καρδία: Difference between revisions
σωφροσύνη τὸ περὶ τὰς γυναῖκας → temperance in relation to women
(13_7_3) |
(Bailly1_3) |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1326.png Seite 1326]] ἡ, ion. καρδίη, poet. [[κραδία]] u. [[κραδίη]], so bei Hom., der die Form καρδίη nur im Anfang des Verses hat, Il. 2, 452. 11, 12. 14, 152; vgl. [[κέαρ]]; – 1) das <b class="b2">Herz</b>; ἐν δέ τέ οἱ [[κραδίη]] μεγάλα στέρνοισι πατάσσει, schlägt in der Brust, Il. 13, 282, wie πηδᾷ Plat. Conv. 215 d; Ar. Nubb. 1391; ἔξω στήθεος ἐκθρώσκει Il. 10, 94; [[δόρυ]] δ' ἐν κραδίῃ ἐπεπήγει 13, 442; ἀλέκτορος Aesch. Eum. 823; συός Luc. salt. 85. Häufig als Sitz der Gefühle und Leidenschaften, bes. der Furcht, ἔχων κραδίην ἐλάφοιο Il. 1, 225; ὀρχεῖται [[καρδία]] φόβῳ Aesch. Ch. 165, denn bei der Furcht schlägt der Puls schneller; Sitz des Muthes, θρασείᾳ πνέων καρδίᾳ Pind. P. 10, 44; ἐν μέν οἱ κραδίῃ [[θάρσος]] [[βάλε]] Il. 21, 547, ἐν δὲ [[σθένος]] ὦρσεν ἑκάστῳ καρδίῃ 2, 452; des Zornes, οἰδαίνεται [[κραδίη]] χόλῳ Il. 9, 546; [[ὁπόταν]] τις καρδίᾳ κότον ἐνελάσῃ Pind. P. 8, 9; πάροιθεν δὲ πρώρας δριμὺς ἧσται καρδίας [[θυμός]] Aesch. Ch. 386; καρδίᾳ θυμουμένῃ Soph. Ant. 1239; ἔπαυσε καρδίας χόλον Eur. Med. 245; τὸ θυμοειδὲς περὶ τὴν καρδίαν Tim. Locr. 100 a; der Freude, χαρᾷ θερμαινόμεσθα καρδίαν Eur. El. 402; der Trauer, ἵξετ' [[ἄχος]] κραδίην Il. 23, 47, ἀναστεναχίζειν ἐκ κραδίης 10, 10, ἐν κραδίῃ μέγα [[πένθος]] ἄεξε Od. 17, 489, [[ἄχος]] κραδίην καὶ θυμὸν ἵκανεν Il. 2, 171; auch ἐν δέ τέ οἱ κραδίῃ στένει [[ἦτορ]], 20, 169; ἐντὸς δὲ [[καρδία]] στένει Aesch. Spt. 951; der Liebe, καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι δεινῷ Eur. Hipp. 27; ἐκ τῆς καρδίας με φιλεῖς, liebst mich von Herzen, Ar. Nubb. 86, wie ἀπὸ καρδίας Theocr. 29, 4 u. N. T. ἐξ ὅλης καρδίας. Aber τὸ ἀπὸ καρδίας λέγειν ist = vom Herzen, von der Leber wegsprechen, Eur. I. A. 475, wie fr. bei Plut. de ad. et am. discr. 31. – Uebh. Neigung, Begierde, oft verbunden [[κραδίη]] καὶ [[θυμός]] με ἐποτρύνει, z. B. Il. 10, 220, u. [[κραδίη]] [[θυμός]] τε κελεύει. Dah. [[κλῦθι]] μου πρόφρονι καρδίᾳ, mit wohlwollendem Herzen, Aesch. Suppl. 344; σιδηρέη Od. 4, 293, vgl. Il. 3, 60; [[τίνα]] οἴει καρδίαν ἔχειν, welche Gesinnung, Plat. Rep. VI, 492 c. – Aber auch der Sitz des Denkvermögens, διχθὰ δὲ [[κραδίη]] μέμονε φρεσίν Il. 16, 435, [[κραδίη]] πόρφυρε Od. 4, 572, πολλὰ δέ οἱ κρ. προτιόσσετ' ὄλεθρον 5, 389, ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες Il. 21, 441; ἐν καρδίαις σοφίαν ἐμβάλλειν Pind. Ol. 13, 16; προφθάσασα καρδίαν [[γλῶσσα]] Aesch. Ag. 999. – 2) der obere Magenmund, Theocr. 2, 49. – 3) das Mark der Pflanzen, Theophr., auch der Kern des Holzes. – 4) LXX. vrbdt [[καρδία]] θαλάσσης, die Tiefe. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1326.png Seite 1326]] ἡ, ion. καρδίη, poet. [[κραδία]] u. [[κραδίη]], so bei Hom., der die Form καρδίη nur im Anfang des Verses hat, Il. 2, 452. 11, 12. 14, 152; vgl. [[κέαρ]]; – 1) das <b class="b2">Herz</b>; ἐν δέ τέ οἱ [[κραδίη]] μεγάλα στέρνοισι πατάσσει, schlägt in der Brust, Il. 13, 282, wie πηδᾷ Plat. Conv. 215 d; Ar. Nubb. 1391; ἔξω στήθεος ἐκθρώσκει Il. 10, 94; [[δόρυ]] δ' ἐν κραδίῃ ἐπεπήγει 13, 442; ἀλέκτορος Aesch. Eum. 823; συός Luc. salt. 85. Häufig als Sitz der Gefühle und Leidenschaften, bes. der Furcht, ἔχων κραδίην ἐλάφοιο Il. 1, 225; ὀρχεῖται [[καρδία]] φόβῳ Aesch. Ch. 165, denn bei der Furcht schlägt der Puls schneller; Sitz des Muthes, θρασείᾳ πνέων καρδίᾳ Pind. P. 10, 44; ἐν μέν οἱ κραδίῃ [[θάρσος]] [[βάλε]] Il. 21, 547, ἐν δὲ [[σθένος]] ὦρσεν ἑκάστῳ καρδίῃ 2, 452; des Zornes, οἰδαίνεται [[κραδίη]] χόλῳ Il. 9, 546; [[ὁπόταν]] τις καρδίᾳ κότον ἐνελάσῃ Pind. P. 8, 9; πάροιθεν δὲ πρώρας δριμὺς ἧσται καρδίας [[θυμός]] Aesch. Ch. 386; καρδίᾳ θυμουμένῃ Soph. Ant. 1239; ἔπαυσε καρδίας χόλον Eur. Med. 245; τὸ θυμοειδὲς περὶ τὴν καρδίαν Tim. Locr. 100 a; der Freude, χαρᾷ θερμαινόμεσθα καρδίαν Eur. El. 402; der Trauer, ἵξετ' [[ἄχος]] κραδίην Il. 23, 47, ἀναστεναχίζειν ἐκ κραδίης 10, 10, ἐν κραδίῃ μέγα [[πένθος]] ἄεξε Od. 17, 489, [[ἄχος]] κραδίην καὶ θυμὸν ἵκανεν Il. 2, 171; auch ἐν δέ τέ οἱ κραδίῃ στένει [[ἦτορ]], 20, 169; ἐντὸς δὲ [[καρδία]] στένει Aesch. Spt. 951; der Liebe, καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι δεινῷ Eur. Hipp. 27; ἐκ τῆς καρδίας με φιλεῖς, liebst mich von Herzen, Ar. Nubb. 86, wie ἀπὸ καρδίας Theocr. 29, 4 u. N. T. ἐξ ὅλης καρδίας. Aber τὸ ἀπὸ καρδίας λέγειν ist = vom Herzen, von der Leber wegsprechen, Eur. I. A. 475, wie fr. bei Plut. de ad. et am. discr. 31. – Uebh. Neigung, Begierde, oft verbunden [[κραδίη]] καὶ [[θυμός]] με ἐποτρύνει, z. B. Il. 10, 220, u. [[κραδίη]] [[θυμός]] τε κελεύει. Dah. [[κλῦθι]] μου πρόφρονι καρδίᾳ, mit wohlwollendem Herzen, Aesch. Suppl. 344; σιδηρέη Od. 4, 293, vgl. Il. 3, 60; [[τίνα]] οἴει καρδίαν ἔχειν, welche Gesinnung, Plat. Rep. VI, 492 c. – Aber auch der Sitz des Denkvermögens, διχθὰ δὲ [[κραδίη]] μέμονε φρεσίν Il. 16, 435, [[κραδίη]] πόρφυρε Od. 4, 572, πολλὰ δέ οἱ κρ. προτιόσσετ' ὄλεθρον 5, 389, ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες Il. 21, 441; ἐν καρδίαις σοφίαν ἐμβάλλειν Pind. Ol. 13, 16; προφθάσασα καρδίαν [[γλῶσσα]] Aesch. Ag. 999. – 2) der obere Magenmund, Theocr. 2, 49. – 3) das Mark der Pflanzen, Theophr., auch der Kern des Holzes. – 4) LXX. vrbdt [[καρδία]] θαλάσσης, die Tiefe. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> cœur :<br /><b>1</b> comme organe du corps;<br /><b>2</b> comme siège des passions <i>ou</i> des facultés de l’âme : [[ἐκ]] καρδίας φιλεῖν AR aimer de tout cœur ; τὰ ἀπὸ καρδίας ἐρεῖν <i>ou</i> λέγειν EUR parler à cœur ouvert, franchement, librement ; ἐκπέσει φίλας καρδίας EUR tu seras précipité de tes chères espérances;<br /><b>3</b> comme siège de l’intelligence;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> orifice supérieur de l’estomac ; estomac.<br />'''Étymologie:''' cf. [[κέαρ]], <i>lat.</i> cor, th. cord-. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 19:24, 9 August 2017
English (LSJ)
ἡ, Ion. καρδίη, Ep. κρᾰδίη (καρδίη in Hom. only in
A καρδίῃ ἄλληκτον πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι Il.2.452, al., καρδία always in Trag., exc. in some dact. and anap. verses, A.Pr.881, Th.781, E.Med.99, Hipp.1274); Aeol. κάρζα EM407.21 (but καρδία Sapph.2.6); Cypr. κορζία (Paph.), Hsch. (fort. κόρζα):—heart, ἐν δέ τέ οἱ κραδίη μεγάλα στέρνοισι πατάσσει Il.13.282; κραδίη δέ μοι ἔξω στηθέων ἐκθρῴσκει, of one panic-stricken, 10.94; πηδᾷ ἡ κ. Pl.Smp.215e, cf. Ar.Nu.1391 (lyr.): esp. as the seat of feeling and passion, as rage or anger, οἰδάνεται κραδίη Χόλῳ Il.9.646; τέτλαθι δή, κραδίη Od.20.18, cf. E.Alc. 837; καρδίης πλέως full of heart, Archil.58.4; of fear or courage, κυνὸς ὄμματ' ἔχων, κραδίην δ' ἐλάφοιο Il.1.225; [σφηκῶν] κραδίην καὶ θυμὸν ἔχοντες 16.266; ἐν μέν οἱ κραδίῃ θάρσος βάλε 21.547, etc.; ὀρχεῖται καρδία φόβῳ A.Ch.166; θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι κ. ἔχεις S.Ant. 88; τὸν νέον τίνα οἴει κ. ἴσχειν; what do you think are his feelings? Pl.R.492c; of sorrow or joy, ἐν κραδίῃ μέγα πένθος ἄεξε Od.17.489; κ. καὶ θυμὸς ἰάνθη 4.548; ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἵκανεν Il.2.171, cf. 10.10, B.10.85, etc.; καρδίην ἰαίνεται Archil.36; κελαινόχρως . . πάλλεταί μου κ. A.Supp.785; ὦ τάλαινα κ. ψυχή τ' ἐμή E.Or.466; of love, Sapph.l.c., etc.; ἐκ τῆς κ. φιλεῖν Ar.Nu.86; φιλέειν ἀπὸ κ. Theoc.29.4 (but ἐρεῖν τἀπὸ κ. to speak freely, E.IA475); λαλῆσαι ἐπὶ καρδίαν τινός speak kindly to... LXXJd.19.3. 2 inclination, desire, purpose, ἔμ' ὀτρύνει κραδίη καὶ θυμός Il.10.220; πρόφρων κ. ἐν πάντεσσι πόνοισι ib.244; καρδίας δ' ἐξίσταμαι S.Ant.1105. 3 mind, ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες Il.21.441; κραδίη πόρφυρε Od.4.572; κραδίη προτιόσσετ' ὄλεθρον 5.389; εἰ θεάσῃ τοῖς τῆς καρδίας ὀφθαλμοῖς Corp.Herm. 4.11, cf. 7.2; διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσι ἐν τῇ κ. Ev.Luc.24.38. II cardiac orifice of the stomach, Th.2.49, Hp.Prorrh.1.72, Gal.8.338, al. III heart in wood, pith, Thphr.HP3.14.1; = ἐντεριώνη, ib. 1.2.6; ἀρτεμισίας μονοκλώνου καρδίας ζ PMag.Berol.1.245, cf. PMag. Leid.V.13.24; λαβὼν βάϊν Χλωρὰν καὶ τῆς κ. κρατήσας σχίσον εἰς δύο PMag.Leid.W.6.51. IV metaph., κ. θαλάσσης depths of the sea, LXXEz.27.4. V Κ. Λέοντος, name of the star Regulus, Gem.3.5. (I.-E. [kcirc ]ṛd-, cf. Lat. cor(d)-, Lith. širdis 'heart', etc.)
German (Pape)
[Seite 1326] ἡ, ion. καρδίη, poet. κραδία u. κραδίη, so bei Hom., der die Form καρδίη nur im Anfang des Verses hat, Il. 2, 452. 11, 12. 14, 152; vgl. κέαρ; – 1) das Herz; ἐν δέ τέ οἱ κραδίη μεγάλα στέρνοισι πατάσσει, schlägt in der Brust, Il. 13, 282, wie πηδᾷ Plat. Conv. 215 d; Ar. Nubb. 1391; ἔξω στήθεος ἐκθρώσκει Il. 10, 94; δόρυ δ' ἐν κραδίῃ ἐπεπήγει 13, 442; ἀλέκτορος Aesch. Eum. 823; συός Luc. salt. 85. Häufig als Sitz der Gefühle und Leidenschaften, bes. der Furcht, ἔχων κραδίην ἐλάφοιο Il. 1, 225; ὀρχεῖται καρδία φόβῳ Aesch. Ch. 165, denn bei der Furcht schlägt der Puls schneller; Sitz des Muthes, θρασείᾳ πνέων καρδίᾳ Pind. P. 10, 44; ἐν μέν οἱ κραδίῃ θάρσος βάλε Il. 21, 547, ἐν δὲ σθένος ὦρσεν ἑκάστῳ καρδίῃ 2, 452; des Zornes, οἰδαίνεται κραδίη χόλῳ Il. 9, 546; ὁπόταν τις καρδίᾳ κότον ἐνελάσῃ Pind. P. 8, 9; πάροιθεν δὲ πρώρας δριμὺς ἧσται καρδίας θυμός Aesch. Ch. 386; καρδίᾳ θυμουμένῃ Soph. Ant. 1239; ἔπαυσε καρδίας χόλον Eur. Med. 245; τὸ θυμοειδὲς περὶ τὴν καρδίαν Tim. Locr. 100 a; der Freude, χαρᾷ θερμαινόμεσθα καρδίαν Eur. El. 402; der Trauer, ἵξετ' ἄχος κραδίην Il. 23, 47, ἀναστεναχίζειν ἐκ κραδίης 10, 10, ἐν κραδίῃ μέγα πένθος ἄεξε Od. 17, 489, ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἵκανεν Il. 2, 171; auch ἐν δέ τέ οἱ κραδίῃ στένει ἦτορ, 20, 169; ἐντὸς δὲ καρδία στένει Aesch. Spt. 951; der Liebe, καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι δεινῷ Eur. Hipp. 27; ἐκ τῆς καρδίας με φιλεῖς, liebst mich von Herzen, Ar. Nubb. 86, wie ἀπὸ καρδίας Theocr. 29, 4 u. N. T. ἐξ ὅλης καρδίας. Aber τὸ ἀπὸ καρδίας λέγειν ist = vom Herzen, von der Leber wegsprechen, Eur. I. A. 475, wie fr. bei Plut. de ad. et am. discr. 31. – Uebh. Neigung, Begierde, oft verbunden κραδίη καὶ θυμός με ἐποτρύνει, z. B. Il. 10, 220, u. κραδίη θυμός τε κελεύει. Dah. κλῦθι μου πρόφρονι καρδίᾳ, mit wohlwollendem Herzen, Aesch. Suppl. 344; σιδηρέη Od. 4, 293, vgl. Il. 3, 60; τίνα οἴει καρδίαν ἔχειν, welche Gesinnung, Plat. Rep. VI, 492 c. – Aber auch der Sitz des Denkvermögens, διχθὰ δὲ κραδίη μέμονε φρεσίν Il. 16, 435, κραδίη πόρφυρε Od. 4, 572, πολλὰ δέ οἱ κρ. προτιόσσετ' ὄλεθρον 5, 389, ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες Il. 21, 441; ἐν καρδίαις σοφίαν ἐμβάλλειν Pind. Ol. 13, 16; προφθάσασα καρδίαν γλῶσσα Aesch. Ag. 999. – 2) der obere Magenmund, Theocr. 2, 49. – 3) das Mark der Pflanzen, Theophr., auch der Kern des Holzes. – 4) LXX. vrbdt καρδία θαλάσσης, die Tiefe.
French (Bailly abrégé)
ας (ἡ) :
I. cœur :
1 comme organe du corps;
2 comme siège des passions ou des facultés de l’âme : ἐκ καρδίας φιλεῖν AR aimer de tout cœur ; τὰ ἀπὸ καρδίας ἐρεῖν ou λέγειν EUR parler à cœur ouvert, franchement, librement ; ἐκπέσει φίλας καρδίας EUR tu seras précipité de tes chères espérances;
3 comme siège de l’intelligence;
II. p. anal. orifice supérieur de l’estomac ; estomac.
Étymologie: cf. κέαρ, lat. cor, th. cord-.
