αιμασιά: Difference between revisions
σοφόν γάρ ἕν βούλευμα τάς πολλάς χεῖρας νικᾶ, σὺν ὄχλῳ δ' ἀμαθία μεῖζον κακό → better than many hands is one wise thought, a multitude of fools makes folly worse
m (Text replacement - ">" to ">") |
m (Text replacement - "ΕΤΥΜΟΛ." to "ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ") |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (Α [[αἱμασιά]])<br /><b>1.</b> [[τοίχος]], [[φράχτης]] από πέτρες και [[χώμα]], [[ξερολιθιά]]<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> [[τείχισμα]], [[περίβολος]], [[φράχτης]], [[μάντρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> τα τείχη πόλης ή κάστρου<br /><b>2.</b> το εσωτερικό περιμαντρωμένου χώρου.<br />[<b><span style="color: brown;"> | |mltxt=η (Α [[αἱμασιά]])<br /><b>1.</b> [[τοίχος]], [[φράχτης]] από πέτρες και [[χώμα]], [[ξερολιθιά]]<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> [[τείχισμα]], [[περίβολος]], [[φράχτης]], [[μάντρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> τα τείχη πόλης ή κάστρου<br /><b>2.</b> το εσωτερικό περιμαντρωμένου χώρου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Αβέβαιης ετυμολογίας. Πιθ. να συνδέεται με το λατ. saepes(και sepes «[[φράγμα]], [[φραγμός]], [[περίβολος]]», [[οπότε]] θα ανάγεται σε αρχ. [[ρίζα]] saip-mo- «ξύλινο [[περίφραγμα]], [[φράχτης]]» ([[ήτοι]] saep-m- > saem-m, με [[αφομοίωση]] > saem- με [[απλοποίηση]]<br />πρβλ. <i>αἱπ</i>-<i>μὸς</i> > <i>αἱμὸς</i> «[[δρυμός]]», <b>Ησύχ.</b>). Κατ’ άλλους, η [[λέξη]] ανάγεται σε αρχ. τύπο saimen-, που μαρτυρείται στο σανσκρ. sima «[[σειρά]], [[χώρισμα]]», σαξον. simo «[[δεσμός]], [[σκοινί]], [[χορδή]]», πιθ. και στα ελλην. <i>ἱ</i>-<i>μον</i>-<i>ιά</i> «[[σκοινί]] πηγαδιού», <i>ἱ</i>-<i>μαν</i>-<i>τ</i>(<i>ς</i>) (> [[ἱμάς]] «[[ιμάντας]], [[λουρί]]»)<br />σε τέτοια [[περίπτωση]], το [[αἱμασιά]] θα ερμηνευθεί από αρχ. τύπο sai-mn > (αἱμα, τ. ουδετ. ονόμ. που θα δώσει ως παράγωγο <i>αἱματ</i>-<i>ιὰ</i> > [[αἱμασιά]]. Ως [[προς]] τη σημ. της λ., πρόκειται [[προφανώς]] για λ. του αγροτικού βίου, που ξεκινάει με τη γενική σημ. του «φράχτη», φτιαγμένου από (ξερές) πέτρες («[[ξερολιθιά]]») και που [[συχνά]] περιγράφεται από τους σχολιαστές ως «[[φράχτης]] από αγκάθια», [[γεγονός]] που οδήγησε και στην παρετυμολογική σύνδεσή του με το ρ. [[αἱμάσσω]]. Τέλος, από τη σημ. «του περιβάλλοντος τοίχου, της μάντρας», εξελίχθηκε, όπως μαρτυρούν τα επιγραφικά [[κείμενα]], στη σημ. του «περιβαλλόμενου με τοίχο χώρου, του εσωτερικού ενός περιμαντρωμένου χώρου».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αἱμασιώδης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <i>αἱμασιολογῶ</i>]. | ||
}} | }} |
Latest revision as of 22:48, 29 December 2020
Greek Monolingual
η (Α αἱμασιά)
1. τοίχος, φράχτης από πέτρες και χώμα, ξερολιθιά
2. γεν. τείχισμα, περίβολος, φράχτης, μάντρα
αρχ.
1. τα τείχη πόλης ή κάστρου
2. το εσωτερικό περιμαντρωμένου χώρου.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Αβέβαιης ετυμολογίας. Πιθ. να συνδέεται με το λατ. saepes(και sepes «φράγμα, φραγμός, περίβολος», οπότε θα ανάγεται σε αρχ. ρίζα saip-mo- «ξύλινο περίφραγμα, φράχτης» (ήτοι saep-m- > saem-m, με αφομοίωση > saem- με απλοποίηση
πρβλ. αἱπ-μὸς > αἱμὸς «δρυμός», Ησύχ.). Κατ’ άλλους, η λέξη ανάγεται σε αρχ. τύπο saimen-, που μαρτυρείται στο σανσκρ. sima «σειρά, χώρισμα», σαξον. simo «δεσμός, σκοινί, χορδή», πιθ. και στα ελλην. ἱ-μον-ιά «σκοινί πηγαδιού», ἱ-μαν-τ(ς) (> ἱμάς «ιμάντας, λουρί»)
σε τέτοια περίπτωση, το αἱμασιά θα ερμηνευθεί από αρχ. τύπο sai-mn > (αἱμα, τ. ουδετ. ονόμ. που θα δώσει ως παράγωγο αἱματ-ιὰ > αἱμασιά. Ως προς τη σημ. της λ., πρόκειται προφανώς για λ. του αγροτικού βίου, που ξεκινάει με τη γενική σημ. του «φράχτη», φτιαγμένου από (ξερές) πέτρες («ξερολιθιά») και που συχνά περιγράφεται από τους σχολιαστές ως «φράχτης από αγκάθια», γεγονός που οδήγησε και στην παρετυμολογική σύνδεσή του με το ρ. αἱμάσσω. Τέλος, από τη σημ. «του περιβάλλοντος τοίχου, της μάντρας», εξελίχθηκε, όπως μαρτυρούν τα επιγραφικά κείμενα, στη σημ. του «περιβαλλόμενου με τοίχο χώρου, του εσωτερικού ενός περιμαντρωμένου χώρου».
ΠΑΡ. αρχ. αἱμασιώδης.
ΣΥΝΘ. αἱμασιολογῶ].