άσφαλτος
καὶ οἱ ἀμαθέστατοι τῶν ἰατρῶν τὸ αὐτὸ σοὶ ποιοῦσιν, ἐλεφαντίνους νάρθηκας καὶ σικύας ἀργυρᾶς ποιούμενοι καὶ σμίλας χρυσοκολλήτους: ὁπόταν δὲ καὶ χρήσασθαι τούτοις δέῃ, οἱ μὲν οὐδὲ ὅπως χρὴ μεταχειρίσασθαι αὐτὰ ἴσασιν → the most ignorant of doctors do the same as you, getting themselves ivory containers, silver cupping instruments, and gold-inlaid scalpels; but when it's time to use those things, they haven't the slightest notion of how to handle them
Greek Monolingual
(I)
η (Α ἄσφαλτος, η, ο και ἄσφαλτον, το)
μαύρο ή καφέ πετρελαιογενές υλικό με υφή που ποικίλλει από παχύρρευστο υγρό ως στερεό
αρχ.
ἄσφαλτος
1. πίσσα
2. είδος πετρελαίου.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Πρόκειται πιθ. για ρηματικό επίθ. του σφάλλω με στερητικό α- και ενεργητική σημασία «αυτός που εμποδίζει το γλίστρημα, το πέσιμο». Μια τέτοια ετυμολόγηση εξηγείται από το γεγονός ότι η άσφαλτος χρησιμοποιήθηκε πιθ. ως συνεκτική ύλη που προστάτευε τα τείχη από το «σφάλλεσθαι», δηλ. από το να γκρεμιστούν. Η υπόθεση ότι η λ. είναι σημιτικό δάνειο δεν είναι ικανοποιητική, παρ' όλο που η άσφαλτος χρησιμοποιήθηκε ως κονίαμα, τεχνική που δεν έχει ελληνική προέλευση. Η λ. άσφαλτος, άσφαλτον έχει εισαχθεί και στην ξένη επιστημονική ορολογία
πρβλ. αγγλ. asphalt, γαλλ. asphalte, γερμ. Asphalt, τύποι που συνετέλεσαν στον σχηματισμό νέων επιστημονικών όρων, αρκετοί από τους οποίους παρελήφθησαν ως δάνεια από την ελληνική
πρβλ. αγγλ. asphalt mastic, γερμ. Asphaltmastix (ελλ. ασφαλτομαστίχη), αγγλ. asphalt cement, γερμ. Asphaltbeton, γαλλ. asphaltene > αγγλ. asphaltene) (ελλ. ασφαλτένιο) κ.ά.
ΠΑΡ. ασφαλτίτης, ασφαλτώνω (-ώ), ασφαλτώδης
νεοελλ.
ασφαλτένιο, ασφαλτικός, ασφαλτούχος.
ΣΥΝΘ. ασφαλτόπισσα, πισσάσφαλτος
νεοελλ.
ασφαλτομαστίχη, ασφαλτοστρώνω, χυτάσφαλτος].
(II)
-η, -ο και άσφαλος (Μ ἄσφαλτος, -ον) σφάλλω
1. αυτός που δεν σφάλλει, ο αλάθητος
2. βέβαιος, σίγουρος
νεοελλ.
δραστήριος, αποτελεσματικός.
