ἀνάβασις

English (LSJ)

poet. ἄμβασις, εως, ἡ, (ἀναβαίνω)

   A going up, mounting, esp. on horseback, X.Eq.3.11; way of mounting, ib.7.4.    b concrete, πᾶσα ἄμβασις, = πάντες ἀναβάται, all the horsemen, S.OC 1070.    c ascension, εἰς τὸν ἕβδομον οὐρανόν Ascens.Is.10.21.    d ascent of soul to God, Hierocl. in CA 26p.481M.    2 expedition up from the coast, esp. into Central Asia, as that of the younger Cyrus related by X.    3 rising of ariver, Heph.Astr.1.23; esp.inundation of the Nile, D.S.1.34, Placit.4.1, POxy.483; δικαία ἀ. normal rise, OGI666(i A. D.): pl., Str.16.1.24, Plu.2.368b.    4 Medic., increasing period of a disease, before the crisis (ἀκμή), Gal.9.556, al.    5 leaves of tree, LXX Ez.47.12.    II way up, ascent of a tower, mountain, etc., Hdt.1.181,7.223, Men.Sam.20, etc.; ἡ ἀ. τῶν Ἐπιπολῶν Th.7.42; ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀ. to make that ascent, Pl.R. 519d, cf. 515e.    2 stairs, LXX 1 Ch.26.16, al.    III metaph., progress, Artem.4.28; of numbers, progression, Id.2.70.    IV = ἵππουρις; cf. ἀναβάσιον.

German (Pape)

[Seite 180] εως, ἡ, das Hinaufsteigen, Her. 7, 228; auf einen Berg, Polyb. 1, 55, 9 u. öfter; εἰς τὸν οὐρανόν Plat. Conv. 190 b; das Besteigen des Pferdes, Xen. oft; πᾶσα ἄμβασις ἵππων, die ganze Reiterei, Soph. O. C. 1070; das Hinausziehen vom Meere in's Innere des Landes, bes. Zug nach Hochasien, Titel der Schrift des Xenophon; der Ort zum Hinaufsteigen, Aufgang, Plat. Rep. VII, 575 c u. Sp.; das Anschwellen eines Flusses, Diod. Sic. 1, 40; Zunehmen der Krankheit, Medic.; ἀνάβασιν ἀναβαίνειν, einen Fortschritt machen, Plat. Rep. VII, 519 d.

Greek (Liddell-Scott)

ἀνάβασις: ποιητ. ἄμβασις, εως, ἡ, (ἀναβαίνω), τὸ ἀνέρχεσθαι, ἀναβαίνειν, ἰδίως ἐπὶ τὸν ἵππον, Ξεν. Ἱππ. 3. 11· τρόπος τοῦ ἀναβαίνειν ἐπὶ τὸν ἵππον, ταύτην ἐπαινοῦμεν τὴν ἀνάβασιν αὐτόθι 7. 4. β) πᾶσα ἄμβασις = πάντες ἀναβάται, πάντες οἱ ἱππεῖς, Σοφ. Ο. Κ. 1070. 2) ἐκστρατεία ἀπὸ τῆς παραλίας εἰς τὰ μεσόγεια, ἰδίως εἰς τὴν κεντρικὴν Ἀσίαν, οἵα ἡ τοῦ νεωτέρου Κύρου, ἣν διηγεῖται ὁ Ξενοφῶν. 3) ἡ ἐξόγκωσις, ὕψωσις τῶν ὑδάτων ποταμοῦ, ὅταν ἀναβαίνῃ τὸ ὕδωρ, Διόδ. 1. 34, Στράβ. 757, Πλούτ. 4) παρ’ ἰατρ. ἡ περίοδος, καθ’ ἣν τὸ νόσημα βαίνει ἐπιτεινόμενον, πρὸ τῆς κρίσεως (ἀκμῆς), Γαλην. 9. 556· πρβλ. ἀναβατικός ΙΙ. ΙΙ. ὁδός φέρουσα πρὸς τὰ ἄνω, ἡ ἀνάβασις (δηλ. ἡ ἀνάντης ὁδὸς) πρὸς πύργον ἢ πρὸς κορυφὴν ὄρους, κτλ., Ἡρόδ. 1. 181., 7. 223· ἡ ἀνάβασις τῶν Ἐπιπολῶν Θουκ. 7. 42· ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, ἐκείνην τὴν ἀνάντη ὁδόν, Πλάτ. Πολ. 519D, πρβλ. 515E.

French (Bailly abrégé)

εως (ἡ) :
action de monter, ascension ; particul.
1 action de monter à cheval ; poét. πωλικὰ ἄμβασις SOPH chevauchée, troupe de cavaliers;
2 expédition dans l’intérieur d’un pays, particul. expédition de Cyrus le Jeune dans l’Asie centrale, ou Anabase, titre d’un ouvrage de Xénophon ; ou d’Alexandre dans l’Inde, ou Anabase, titre d’un ouvrage d’Arrien.
Étymologie: ἀναβαίνω.
Syn. ἄνοδος².

Spanish (DGE)

(ἀνάβᾰσις) -εως, ἡ

• Alolema(s): poét. ἄμβασις S.OC 1070
I de pers.
1 subida, ascensión de montañas, torres, etc., Hdt.1.181, 7.223, Men.Sam.235, Plb.3.54.4, Luc.Nec.4, τῶν ... Ἐπιπολῶν Th.7.42, πρὸς τοὺς λόφους Plb.18.24.1, εἰς τὸν οὐρανόν Pl.Smp.190b, ἀναβῆναι ... τὴν ἀνάβασιν Pl.R.519d, de las almas hacia la divinidad, Hierocl.in CA 26.20, de Cristo, Cyr.H.Catech.14.25.
2 monta ἀναβάσεων ἀποκωλύσεις rebeldías a la monta por parte del caballo, X.Eq.3.11, cf. 7.4
•fig. cabalgada <νεαρῶν> ἄμβασις S.OC 1070.
3 penetración en el continente, subida desde la costa hacia el interior de Asia esp. de Persia Anábasis tít. de una obra de Jenofonte, X.An.
4 avance, escalada militar ἀ. ... στρατιᾶς PBaden 36.10 (II a.C.)
•fig. progreso, avance λέγομεν δὲ τὰς προκοπὰς ἀναβάσεις, τὸ δ' ἐναντίον ... καταβάσεις Artem.4.28
•de los números progresión Artem.2.70 (p.198).
II de inanimados y plantas
1 crecida de un río, Heph.Astr.1.20.28, esp. del Nilo BGU 12.4, Plu.2.368b, κατ' ἔτος ἀ. crecida anual D.S.1.34
•caudal τοῦ ... Νείλου τὴν τελείαν ἀνάβασιν ἐνεγκόντος a pesar de que el Nilo llevaba su caudal completo, PMich.617.7 (II a.C.), δικαία ἀ. crecida exacta o normal, OGI 666.11 (I a.C.), ἡ δὲ μέση (ἀνάβασις) περὶ Μέμφιν, ὅταν ᾖ δικαία, δεκατεσσάρων πήχεων (la crecida) media en la zona de Menfis, cuando está en su punto exacto (es) de catorce codos Plu.2.368b.
2 de plantas acción de crecer, brotar LXX Ez.47.12.
3 de enfermedades agravación Gal.9.556.
III valores concretos
1 escalera LXX 1Pa.26.16
•acceso ἐποίησεν ... τὰς ἀ. IG 4.203.21 (Istmo II a.C.).
2 orto de planetas, Heph.Astr.1.23.18.
3 n. de una jerarquía angélica, Gr.Naz.M.36.72B.
IV transformación del uso tr. conducción de reses al mercado PLond.1171.re.41 (I a.C.).
V bot. efedra, Ephedra sp. identificando esta planta con la cola de caballo e.e. Equisetum arvense, linosum o palustre Plin.HN 26.36.