ἕλιξ

English (LSJ)

(A), ἕλῐκος, ὁ, ἡ, as adjective,
A twisted, curved: in Hom. and Hes., as in S.Aj.374 (lyr.), Theoc.25.127, epithet of oxen, commonly understood of their twisted, crumpled horns, cf. ἑλικτός 1; also expld. of the movement of their bodies as they walk, rolling: freq. coupled with εἰλίπους, cf. Il.12.293 and Sch. ad loc., etc.; ἕλιξ abs.,= βοῦς, E.Ba. 1170 (lyr.): later of various objects, ποταμός Pi. ap. Sch.Il.Oxy.221 ix 15; ἕλικα ἀνὰ χλόαν = on the tangled grass, E.Hel.180 (lyr., cf. sq. III); δρόμος Nonn. D. 2.263; σειρή Tryph.322.

(B), poet. εἷλιξ, ἕλῐκος, ἡ, (ἑλίσσω)
A anything which assumes a spiral shape: once in Hom., γναμπτάς θ' ἕλικας, of armlets or earrings, Il.18.401 (cf. ἑλικτήρ), cf. h.Ven.87, Arist.Mir.840b20:—afterwards in various relations:
II whirl, convolution, ἕλικες στεροπῆς = flashes of forked lightning, A.Pr.1083 (anap.); of circular or spiral motion, αἱ κινήσεις καὶ ἕλικες τοῦ οὐρανοῦ Arist.Metaph.998a5; ἕλικα ἐκτυλίσσειν Ti.Locr.97c; wreath of smoke, A.R.1.438.
III tendril of the vine, Thphr.CP2.18.2; βοσκὰς εὐφύλλων ἑλίκων E.Hel.1331 (lyr.); βότρυος ἕλικα παυσίπονον = anodyne tendril of the grape cluster, the clustering grape, Ar.Ra. 1321 (lyr.).
2 tendril of ivy, Id.Th.1000; also, ivy, Hedera helix, Thphr.HP3.18.6,7.8.1.
3 curl or lock of hair, AP10.19 (Apollonid.), 12.10 (Strat.), Anacreont.16.6.
4 coil of a serpent, E.HF399(lyr.): pl., feelers of the polypus, AP9.14 (Antiphil. Byz.).
5 volute on the capital of a column, Callix.1, Vitr.4.1.12.
IV convolution of a spiral shell (cf. ἑλίκη ΙΙ), Arist.HA547b11: pl., convolutions of the bowels, Id.PA 675b24: sg., colon, ib.675b20; also of the ear, Id.de An.420a13, Ruf. Onom.44.
V spiral running round a staff, Ael.VH9.11, Ath. 12.543f; on a child's ball, A.R.3.139; spiral strip folded round the scytale, Plu.Lys.19.
2 Geom., spiral, Epicur.Ep.2p.40U., Hermesian. 7.86; Περὶ ἑλίκων, title of work by Archim.; also,= κύκλος, Hsch.
b of planets' orbit, Eudox.Ars5.3, Theo Sm.p.201 H.; but also of the sun's and moon's orbits, Eudox.Ars9.2.
3 helix, screw-windlass, employed in launching ships, invented by Archimedes, Moschioap.Ath.5.207b.
4 treadmill used to raise water, Ph.1.410.
VI pl., ἕλικες = involved sentences, D.H.Th.48.
VII Adj. winding, ὁ ῥοῦς φέρεται ἕλικα πορείαν Dion.Byz.3.

Spanish (DGE)

-ῐκος
• Morfología: [plu. dat. ἑλίκεσσι S.Ai.374]
1 no ref. al mov. curvo, retorcido, esp. epít. ref. los bóvidos de retorcidos cuernos ἕλικες καλαὶ βόες εὐρυμέτωποι Il.12.355, cf. 15.633, Stesich.Fr.Lille 272, frec. emparejado c. εἰλίπους: εἰλίποδας ἕλικας βοῦς ἔσφαζον Il.9.466, cf. 23.166, Od.1.92, Hes.Op.795, δὴ τότε χορτάζειν ἕλικας βόας ἔνδον ἐόντας a la sazón, ceba ya los bueyes de retorcidos cuernos que tienes en casa Hes.Op.452, ἐν δ' ἑλίκεσσι βουσὶ καὶ κλυτοῖς πεσὼν αἰπολίοις S.l.c.
•rizado, ondulado ἕλικά τ' ἀνὰ χλόαν E.Hel.180, πλόκαμος γὰρ ἕλιξ ἐπιδέδρομεν ὤμοις AP 2.284 (Christod.).
2 retorcido, sinuoso ἕ. πορεία paso tortuoso del estrecho del Bósforo, Dion.Byz.3
•que describe un movimiento curvado, que gira ἕλικές τε καὶ πλατεῖαι ... ἄνοδοι subidas anchas y en espiral de escaleras, I.BI 5.157, σειρή Triph.322, ἕ. δρόμος curso circular del orbe, Nonn.D.2.263, ἕ. κομήτης Nonn.D.2.515, ἕ. ναύτης por el bamboleo, Nonn.D.3.214, ἕ. ... ἠχώ Nonn.D.38.380, φυτὸν ... ἕ. ὄφις ἀμφιχορεύει una serpiente enrollada danza alrededor de una planta Nonn.D.40.476, fig. ἕ. ἄτρακτος ἀνάγκης el huso de la necesidad en su giro Nonn.D.2.678, ἕ. χρόνος ref. los cambios de la vida, Nonn.Par.Eu.Io.14.29
•que describe un movimiento en zig zag del relámpago, Nonn.D.2.461
•bot. κιττός ἕ. hiedra trepadora uno de los tres tipos de hiedra, quizá ref. la subespecie Hedera poetarum Nyman, Dsc.2.179.1, cf. ἕλιξII 3.
3 negro ταῖς δὲ τριηκόσιοι ταῦροι συνάμ' ἐστιχόωντο κνήμαργοί θ' ἕλικές τε, διηκόσιοί γε μὲν ἄλλοι φοίνικες con ellas se alineaban juntamente trescientos toros patialbos y negros y otros doscientos rojizos Theoc.25.127, cf. Sch.Er.Il.12.293, Hsch. < ἕλιξ Ἕλιξ > ἕλιξ,

-ῐκος, ἡ
• Alolema(s): εἷλιξ Chrys.M.61.708
I por su figura, de objetos
1 de joyas, gener. plu. brazaletes, collares γναμπτάς θ' ἕλικας κάλυκάς τε καὶ ὅρμους realizadas por Hefesto Il.18.401, cf. Nonn.D.43.401, εἶχε δ' ἐπιγναμπτὰς ἕλικας κάλυκάς τε φαεινάς de adornos de Afrodita h.Ven.87, cf. Arist.Mir.840^b20
•de otros adornos en forma circular pendientes, aros, anillos Hsch.s.u. ἕλικες.
2 de partes de plantas brote, de la vid sarmiento, pámpano φύλλοισι καὶ ἀργυρέῃς ἑλίκεσσιν con hojas y sarmientos de plata cincelados en el escudo, Hes.Sc.295, βοσκὰς εὐφύλλων ἑλίκων E.Hel.1331, φέρομεν ἐξ ὀρέων ἕλικα νεότομον ref. la cabeza de Penteo, E.Ba.1170, ἕ. ἀμπέλου con empleo medicinal, Dsc.Eup.1.154.1, φοίνικος κείρας πρωτογόνους ἔλικας cortando tallos recién brotados de palma, AP 4.1.50 (Mel.)
•zarcillo de la vid σκολιὸν πλέγμα ... ἕλικος red del zarcillo enmarañada Simon.FGE 957, βότρυος ἕλικα παυσίπονον Ar.Ra.1321, κέχυται βοτρυόπαις ἕλικι ἄμπελος con el zarcillo se extiende una vid cargada de racimos Theoc.Ep.4.8, cf. Thphr.CP 2.18.2, de la hiedra κύκλῳ δὲ περί σε κισσὸς εὐπέταλος ἕλικι θάλλει Ar.Th.1000
•tb. cepa, o tal vez sarmiento δεσμεύων ... τῇ ἕλικι τὸν πῶλον τῆς ὄνου αὐτοῦ atando a la cepa la cría de su pollino LXX Ge.49.11.
3 de diversos mov. zigzag, circunvolución, espiral ἕλικες ... στεροπῆς A.Pr.1083, del mov. de los planetas πάντας γὰρ τοὺς κύκλους αὐτῶν στρέφουσα (φορὰ) ἕλικα (el movimiento) arrastrando en espiral todos sus círculos Pl.Ti.39a, αἱ κινήσεις καὶ ἕλικες τοῦ οὐρανοῦ los movimientos y revoluciones del cielo Arist.Metaph.998^a5, de los astros ὥσθ' οἷόν τιν' ἕλικα κινεῖσθαι de manera que se mueven en una especie de movimiento helicoidal Epicur.Ep.[3] 93, Πυθαγόρην, ἑλίκων κομψὰ γεωμετρίης εὑρόμενον Hermesian.7.86, κυανέη ... θάλασσα οὐρανὸν ὀρφναίων ἑλίκων ἐζώσατο δεσμῷ un azulado mar ciñó el cielo con una cadena de oscuras espirales en una tormenta, Colluth.207.
4 del cabello rizo, bucle, onda, AP 10.19 (Apollonid.), 12.10 (Strat.), Anacreont.17.6.
II usos esp. en cien.
1 zool., de partes de anim. espiral, espira δράκοντα ..., ὅς ... ἀμφελικτὸς ἕλικ' a la serpiente, que enroscada en su anillo dicho del dragón de las Hespérides, E.HF 399, de la que forma la concha de algunos moluscos, Arist.HA 547^b11, Dsc.2.4.2
•plu. de un pulpo tentáculos, AP 9.14 (Antiphil.)
•de las gambas antenas Ael.NA 16.13
•n. de un tipo de molusco οἱ πενταδάκτυλοι ... ὑπ' ἄλλων κλῃζόμενοι Ἕλικες ἢ Ἀκτινοφόροι Xenocr.23, cf. Plin.HN 32.147.
2 anat. espiral, circunvolución, pliegue plu. de los intestinos, Arist.PA 675^b25, tb. en sg., Arist.PA 675^b20, ἡ τῶν ἐντέρων ἕ. Gal.4.686, ἡ μακρὰ ἕ. τῶν ἀγγείων Gal.4.568, cf. 578
•en el oído conducto auditivo ὁ εἷλιξ τῆς ἀκοῆς Chrys.l.c.
•en la oreja hélix reborde externo, Arist.de An.420^a13, Ruf.Onom.44, Poll.2.86, 5.97.
3 bot., un tipo de planta trepadora Thphr.HP 3.18.6, 7, 7.8.1, ἁ δὲ κατ' αὐτόν καρπῷ ἕλιξ εἱλεῖται ἀγαλλομένα κροκόεντι y en torno a éste se enlaza la hiedra, ufanándose de su fruto color azafrán Theoc.1.31, cf. Phan.Fr.Hist.37.
4 téc. espiral, aro, cerco ἕ. κυανέη espiral esmaltada que rodea una pelota, A.R.3.139, ἕλικος περιθεούσης τό τε ἄνω καὶ τὸ κάτω μέρος de una mesa, I.AI 3.140, σκίπωνί τε ἐστηρίζετο χρυσᾶς ἕλικας ἐμπεπαισμένῳ se apoyaba en un bastón realzado con espirales de oro Ath.543f, (σκυτάλης) ἡ ἕλιξ que forma la correa enrollada alrededor de la escítala, Plu.Lys.19
•mec. cabrestante, árgana máquina inventada por Arquímedes para botar los barcos, Moschio Hist.1.2.4
•molino, noria para sacar agua ἡ ἕ., τὸ ὑδρηρὸν ὄργανον Ph.1.410
•rollo, envoltura ἕ.· τύλιγμα Hsch.
5 geom. espiral de una línea en un plano εἴ κα εὐθεῖα γραμμὰ τᾶς ἕλικος ἐπιψαύῃ Archim.Spir.13, 14, Papp.234, 238
•espiral cilíndrica ὥστε ἐν τῷ κυλίνδρῳ πλείονας ἕλικας γράφεσθαι Hero Fr.2.284, cf. 286, Papp.260
•espiral esférica, Papp.264, 268
•como tít. de una obra de Arquímedes περὶ ἑλίκων Sobre las espirales Papp.298, pero tb. περὶ τῆς ἕλικος Papp.272.
6 arq. voluta de un capitel, Callix.1 (p.165.12), cf. Vitr.4.1.12, Ath.206b, como adorno en vasos, copas ὑπερήρειστο δὲ κατὰ τὸ μεσαίτατον τοῦ κύτους σπείρᾳ περιαγομένῃ εἰς ἕλικας δέκα I.AI 8.79.
7 astr. órbita ἕλικα ἐκτυλίσσει describe una órbita el sol, Ti.Locr.97c, de las estrellas, Ps.Eudox.Ars 5.3, cf. 9.2, Theo Sm.201, οὐράνιαι ἕλικες Nonn.D.1.225.
8 ret., del estilo retorcido vuelta, complicación, revuelta τὰ πεπλεγμένα καὶ πολλὰς τὰς ἕλικας ἔχοντα σχήματα D.H.Th.48.4.
9 meteor., cierto rayo zigzagueante ἕλικες δὲ ὅσοι ἐς ἑλικοειδῆ γραμμὴν διᾴττουσι Arr.Phys.3 (p.189.9).
10 fil., otro n. de la tríada Phot.Bibl.143b39.
• Diccionario Micénico: e-ri-ko.
• Etimología: Deriv. en -ικ- de la r. *H1u̯el- ‘girar’.

German (Pape)

[Seite 797] ικος, ὁ, ἡ, 1) gewunden, geringelt, gekräuselt; bei Hom. Beiwort der Rinder, mit gebogenen, schön gewundenen Hörnern; andere Erkl. bezogen es auf die krummen Füße, oder οἱ εὖ ἑλισσόμενοι ἐν ταῖς ὅποι δέον κάμπαις, oder erkl. gar ἕλιξ = μέλας. – Auch Soph. Ai. 367; Theocr. 25, 127; vgl. noch Eur. Bacch. 1171. Bei Sp. auch δρόμος, Nonn. D. 2, 263, u. öfter von Tänzern, = ἑλισσόμενος, sich drehend; πλόκαμος, Christodor. ecphr. 284. Bei Eur. Hel. 180 χλόα, vgl. 1330. – 2) subst., ἡ ἕλιξ, ικος, das Gewundene, Gezackte, der Zickzack des Blitzes, Aesch. Prom. 1085; Armbänder u. Ohrringe, Il. 18, 401; h. Ven. 87; vgl. ἑλικτήρ; Halsband, Arist. Mirab. 110; Windungen des Drachen, Eur. Herc. F. 499; des Schneckengehäuses, Arist.; eine Verzierung an Stöcken, Ael. V. H. 9, 11 Ath. XII, 543 f; von den Windungen der lacedämonischen Skytala, Plut. Lys. 19; das Gekräusel der Locken, πλοκάμων Anacr. 16, 7, wie Luc. Am. 26; ξανθοφυεῖς, Strat. 8 (XII, 10); des Barthaares, Apollnds. 8(X, 19); bei Polypen = πλεκτάναι, Fangfäden, Antiphil. 23 (IX, 14); der Kreis, bes. den die Himmelskörper beschreiben, Arist. Metaph. 2, 2, 27, öfter, u. A., wie ἕλικα ἐκτυλίσσειν Tim. Locr. 97 c; Weinranken, Theophr., Diosc. u. A.; βότρυος ἕλικα παυσίπονον Ar. Ran. 1321, Weinrebe, Traube; – die Schnecken am Säulenkapitäl, Ath. V, 206 b; die Spirallinie, Hermesian. bei Ath. XIII, 599 a; daher Name verschiedener Maschinen, Flaschenzug, Ath. V, 207 b, Schraubengang u. ä. – Eine Art Epheu, Ar. Th. 1000 u. A. – Der Schwibbogen, Gewölbe, Sp. – Von künstlichen Verschlingungen der Rede, Dion. Hal. de Thuc. 48.

French (Bailly abrégé)

1ικος (ὁ, ἡ)
1 roulé en spirale;
2 qui décrit un mouvement circulaire, une courbe (ép. des bœufs, à cause du mouvement tortueux de leurs jambes ; sel. d'autres à cause de leurs cornes recourbées) ; sel. d'autres noir.
Étymologie: DELG R. Ϝελ, *wel

Russian (Dvoretsky)

ἕλιξ: ῐκος adj.
1 криворогий, по друг. описывающий кривые борозды (βοῦς Hom., Soph.; ταῦρος Theocr.);
2 вьющийся, волнистый (χλόα Eur.).
ῐκος ἡ
1 зигзаг, извив (ἕλικες στεροπῆς Aesch.);
2 извив, кольцо (ἀμφελικτὸς ἕλικα δράκων Eur.);
3 завиток (αἱ ἕλικες τοῦ ὠτός Arst.);
4 извилина, поворот (πόροι ἕλικας ἔχουσιν Arst.);
5 завитушка, локон (τῶν βοστρύχων τῆς κεφαλῆς ἕλικες Luc.);
6 круговое движение, круговорот (αἱ ἕλικες τοῦ οὐρανοῦ Arst.);
7 щупальце (πολυπόδου ὀκτάτονοι ἕλικες Anth.);
8 плющ (ἕ. νεότομος Eur.);
9 лоза (βότρυος ἕ. Arph.);
10 браслет, запястье (πόρπαι θ᾽ ἕλικες Hom.);
11 Arst. = ἑλικτήρ;
12 спиральная обмотка (sc. τῆς σκυτάλης Plut.);
13 вихрь (ἡ ἕ. συγκατάγουσα τὸ νέφος Arst.).

Greek (Liddell-Scott)

ἕλιξ: ῐκος, ὁ, ἡ, ὡς ἐπίθ., ἑλικτός, ἐπιγναμπτός, κεκαμμένος, περιεστραμμένος· παρ’ Ὁμήρῳ καὶ Ἡσόδῳ, ὡς παρὰ Σοφοκλεῖ ἐν Αἴαντι 375 καὶ Θεοκρίτῳ 25. 127, ἐπίθετον τῶν βοῶν, ἀναφερόμενον συνήθως εἰς τὸ ἑλικοειδὲς τῶν κεράτων αὐτῶν, ὡς τὸ «κεράεσσιν ἑλικταὶ» ἐν τῷ Ὁμ. Ὕμνῳ εἰς Ἑρμῆν 192· κατ’ ἄλλους ἀναφέρεται εἰς τὰ σκέλη ἢ μᾶλλον εἰς τὸ ἑλικοειδὲς βάδισμα τὸ εἰς τοὺς βοῦς ἰδιάζον· συνήθως συνδυάζεται μετὰ τοῦ εἰλίποδες, ὡς ἐν Ἰλ. Ι. 466, Φ. 448, Ψ. 166, Ὀδ. Α. 92, κτλ.· ἐν Εὐρ. Βάκχ. 1171 ἡ λέξις ἕλιξ φαίνεται σημαίνουσα βοῦν· - προσέτι τίθεται ἐπὶ διαφόρων πραγμάτων, ἕλικα ἀνὰ χλόαν πολύπλοκον· ἀλλ’ ἴσως ἀναγνωστέον: ἕλικ’ ἀνὰ χλοερὰν Εὐρ. Ἑλ. 180 (πρβλ. τὸ ἑπόμ. ΙΙ)· ἕλιξ πλόκαμος Χριστοδ. Ἔκφρασ. 282· δρόμος Νόνν. Δ. 2. 263· σείρη Τρυφ. 322.

English (Autenrieth)

(ϝελίσσω): bent around, as epithet of kine, crumple-horned; joined with εἰλίποδας, Ι, Od. 1.92, and with εὐρυμέτωποι, λ 2, Od. 12.355.—Subst., ἕλικες γναμπταί, armlets bent into a spiral. (See cut No. 2.)

Greek Monolingual

ἕλιξ, ο, η (Α)
1. στριμμένος ελικοειδώς
2. (για βόδι) αυτός που έχει στριφτά κέρατα ή ο ειλίπους
3. το αρσ. ως ουσ. ὁ ἕλιξ
το βόδι
4. το θηλ. ως ουσ. ἡ ἕλιξ
βλ. έλικας.

Greek Monotonic

ἕλιξ: -ῐκος, ὁ, ἡ (ἑλίσσω), επίθ., συνεστραμμένος, στριφτός, γυριστός, στριφογυριστός· λέγεται για βόδια, είτε για τα στριφτά, ελικοειδή κέρατα είτε για το ελικοειδές βάδισμά τους, σε Όμηρ. κ.λπ.· μεταγεν., ἕλικα ἀνὰ χλόαν, πάνω στο μπερδεμένο χορτάρι, σε Ευρ.
• ἕλιξ: ποιητ. εἷλιξ, -ῐκος, ἡ (ἑλίσσω), οτιδήποτε έχει σπειροειδές, ελικοειδές σχήμα·
1. βραχιόλι ή σκουλαρίκι, σε Ομήρ. Ιλ.
2. συστροφή, περιδίνηση, στροβιλισμός, περιστροφή, ἕλικες στεροπῆς, λάμψεις, σπινθηρισμοί δισχιδούς αστραπής, σε Αισχύλ.
3. έλικας αμπελιού, σε Ευρ.· κισσού, στον ίδ.
4. μπούκλα, σγουρά μαλλιά, σε Ανθ.
5. περιέλιξη, σπείρα φιδιού, το κουλούριασμά του, σε Ευρ.

Frisk Etymological English

-κος
Grammatical information: f.
Meaning: convolution, volute, tendril, curl, spiral (Il.); also as adjective of βόες, et alia (ποταμός, δρόμος), s. below.
Compounds: As 1. member in ἑλίκ-ωψ (s. v.), ἑλικ-άμπυξ (Pi.), ἑλικο-στέφανος (B.) a. o., also, referring to ἑλίσσω, ἑλι- in ἑλί-τροχος turning a wheel (A. Th. 205 [lyr.]); on ἑλίχρυσος s. v. As 2. member in τετρα-έλιξ kind of thistle (Thphr., H.), also in ἀμφι-έλισσα, ep. adj. of νηῦς (Hom.), later also of other things (e. g. ἱμάσθλη), prop forming a ἕλιξ on both sides.
Derivatives: ἑλίκη 1. willow s. v.; 2. spiral, turning (Arist.), also name of the Great Bear (because of its turning movement; cf. Scherer Gestirnnamen 133but not as adjective); 3. εἱλικόεις with turnings (Nic., Opp.; metr. lengthened). Denomin. verb ἑλίσσω, -ίττω, Ion. also εἰλίσσω after εἰλέω (not with Solmsen Unt. 230ff. from *ἐ-Ϝελίσσω), aor. ἑλίξαι, εἰλίξαι make a turning, wind, turn (Il.); also with prefix ἐν-, περι- etc.; from there ἑλιγμός (εἰ-) turning, whirl (Hdt.), ἕλιγμα (εἴ-) bracelet, curl (Sapph. [?], Com. ), ἕλιξις turned binding, turning (medic.), ἑλικτήρ ear-pendant (Att.), -ελίκτης in compounds like ἱμαντ-ελίκται turner of straps (Democr.), s. Fraenkel Nom. ag. 1, 244; ἑλίγδην (εἰ-) adv. turning itself. Cf. (2.) ἐλελίζω.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]
Etymology: Formation as ἧλιξ, χόλιξ, δέλφιξ a. o. (Chantr. Form. 382f.), so prob. from a noun, which was perhaps derived from εἰλέω (*Ϝελ-νέ-ω) turn, wind (s. v.). - The ep. epithet ἕλιξ is prob. with Bechtel Lex. s. v. and Risch 149 a shortened compound (*ἑλικό-πους, -κραιρα?). Note that the suffix -ικ- mostly makes Pre-Greek words (like -υκ-, cf. on κῆρυξ).

Middle Liddell

ἑλίσσω
anything which assumes a spiral shape:
1. an armlet or ear-ring, Il.
2. a twist, whirl, convolution, ἕλικες στεροπῆς flashes of forked lightning, Aesch.
3. the tendril of the vine, Eur.: of ivy, Eur.
4. a curl or lock of hair, Anth.
5. the coil or spire of a serpent, Eur.
ἕλιξ, ῐκος, ὁ, ἡ, ἑλίσσω
adj. twisted, curved, of oxen, either with twisted, crumpled horns, or rolling as they walk, Hom., etc.:—later, ἕλικα ἀνὰ χλόαν on the tangled grass, Eur.

Frisk Etymology German

ἕλιξ: -κος
{héliks}
Grammar: f.
Meaning: Gewinde, Windung, gewundene Spange, Ranke, Locke, Spirale, Hebewinde (seit Il.); ep. poet. auch adjektivisch als Beiwort von βόες, später auch von anderen Gegenständen (ποταμός, δρόμος u. a.), vgl. unten.
Composita: Als Vorderglied in ἑλίκωψ (s. d.), ἑλικάμπυξ (Pi.), ἑλικοστέφανος (B.) u. a., daneben, mit Beziehung auf ἑλίσσω, ἑλι- in ἑλίτροχος radwindend (A. Th. 205 [lyr.]); zu ἑλίχρυσος s. bes. Als Hinterglied u. a. in τετραέλιξ Art Distel (Thphr., H.), außerdem in ἀμφιέλισσα, ep. Beiwort der νηῦς (Hom.), später auf andere Gegenstände (z. B. ἱμάσθλη) übertragen, eig. ‘eine ἕλιξ an beiden Seiten (vorn und hinten?) bildend, doppelt geschweift’.
Derivative: Ableitungen: ἑλίκη 1. Weide s. bes.; 2. Spirale, Schnecke (Arist. u. a.), auch Benennung des Großen Bären (wegen der kreisenden Bewegung um den Pol; vgl. Scherer Gestirnnamen 133, der es aber schwerlich richtig als Adjektiv die sich im Kreise drehende auffaßt); 3. εἱλικόεις mit Windungen versehen (Nik., Opp., Nonn.; metr. gedehnt). Denominatives Verb ἑλίσσω, -ίττω, ion. auch εἰλίσσω nach εἰλέω (nicht mit Solmsen Unt. 230ff. aus *ἐϝελίσσω), Aor. ἑλίξαι, εἰλίξαι eine Windung machen, winden, wälzen, herumdrehen (seit Il.); auch mit Präfix ἐν-, περι- u. a.; davon ἑλιγμός (εἰ-) Windung, Wirbel (Hdt., X. usw.), ἕλιγμα (εἴ-) Armband, Haarlocke (Sapph. [?], Kom. u. a.), ἕλιξις Rollbinde, Windung (Mediz.), ἑλικτήρ Ohrgehänge (att.), -ελίκτης in Zusammenbildungen wie ἱμαντελίκται Riemendreher (Demokr.), s. Fraenkel Nom. ag. 1, 244; ἑλίγδην (εἰ-) Adv. sich windend (A. u. a.). Vgl. 2. ἐλελίζω.
Etymology: Bildung wie ἧλιξ, χόλιξ, δέλφιξ u. a. (Chantraine Formation 382f.) und somit wie diese wahrscheinlich zunächst von einem Nomen abgeleitet, das seinerseits zu dem primären εἰλέω (*ϝελνέω) drehen, winden (s. d.) gebildet wurde. — Das ep. Epithet ἕλιξ ist wahrscheinlich mit Bechtel Lex. s. v. und Risch 149 als ein verkürztes Kompositum (*ἑλικόπους, -κραιρα?) zu verstehen.
Page 1,495-496

Mantoulidis Etymological

ἡ. Ἀπό ρίζα ϝελ. τοῦ ἑλίσσω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.