κύρβις: Difference between revisions

From LSJ

τηλέφαντον κυανέας χθονὸς ἄστρον → far-shining star of the blue land

Source
mNo edit summary
mNo edit summary
Line 7: Line 7:
{{elnl
{{elnl
|elnltext=κύρβις -εως, ἡ [[inscriptieplaat]] (spec. in Athene met de oudste wetteksten).
|elnltext=κύρβις -εως, ἡ [[inscriptieplaat]] (spec. in Athene met de oudste wetteksten).
}}
{{grml
|mltxt=[[κύρβεις]], -εων και κύρβιες, αἱ και οί (Α)<br /><b>1.</b> τριγωνικοί ξύλινοι ή χάλκινοι ή λίθινοι πίνακες ενωμένοι σε τρίεδρη [[πυραμίδα]] η οποία στρεφόταν [[γύρω]] από άξονα, [[πάνω]] στους οποίους ήταν γραμμένοι οι αρχαιότατοι νόμοι («ἀναγράψαντες δὲ τοὺς νόμους εἰς τοὺς [[κύρβεις]], ἔστησαν ἐν τῇ στοᾷ τῇ βασιλείῳ», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πίνακας]] ή [[στήλη]] με επιγραφές που περιείχαν νόμους ή δόγματα ή αποφάσεις<br /><b>3.</b> γεωγραφικοί πίνακες<br /><b>4.</b> τοιχογραφίες<br /><b>5.</b> οι στήλες του Ηρακλέους<br /><b>6.</b> (θηλ. στον εν.) <i>ἡ [[κύρβις]]</i><br />η [[εταίρα]]<br /><b>7.</b> (το αρσ. στον εν.) <i>ὁ [[κύρβις]]</i><br />α) [[νομικός]] [[λεπτολόγος]] που ασχολείται με μηδαμινά πράγματα<br />β) η [[σκυτάλη]] τών Σπαρτιατών<br />γ) [[πινακίδιο]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «[[κύρβεις]] γηραλέαι» — τα ποιήματα του Ομήρου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ., που συνδέεται ίσως με τη λ. [[κύρβη]]].
}}
}}

Revision as of 07:03, 23 May 2023

French (Bailly abrégé)

εως (ὁ) :
rar. au sg., d'ord. au pl. οἱ κύρβεις, εων;
ion. κύρβιες, ων;
1 touj. au pl. table formant une sorte de pyramide à trois côtés tournant sur un pivot et où étaient inscrites les anciennes lois d'Athènes (cf. ἄξονες) ; en gén. toute table de lois;
2 table en gén.
Étymologie: DELG origine inconnue ; emprunt possible ou probable.

Russian (Dvoretsky)

κύρβις: εως, ион. ιος ἡ и ὁ (преимущ. pl. κύρβεις - ион. κύρβιες)
1 скрижаль (вращающийся столб в форме трехгранной пирамиды с начертанными на нем законами) Arst., Plut.: θύειν τὰς θυσίας τὰς ἐκ τῶν κύρβεων Lys. совершать жертвоприношения согласно скрижалям;
2 ирон. ходячий свод законов, законник, крючкотвор Arph.;
3 столп: κύρβιες Ἀλκείδαο Anth. столпы Алкида, т. е. Геракловы;
4 таблица: κύρβεις γηραλέαι Anth. древние таблицы (с текстом Гомеровских поэм).

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

κύρβις -εως, ἡ inscriptieplaat (spec. in Athene met de oudste wetteksten).

Greek Monolingual

κύρβεις, -εων και κύρβιες, αἱ και οί (Α)
1. τριγωνικοί ξύλινοι ή χάλκινοι ή λίθινοι πίνακες ενωμένοι σε τρίεδρη πυραμίδα η οποία στρεφόταν γύρω από άξονα, πάνω στους οποίους ήταν γραμμένοι οι αρχαιότατοι νόμοι («ἀναγράψαντες δὲ τοὺς νόμους εἰς τοὺς κύρβεις, ἔστησαν ἐν τῇ στοᾷ τῇ βασιλείῳ», Αριστοτ.)
2. πίνακας ή στήλη με επιγραφές που περιείχαν νόμους ή δόγματα ή αποφάσεις
3. γεωγραφικοί πίνακες
4. τοιχογραφίες
5. οι στήλες του Ηρακλέους
6. (θηλ. στον εν.) κύρβις
η εταίρα
7. (το αρσ. στον εν.) κύρβις
α) νομικός λεπτολόγος που ασχολείται με μηδαμινά πράγματα
β) η σκυτάλη τών Σπαρτιατών
γ) πινακίδιο
8. φρ. «κύρβεις γηραλέαι» — τα ποιήματα του Ομήρου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ., που συνδέεται ίσως με τη λ. κύρβη].