άλγεβρα: Difference between revisions

From LSJ

Οὐδεὶς ἀνίας χρήματα δοὺς ἐπαύσατο → Nullum e maerore exemit data pecunia → Mit Geld hat keiner noch beendet eine Qual

Menander, Monostichoi, 439
(2)
 
m (Text replacement - "ΕΤΥΜΟΛ." to "ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ")
 
Line 1: Line 1:
{{grml
{{grml
|mltxt=η <b>Μαθ.</b><br />[[γενίκευση]] και [[επέκταση]] σε αυθαίρετες ποσότητες τών πράξεων της αριθμητικής, [[δηλαδή]] της προσθέσεως, της αφαιρέσεως, του πολλαπλασιασμού, της διαιρέσεως, της υψώσεως σε [[δύναμη]] και της εξαγωγής ρίζας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <b>Ξεν.</b> όρος. Πρόκειται για αραβική λ. που πέρασε στην επιστημονική [[ορολογία]] μέσω του μσν. λατ. τύπου <i>algebra</i>. Ο όρος <i>algebra</i> ([[άλγεβρα]]) [[είναι]] [[απόδοση]] του αραβ. <i>al</i>-<i>jabr</i>, που έχει προέλθει από τη [[σύζευξη]] τών όρων <i>al</i>-<i>jabr</i> [[wa</i> '<i>lmuq</i><i>ā</i><i>balah]] «[[αποκατάσταση]] (ή [[συμπλήρωση]])» [«και [[εξίσωση]]»] με [[παράλειψη]] του β' όρου (που δηλώνεται εδώ [[μέσα]] στις αγκύλες). Με τη [[σειρά]] της ολόκληρη η [[φράση]] «<i>al</i>-<i>jabr w</i>'<i>almuq</i><i>ā</i><i>balah</i>» [[είναι]] [[τμήμα]] μιας μεγαλύτερης προτάσεως, που αποτελούσε τον πλήρη τίτλο ενός έργου του μεγάλου Άραβα μαθηματικού του 9ου αιώνα Mohammed ibn Mūsa al-khwārizmī. O [[πλήρης]] [[τίτλος]] του έργου [[αυτού]] ήταν στα Αραβικά «<i>al</i>-<i>kit</i><i>ā</i><i>b al</i>-<i>mukhtaşar fi his</i><i>ā</i><i>b al</i>-<i>jabr wa</i>'<i>lmuq</i><i>ā</i><i>bala</i><sup>h</sup>» («Συνοπτικό [[βιβλίο]] υπολογισμών με [[συμπλήρωση]] και [[εξίσωση]]»). Με τον όρο <i>aljabr</i> επικράτησε να χαρακτηρίζονται στα Αραβικά και μεταγενέστερα έργα που αναφέρονταν στο ίδιο [[θέμα]]. Έτσι [[βαθμηδόν]] γενικεύτηκε ο όρος <i>al</i>-<i>jabr</i> (μσν. λατ. <i>algebra</i>) ως όρος της μαθηματικής επιστήμης.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[αλγεβρικός]]].
|mltxt=η <b>Μαθ.</b><br />[[γενίκευση]] και [[επέκταση]] σε αυθαίρετες ποσότητες τών πράξεων της αριθμητικής, [[δηλαδή]] της προσθέσεως, της αφαιρέσεως, του πολλαπλασιασμού, της διαιρέσεως, της υψώσεως σε [[δύναμη]] και της εξαγωγής ρίζας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> <b>Ξεν.</b> όρος. Πρόκειται για αραβική λ. που πέρασε στην επιστημονική [[ορολογία]] μέσω του μσν. λατ. τύπου <i>algebra</i>. Ο όρος <i>algebra</i> ([[άλγεβρα]]) [[είναι]] [[απόδοση]] του αραβ. <i>al</i>-<i>jabr</i>, που έχει προέλθει από τη [[σύζευξη]] τών όρων <i>al</i>-<i>jabr</i> [[wa</i> '<i>lmuq</i><i>ā</i><i>balah]] «[[αποκατάσταση]] (ή [[συμπλήρωση]])» [«και [[εξίσωση]]»] με [[παράλειψη]] του β' όρου (που δηλώνεται εδώ [[μέσα]] στις αγκύλες). Με τη [[σειρά]] της ολόκληρη η [[φράση]] «<i>al</i>-<i>jabr w</i>'<i>almuq</i><i>ā</i><i>balah</i>» [[είναι]] [[τμήμα]] μιας μεγαλύτερης προτάσεως, που αποτελούσε τον πλήρη τίτλο ενός έργου του μεγάλου Άραβα μαθηματικού του 9ου αιώνα Mohammed ibn Mūsa al-khwārizmī. O [[πλήρης]] [[τίτλος]] του έργου [[αυτού]] ήταν στα Αραβικά «<i>al</i>-<i>kit</i><i>ā</i><i>b al</i>-<i>mukhtaşar fi his</i><i>ā</i><i>b al</i>-<i>jabr wa</i>'<i>lmuq</i><i>ā</i><i>bala</i><sup>h</sup>» («Συνοπτικό [[βιβλίο]] υπολογισμών με [[συμπλήρωση]] και [[εξίσωση]]»). Με τον όρο <i>aljabr</i> επικράτησε να χαρακτηρίζονται στα Αραβικά και μεταγενέστερα έργα που αναφέρονταν στο ίδιο [[θέμα]]. Έτσι [[βαθμηδόν]] γενικεύτηκε ο όρος <i>al</i>-<i>jabr</i> (μσν. λατ. <i>algebra</i>) ως όρος της μαθηματικής επιστήμης.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[αλγεβρικός]]].
}}
}}

Latest revision as of 22:00, 29 December 2020

Greek Monolingual

η Μαθ.
γενίκευση και επέκταση σε αυθαίρετες ποσότητες τών πράξεων της αριθμητικής, δηλαδή της προσθέσεως, της αφαιρέσεως, του πολλαπλασιασμού, της διαιρέσεως, της υψώσεως σε δύναμη και της εξαγωγής ρίζας.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Ξεν. όρος. Πρόκειται για αραβική λ. που πέρασε στην επιστημονική ορολογία μέσω του μσν. λατ. τύπου algebra. Ο όρος algebra (άλγεβρα) είναι απόδοση του αραβ. al-jabr, που έχει προέλθει από τη σύζευξη τών όρων al-jabr [[wa 'lmuqābalah]] «αποκατάστασησυμπλήρωση)» [«και εξίσωση»] με παράλειψη του β' όρου (που δηλώνεται εδώ μέσα στις αγκύλες). Με τη σειρά της ολόκληρη η φράση «al-jabr w'almuqābalah» είναι τμήμα μιας μεγαλύτερης προτάσεως, που αποτελούσε τον πλήρη τίτλο ενός έργου του μεγάλου Άραβα μαθηματικού του 9ου αιώνα Mohammed ibn Mūsa al-khwārizmī. O πλήρης τίτλος του έργου αυτού ήταν στα Αραβικά «al-kitāb al-mukhtaşar fi hisāb al-jabr wa'lmuqābalah» («Συνοπτικό βιβλίο υπολογισμών με συμπλήρωση και εξίσωση»). Με τον όρο aljabr επικράτησε να χαρακτηρίζονται στα Αραβικά και μεταγενέστερα έργα που αναφέρονταν στο ίδιο θέμα. Έτσι βαθμηδόν γενικεύτηκε ο όρος al-jabr (μσν. λατ. algebra) ως όρος της μαθηματικής επιστήμης.
ΠΑΡ. νεοελλ. αλγεβρικός].