ἑλίσσω

English (LSJ)

or ἐλίσσω (the latter more freq. in codd. of Hom.), Att. ἑλίττω, Ep. inf.

   A -έμεν Il.23.309; Ion. εἰλίσσω or εἱλίσσω (εἱ. is found in codd. of Hdt. (v. infr.), but κατ-ελίσσειν Hp.Acut.(Sp.) 37, κατειλίξαι Id.Morb.2.18, al.): fut. ἑλίξω E.Ph.711: aor. εἴλιξα Pl.Ti.73a (εἵλ- codd., but κατ-ειλίξας IG22.204.32); part. ἑλίξας Il.23.466, Ion. εἰλίξας Hdt.4.34:—Med., Il.23.320: fut. ἑλίξομαι 17.728: aor. ἑλιξάμην 12.467,17.283:—Pass.,fut. ἑλιγήσομαι LXXIs.34.4: aor.1 εἱλίχθην E.Or.358; part. ἑλιχθείς Il.12.74: pf. εἵλιγμαι Hes.Th.791, ἐλήλιγμαι Paus.10.17.12: plpf. εἵλικτο E.HF927; Ion. 3pl. εἱλίχατο Hdt.7.90. —The Ion. form is found in Trag. (v. infr., codd. usu. εἱλ-; but τ' εἰ.A.Pr.138 (lyr., cod. Med.), cf.Ar.Ra.1314,1348 (cod. Rav.)), in IG l.c., and codd. of Pl. (as Ti.l.c., ἀν-ειλίττων Phlb.15e); ἐπειλίξας is f.l. in D.23.161. (ϝελ-, ἐϝελ-, cf. εἴλω, ἐλελίζω ad fin.):—turn round or about: Act. in Hom. always of turning a chariot round the doublingpost, οἶσθα γὰρ εὖ περὶ τέρματ' ἐλισσέμεν [ἵππους] Il.23.309,cf.466.    2 generally, roll, ἑ. βίου πόρον roll life's stream along, Pi.I.8(7).15; of the chariot of Day, αἰθὴρ κοινὸν φάος εἱλίσσων A.Pr.1092 (anap.); ἥλιος . . εἱλίσσων φλόγα E.Ph.3; εἰ. κόνιν roll the eddying dust, A.Pr. 1085 (anap.); ἑ. δίνας, of the Euripus, E.IT7, cf.1103 (lyr.); ἑ. κόρας, βλέφαρα, Id.HF868 (troch.), Or.1266(lyr.).    3 of any rapid motion, ἅλιον . . ἑ. πλάταν ply it swiflly, S.Aj.358 (lyr.); of the dance, ἑ. πόδα move the swift foot, cj. in E.Or.171 (lyr.), cf.IA215(lyr.); εἱ. θιάσους lead the dancing bands, Id.IT1145 (lyr.); ἑ. χορούς Stratt.66.5: abs., dance, E.Ph.234 (lyr.), cf. Or.1292 (whence ἑ. τινά dance in honour of... Id.HF690 (lyr.), IA1480 (lyr.)); ἑ. βωμόν dance round it, Call. Del.321.    4 roll or wind round, πλόκαμον περὶ ἄτρακτον Hdt.4.34, cf. 2.38; λίνον ἠλακάτᾳ δακτύλοις ἑ. E.Or.1432 (lyr.); χεῖρας ἀμφὶ γόνυ ἑ. clasp them round... Id.Ph.1622.    5 metaph., turn in one's mind, revolve, τοιαῦθ' ἑ. S.Ant.231, cf. Pl.Epin.978d; μῆτιν A.R.1.463; ἑ. κακοὺς λόγους speak wily words, E.Or.892.    6 κόλπους ἑ. form winding reaches, of rivers, D.P.630; ἀγκῶνας Id.979.    II Med. and Pass., turn oneself round or about (but in Il. 12.49 εἱλίσσεθ' ἑταίρους (as read by Nicanor) rallied his comrades), ἑλιχθέντων ὑπ' Ἀχαιῶν when they turned to face the foe, ib.74, cf. 408; so of a wild boar, ἑλιξάμενος having turned to bay, 17.283; of a serpent, coil himself, ἑλισσόμενος περὶ χειῇ 22.95; ἡ δέ τ' ἐλισσομένη πέτεται (sc. καλαῦροψ) the shepherd's staff flies spinning through the air, 23.846; κνίση . . ἑλισσομένη περὶ καπνῷ rolling with the smoke, 1.317; ἑλισσόμενοι περὶ δίνας whirled round in the eddies, 21.11; of a river, δίνῃς ἀργυρέῃς εἱλιγμένος Hes.Th.791, cf. D.S.1.32; of the waves, τὸ ἑλισσόμενον αἰεὶ κυμάτων Pi.N.6.55; of ocean, ἑλίσσεσθαι περὶ πᾶσαν χθόνα A.Pr.138; ὧραι ἑλισσόμεναι the circling hours, Pi. O.4.3.    2 turn hither and thither, go about, ἀν' ὅμιλον Il.12.49; καθ' ὅμιλον ib.467; ἑλίσσετο ἔνθα καὶ ἔνθα turned himself hither and thither, doubting what to do, Od.20.24.    3 metaph., to be constantly in or about a thing, περὶ φύσας Il.18.372; ἔν τινι, εἴς τι, Pl.Tht. 194b, Porph. ap. Eus.PE3.4: c. gen., μέλιτός τε καὶ ἔργων εἱλίσσονται (sc. μέλισσαι) Arat.1030.    4 whirl in the dance, E.Ba.569 (lyr.),IA 1055 (lyr.).    5 Med. in act. sense, ἧκε δέ μιν σφαιρηδὸν ἑλιξάμενος he threw it with a whirl like a ball, Il.13.204.    6 τὰς κεφαλὰς εἱλίχατο μίτρῃσι have their heads rolled round with turbans, Hdt.7.90.

German (Pape)

[Seite 798] att. ἑλίττω, ion. u. ep. εἱλίσσω, auch bei Tragg. nach Versbedürfniß, εἱλιχθεῖσα Eur. Or. 352, u. in sp. Prosa, wie Luc. As. 37, Lob. Phryn. 30; vgl. εἱλέω, ἕλιξ, über die Schreibung ἐλίσσω Spitzner zu Il. 12, 408; aor. εἵλιξα, εἰλίξασαι Parmenid. Sext. Emp. adv. Math. 7, 111; perf. εἵλιγμαι, Sp. auch ἐλήλιγμαι, wie Paus. 10, 17, 12; εἱλίχατο Her. 7, 90; – 1) Act., herumdrehen, herumlenken; περὶ τέρμα, sc. ἵππους, Il. 23, 309. 466; ἑλιχθείς, wieder herumgedreht, gegen den Feind gewandt; übh. schwingen, schnell bewegen, στρόμβοι κόνιν, aufwirbeln, Aesch. Prom. 1086; ἅλιον πλάταν, das Ruder schwingen, Soph. Ai. 351; übertr., λογισμούς Ant. 231; vgl. Plat. Epinom. 978 c; κόρας, βλέφαρα, Eur. Herc. Fur. 868 Or. 1266, vgl. 1292; χεῖρας ἀμφί τι, umschlingen, Tr. 758 Phoen. 1622, vgl. ὠκεανὸς πόντον ἀγκάλαις ἑλίσσων Or. 1376; ὅπλοις ἑλίσσειν, mit Bewaffneten umringen, Phoen. 711; τὰς κεφαλὰς εἱλίχατο μίτρῃσι, sie hatten sich die Köpfe mit Binden umwickelt, Her. 7, 90; – πόδα, schnell bewegen, Eur. Or. 171; ohne diesen Zusatz, I. A. 215; βωμόν, um den Altar laufen, Callim. Del. 321; tanzen, den Reigen schlingen, Eur. Phoen. 235; ἁβρὰ ποδῶν βήμαθ' ἑλισσόμεναι Ep. ad. 521 (IX, 189); τινά, durch Reigen feiern, Eur. Herc. Fur. 689 I. A. 1480. Uebertr., αἰθὴρ κοινὸν φάος ἑλίσσων Aesch. Prom. 1094; Eur. ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα, Phoen. 3; αἴγλας παγὰν περὶ γαῖαν ἅπασαν Dionys. 2. – Vom Geiste; τοιαῦθ' ἑλίσσων Soph. Ant. 231, animo volvere; Plat. Epin. 978 c; μῆτιν Ap. Rh. – Bei Callim. Del. 13 = med. – 2) Med., sich winden, drehen, mit rascher Thätigkeit; Il. öfter, ἑλιξάμενος διὰ βήσσας, sich hindurchwinden, 17, 283; ἔνθα καὶ ἔνθα Od. 20, 24; περί τι, ὠκεανοῦ τοῦ περὶ πᾶσάν θ' εἱλισσομένου χθόν' ἀκοιμήτῳ ῥεύματι Aesch. Prom. 138; sich schlängeln, ringeln, vom Flusse, Hes. Th. 791, wie D. Sic. 1, 32; von der Schlange, Il. 22, 95; ἑλισσομένη καλαῦροψ, der durch die Luft geschleuderte, wirbelnde Hirtenstab, 23, 846. Aber κεφαλὴν σφαιρηδὸν ἑλίξασθαι, wie einen Ball schleudern, also wie das act.; κῦμα ἑλισσόμενον Pind. N. 6, 57; im Reigen sich umschwingen, tanzen, Eur. u. A., s. oben; – ἐν αὐτοῖς τούτοις στρέφεται καὶ ἑλίττεται ἡ δόξα Plat. Theaet. 194 b, wie versari.