εἰσαγγελία

English (LSJ)

ἡ,

   A information, news, Plb.9.9.7.    2 public announcement, IG12(3).325.16 (Thera, ii B.C.).    3 application to an authority, PStrassb.56.25 (iii A.D.).    II at Athens, state prosecution, impeachment, Σόλωνος θέντος νόμον εἰσαγγελίας Arist.Ath.8.4, cf. And.1.43, Lys.30.22, X.HG1.7.9, Isoc.8.130, etc.; εἰ. δέδωκας ὑπέρ τινος Hyp.Lyc.12; εἰ. ἐδόθη εἰς τὴν βουλὴν ὑπὲρ Ἀριστάρχου Test. ap. D.21.121; εἰ. εἰσαγγέλλειν Arist.Ath.59.2.    2 a process brought before the chief Archon, to punish κάκωσις (q.v.) or maltreatment of parents by children, of ἐπίκληροι by their husbands, or of wards by their guardians, Is.3.47.    3 a procedure employed against unfair arbitrators, Harp.

German (Pape)

[Seite 739] ἡ, 1) Ankündigung, Pol. 9, 9, 7. – 2) in Athen eine Art öffentlicher Klagen, Plat. Rep. VIII, 565 c; neben γραφή u. δίκη, Lys. 16, 12; neben γραφαί u. εὐθῦναι, Dem. 18, 249; die Klageschrift selbst, Lycurg. 34, 137; nach Harpocr. dreierlei Art: – a) ἐπὶ δημοσίοις ἀδικήμασι μεγίστοις (Dem. 49, 67 ἐάν τις τὸν δῆμον ὑποσχόμενος ἐξαπατήσῃ, εἰσαγγελίαν εἶναι περὶ αὐτοῦ) καὶ ἀναβολὴν μὴ ἐπιδεχομένοις, καὶ ἐφ' οἷς μήτε ἀρχὴ καθέστηκε μήτε νόμοι κεῖνται (wobei also ein außerordentliches Verfahren beim Senat oder Volk eingeleitet wird, vgl. Dem. 21, 121 εἰσαγ. ἐδόθη εἰς τὴν βουλὴν ὑπέρ τινος; auch εἰσαγγελίαν εἰσαγγέλλειν, 47, 421; der Kläger ward, im Fall er den Proceß verlor, nicht bestraft. – b) ἐπὶ κακώσεσιν, beim Archon Polemarchos; der Kläger bleibt straflos, selbst wenn er nicht den 5. Theil der Stimmen erhält, – c) κατὰ τῶν διαιτητῶν, gegen öffentliche Schiedsrichter, womit B. A. 244 zu vgl. Ausführlich Meier u. Schömann att. Proceß p. 260 ff Heffter p. 213.

Greek (Liddell-Scott)

εἰσαγγελία: ἡ, ἀγγελία, ἄγγελμα, Λακεδαιμόνιοι μὲν γὰρ τῇ πρώτῃ εἰσαγγελίᾳ συνεκχυθέντες τὴν μὲν Σπάρτην ἔσωσαν Πολύβ. 9. 9, 7. ΙΙ. ἐν Ἀθήναις, δημοσία κατηγορία ἢ καταγγελλία εἰσαγομένη κατὰ πρῶτον εἰς τὴν βουλὴν τῶν πεντακοσίων, ἢ (ἐνίοτε) εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἂν ἡ καταγγελία ἐγίνετο δεκτὴ (ἐδέξαντο τὴν εἰσ.), συνήθως παρέπεμπον αὐτὴν εἰς Ἡλιαστικόν τι δικαστήριον πρὸς ἐκδίκασιν κατὰ τοὺς συνήθεις τύπους, ὁρίζοντες ἐνίοτε καὶ συνηγόρους ὅπως διεξαγάγωσιν αὐτήν. Ἐνίοτε ἡ ἐκκλησία ἀπετέλει αὐτὴ τὸ δικαστήριον ὅπως ἀκούσῃ τὴν κατηγορίαν, ὡς ἐν τῇ δίκῃ τῶν στρατηγῶν μετὰ τὴν ἐν Ἀργινούσαις ναυμαχίαν, Ξεν. Ἑλλ. 1. 7· - ὁ Ὑπερείδ., ὑπὲρ Εὐξεν. 22 κἑξ., ἀναφέρει νόμον εἰσαγγελτικόν, ἐπιτρέποντα εἰσαγγελίαν (α) «ἐάν τις τὸν δῆμον τῶν Ἀθηναίων καταλύῃ... ἢ συνίῃ ποι ἐπὶ καταλύσει τοῦ δήμου», (β) «ἢ ἐάν τις πόλιν τινὰ προδῷ ἢ ναῦς ἢ πεζὴν ἢ ναυτικὴν στρατιάν, (γ) «ἢ ῥήτωρ ὢν μὴ λέγῃ τὰ ἄριστα τῷ δήμῳ τῶν Ἀθηναίων χρήματα λαμβάνων»· - ὁ Ἁρπ. (ἐν λέξει) λέγει ὅτι ἐχρησιμοποιεῖτο ἡ εἰσαγγελία «ἐπὶ δημοσίοις ἀδικήμασι μεγίστοις καὶ ἀναβολὴν μὴ ἐπιδεχομένοις, καὶ ἐφ’ οἷς μήτε ἀρχὴ καθέστηκε μήτε νόμοι κεῖνται τοῖς ἄρχουσι καθ’ οὓς εἰσάξουσιν»· - ὅρα Ἀνδοκ. 6. 40, Λυσ. 185. 22, Ἰσοκρ. 185C· εἰσαγγελίαν δέδωκας ὑπέρ τινος Ὑπερείδ. ὑπὲρ Λυκόφρ. 10· εἰσαγγελία ἐδόθη εἰς τὴν βουλὴν ὑπὲρ Ἀριστάρχου Δημ. 554. 11· εἰσ. εἰσαγγέλλειν Ἀριστ. Ἀποσπ. 378. 394. 2) «ἑτέρα δὲ εἰσαγγελία λέγεται ἐπὶ ταῖς κακώσεσιν, αὗται δέ εἰσι πρὸς τὸν ἄρχοντα, καὶ τῷ διώκοντι ἀζήμιοι κἂν μὴ μεταλάβῃ τὸ ε΄ μέρος τῶν ψήφων» Ἀρποκρ. ἐν λέξει. -«Δημοσθένης δὲ ἐν τῷ κατὰ Μέδοντος καὶ κατὰ τῶν μὴ προσηκόντως τῇ ἐπικλήρῳ συνοικούντω, γίνεσθαι τὰς εἰσαγγελίας λέγει» Πολυδ. Η΄, 53, Δημ. 980. 4, Ἰσαῖ. 42. 27· -«ἄλλη δὲ εἰσαγγελία ἐστὶ κατὰ τῶν διαιτητῶν· εἰ γάρ τις ὑπὸ διαιτητοῦ ἀδικηθείη, ἐξῆν τοῦτον εἰσαγγέλειν πρὸς τοὺς δικαστάς, καὶ ἁλοὺς ἠτιμοῦτο» Ἁρποκρ. ἐν λέξει, περὶ τὸ τέλος. Ἴδε Φωτιάδου «Συμβολ. εἰς τὸ Ἀττ. Δίκαιον» ἐν Ἀθηνᾶς τ. 11, σ. 89.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
poursuite judiciaire devant le sénat ou l’assemblée du peuple, en cas de délit grave, dont la répression n’admettait point de délai.
Étymologie: εἰσαγγέλλω.