κύρβις: Difference between revisions
(Bailly1_3) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
(14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> [[κύρβεις]], [[κύρβιες]], [[triangular]] [[tablet]]s, fitted at the angles so as to [[form]] a [[pyramid]] of [[three]] sides, and having the earliest [[law]]s written on the sides, Ar., Plat.<br /><b class="num">II.</b> in sg. metaph. of a [[pettifogging]] [[lawyer]], Ar. | |||
}} | |||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=εως (ὁ) :<br /><i>rar. au sg., | |btext=εως (ὁ) :<br /><i>rar. au sg., d'ord. au pl.</i> οἱ [[κύρβεις]], εων;<br /><i>ion.</i> [[κύρβιες]], ων;<br /><b>1</b> <i>touj. au pl.</i> table formant une sorte de pyramide à trois côtés tournant sur un pivot et où étaient inscrites les anciennes lois d'Athènes (cf. ἄξονες) ; <i>en gén.</i> toute table de lois;<br /><b>2</b> [[table]] <i>en gén.</i><br />'''Étymologie:''' DELG origine inconnue ; emprunt possible <i>ou</i> probable. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κύρβις:''' εως, ион. ιος ἡ и ὁ (преимущ. pl. [[κύρβεις]] - ион. [[κύρβιες]])<br /><b class="num">1</b> [[скрижаль]] (вращающийся столб в форме трехгранной пирамиды с начертанными на нем законами) Arst., Plut.: θύειν τὰς θυσίας τὰς ἐκ τῶν κύρβεων Lys. совершать жертвоприношения согласно скрижалям;<br /><b class="num">2</b> ирон. [[ходячий свод законов]], [[законник]], [[крючкотвор]] Arph.;<br /><b class="num">3</b> [[столп]]: [[κύρβιες]] Ἀλκείδαο Anth. столпы Алкида, т. е. Геракловы;<br /><b class="num">4</b> [[таблица]]: [[κύρβεις]] γηραλέαι Anth. древние таблицы (с текстом Гомеровских поэм). | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κύρβις -εως, ἡ [[inscriptieplaat]] (spec. in Athene met de oudste wetteksten). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[κύρβεις]], -εων και [[κύρβιες]], αἱ και οί (Α)<br /><b>1.</b> τριγωνικοί ξύλινοι ή χάλκινοι ή λίθινοι πίνακες ενωμένοι σε τρίεδρη [[πυραμίδα]] η οποία στρεφόταν [[γύρω]] από άξονα, [[πάνω]] στους οποίους ήταν γραμμένοι οι αρχαιότατοι νόμοι («ἀναγράψαντες δὲ τοὺς νόμους εἰς τοὺς [[κύρβεις]], ἔστησαν ἐν τῇ στοᾷ τῇ βασιλείῳ», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πίνακας]] ή [[στήλη]] με επιγραφές που περιείχαν νόμους ή δόγματα ή αποφάσεις<br /><b>3.</b> γεωγραφικοί πίνακες<br /><b>4.</b> τοιχογραφίες<br /><b>5.</b> οι στήλες του Ηρακλέους<br /><b>6.</b> (θηλ. στον εν.) <i>ἡ [[κύρβις]]</i><br />η [[εταίρα]]<br /><b>7.</b> (το αρσ. στον εν.) <i>ὁ [[κύρβις]]</i><br />α) [[νομικός]] [[λεπτολόγος]] που ασχολείται με μηδαμινά πράγματα<br />β) η [[σκυτάλη]] τών Σπαρτιατών<br />γ) [[πινακίδιο]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «[[κύρβεις]] γηραλέαι» — τα ποιήματα του Ομήρου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ., που συνδέεται ίσως με τη λ. [[κύρβη]]]. | |||
}} | }} |
Latest revision as of 11:15, 3 March 2024
Middle Liddell
I. κύρβεις, κύρβιες, triangular tablets, fitted at the angles so as to form a pyramid of three sides, and having the earliest laws written on the sides, Ar., Plat.
II. in sg. metaph. of a pettifogging lawyer, Ar.
French (Bailly abrégé)
εως (ὁ) :
rar. au sg., d'ord. au pl. οἱ κύρβεις, εων;
ion. κύρβιες, ων;
1 touj. au pl. table formant une sorte de pyramide à trois côtés tournant sur un pivot et où étaient inscrites les anciennes lois d'Athènes (cf. ἄξονες) ; en gén. toute table de lois;
2 table en gén.
Étymologie: DELG origine inconnue ; emprunt possible ou probable.
Russian (Dvoretsky)
κύρβις: εως, ион. ιος ἡ и ὁ (преимущ. pl. κύρβεις - ион. κύρβιες)
1 скрижаль (вращающийся столб в форме трехгранной пирамиды с начертанными на нем законами) Arst., Plut.: θύειν τὰς θυσίας τὰς ἐκ τῶν κύρβεων Lys. совершать жертвоприношения согласно скрижалям;
2 ирон. ходячий свод законов, законник, крючкотвор Arph.;
3 столп: κύρβιες Ἀλκείδαο Anth. столпы Алкида, т. е. Геракловы;
4 таблица: κύρβεις γηραλέαι Anth. древние таблицы (с текстом Гомеровских поэм).
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κύρβις -εως, ἡ inscriptieplaat (spec. in Athene met de oudste wetteksten).
Greek Monolingual
κύρβεις, -εων και κύρβιες, αἱ και οί (Α)
1. τριγωνικοί ξύλινοι ή χάλκινοι ή λίθινοι πίνακες ενωμένοι σε τρίεδρη πυραμίδα η οποία στρεφόταν γύρω από άξονα, πάνω στους οποίους ήταν γραμμένοι οι αρχαιότατοι νόμοι («ἀναγράψαντες δὲ τοὺς νόμους εἰς τοὺς κύρβεις, ἔστησαν ἐν τῇ στοᾷ τῇ βασιλείῳ», Αριστοτ.)
2. πίνακας ή στήλη με επιγραφές που περιείχαν νόμους ή δόγματα ή αποφάσεις
3. γεωγραφικοί πίνακες
4. τοιχογραφίες
5. οι στήλες του Ηρακλέους
6. (θηλ. στον εν.) ἡ κύρβις
η εταίρα
7. (το αρσ. στον εν.) ὁ κύρβις
α) νομικός λεπτολόγος που ασχολείται με μηδαμινά πράγματα
β) η σκυτάλη τών Σπαρτιατών
γ) πινακίδιο
8. φρ. «κύρβεις γηραλέαι» — τα ποιήματα του Ομήρου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ., που συνδέεται ίσως με τη λ. κύρβη].