prioris, Plin. Ep. 2, 1, 7; cf.: Cornuto [[quid]] in omni genere ad [[exemplar]] antiquitatis expressius? id. ib. 5, 15, 3: [[dumtaxat]], rerum magnarum parva potest res Exemplare [[dare]], Lucr. 2, 124: respicere [[exemplar]] vitae morumque, Hor. A. P. 317: decipit [[exemplar]] vitiis imitabile, etc., id. Ep. 1, 19, 17: [[Plautus]] ad [[exemplar]] [[Siculi]] properare Epicharmi, id. ib. 2, 1, 58: si ad [[exemplar]] primi libri [[bellum]] Siculum perscripsisset, Quint. 10, 1, 89; Tac. A. 15, 23: adulatorii dedecoris [[apud]] posteros, id. ib. 6, 32: quas (epulas) a Tigellino paratas ut [[exemplar]] referam, ne, etc., [[example]], id. ib. 15, 37: fac [[secundum]] [[exemplar]], Vulg. Exod. 25, 40: juxta [[exemplar]], id. ib. 26, 30. —In plur.: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, models, Hor. A. P. 268. | ||
}} | |||
{{Gaffiot | |||
|gf=<b>exemplăr</b>,¹⁰ āris, n. ([[exemplum]]),<br /><b>1</b> copie, exemplaire : Cic. Att. 4, 5, 1 ; [fig.] reproduction, portrait : Cic. Læl. 17<br /><b>2</b> original, type, exemple, modèle : Cic. Rep. 2, 22 ; Tim. 6 ; Mur. 66. | |||
}} | |||
{{Georges | |||
|georg=exemplar, āris, n. ([[exemplum]]), I) ([[nach]] [[exemplum]] no. I): A) die [[Abschrift]], [[Kopie]], Cic.: testamenti, Plin. ep. – B) in ethischer [[Hinsicht]], das [[Ebenbild]], [[Abbild]], Cic. u. Plin. – II) ([[nach]] [[exemplum]] no. III) das [[Muster]] = das [[Vorbild]], [[Modell]], Cic. u.a. – Nbf. exemplāre, is, n., Lucr. 2, 124. | |||
}} | |||
{{LaZh | |||
|lnztxt=exemplar, aris. n. :: [[式樣]]。[[表樣]]。[[稿本]]。[[法帖]]。[[規模]] | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 18:50, 12 June 2024
Latin > English
exemplar examplaris N N :: model, pattern, example, original, ideal; copy/reproduction; typical instance
Latin > English (Lewis & Short)
exemplar: āris, (exemplare, is, Lucr. 2, 124, v. Lachm. ad h. l.), n. exemplum.
I A transcript, copy.
A Prop.: tibi earum (litterarum) exemplar misi, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 6; Cic. Att. 4, 5, 1: liber in exemplaria transcriptus mille, Plin. Ep. 4, 7, 2; Gell. 7, 20, 6: testamenti, Plin. Ep. 10, 75, 4: tabulae exemplar, quod apographon vocant, a copy, Plin. 35, 11, 40, § 125: epistolae, Vulg. 1 Esdr 4, 11 al.—
B Trop., an image, likeness, impression: verum amicum qui intuetur, tamquam exemplar aliquod intuetur sui, Cic. Lael. 7, 23: sunt et alia ingenii ejus exemplaria, Plin. 35, 10, 36, § 74.—
II A pattern, model, exemplar, original, an example (class.): eam speciem, quae semper est eadem, intuebitur, atque id sibi proponet exemplar ... videndum, utrum sit imitatus exemplar, etc. (corresp. to exemplum), Cic. Univ. 2; cf.: ad imitandum mihi propositum exemplar illud est (corresp. to exemplum), id. Mur. 31, 66: utile proposuit nobis exemplar Ulixen, Hor. Ep. 1, 2, 18: reliqui disseruerunt, sine ullo certo exemplari formaque rei publicae, Cic. Rep. 2, 11: M. Catoni, quo omnes, qui iisdem rebus studemus, quasi exemplari ad industriam virtutemque ducimur, id. ib. 1, 1: Falcula exemplar antiquae religionis, id. Caecin. 10, 28; so, vitae prioris, Plin. Ep. 2, 1, 7; cf.: Cornuto quid in omni genere ad exemplar antiquitatis expressius? id. ib. 5, 15, 3: dumtaxat, rerum magnarum parva potest res Exemplare dare, Lucr. 2, 124: respicere exemplar vitae morumque, Hor. A. P. 317: decipit exemplar vitiis imitabile, etc., id. Ep. 1, 19, 17: Plautus ad exemplar Siculi properare Epicharmi, id. ib. 2, 1, 58: si ad exemplar primi libri bellum Siculum perscripsisset, Quint. 10, 1, 89; Tac. A. 15, 23: adulatorii dedecoris apud posteros, id. ib. 6, 32: quas (epulas) a Tigellino paratas ut exemplar referam, ne, etc., example, id. ib. 15, 37: fac secundum exemplar, Vulg. Exod. 25, 40: juxta exemplar, id. ib. 26, 30. —In plur.: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, models, Hor. A. P. 268.
Latin > French (Gaffiot 2016)
exemplăr,¹⁰ āris, n. (exemplum),
1 copie, exemplaire : Cic. Att. 4, 5, 1 ; [fig.] reproduction, portrait : Cic. Læl. 17
2 original, type, exemple, modèle : Cic. Rep. 2, 22 ; Tim. 6 ; Mur. 66.
Latin > German (Georges)
exemplar, āris, n. (exemplum), I) (nach exemplum no. I): A) die Abschrift, Kopie, Cic.: testamenti, Plin. ep. – B) in ethischer Hinsicht, das Ebenbild, Abbild, Cic. u. Plin. – II) (nach exemplum no. III) das Muster = das Vorbild, Modell, Cic. u.a. – Nbf. exemplāre, is, n., Lucr. 2, 124.
