διάτασις
English (LSJ)
εως, ἡ,
A tension, dilatation, ἔχειν δ. to have the power of dilatation, Arist.PA664a33 (v.l.); κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Pl. R.407c (prob.). 2 extension, of a fractured or dislocated limb, Hp.Off.15, cf. Heliod. ap. Orib.49.8.33; σπαρτῶν Alciphr.2.4. 3 stretching across: hence Medic., δ. φρενῶν diaphragm, Hp.VM22; δ. alone, Id.Coac.394; also of vaginal obstruction, Paul.Aeg.6.72. II tension, exertion, πνεύματος Thphr.Sud.32; of athletes and the like, Arist.Pr.885b23, IA705a18; διατάσεις καὶ κλαυθμοί, of infants, Id.Pol.1336a34: metaph., ἡ εὔνοια . . οὐκ ἔχει δ. Id.EN1166b33; ἐν δ. γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.Cor.21; ἡ πρὸς τὸν ἥλιον δ., of plants, Iamb. Protr.21.λή. 2 contention, quarrel, εἰς μεγάλην ἐλθεῖν δ. πρός τινα D.S.38/9.2(s.v.l.).
Greek (Liddell-Scott)
διάτασις: -εως, ἡ, ἔκτασις, τέντωμα, διαστολή, φρενῶν, πνεύμονος κτλ., Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 18, κτλ.· τοῦ οἰσοφάγου Ἀριστ. Ζ. Μ. 3. 3. 4· κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Πλάτ. Πολ. 407C. ΙΙ. τάσις, ἔντασις, προσπάθεια, ἐπὶ τῆς φωνῆς, Ἀριστ. Πολ. 7. 17, 6, Θεόφρ. Ἀποσπ. 9. 32· ἐπὶ ἀθλητῶν καὶ τῶν ὁμοίων, Ἀριστ. Προβλ. 6. 2, Ζ. Π. 3, 4· ὑπὸ τῆς δ. ὁ αὐτ. Ἱστ. Ζ. 10. 4, 1· μετὰ δ. Πολύβ. 10. 27, 8. ΙΙ. μεταφ., ἔντασις, δύναμις, ἡ εὔνοια… οὐκ ἔχει δ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 9. 5, 1.
French (Bailly abrégé)
εως (ἡ) :
tension (des muscles), effort ; effort en gén.
Étymologie: διατείνω.
Spanish (DGE)
-εως, ἡ
• Morfología: [jón. gen. -ιος Hp.Morb.1.31]
I acción de extender, extensión en cirug., de un miembro fracturado o dislocado, Hp.Off.15, 16, Art.24, τῶν μερῶν del cuerpo de los atletas y otros, Arist.Pr.885b23, cf. Thphr.Sud.32.
II 1dilatación τῶν φλεβῶν Hp.l.c., cf. Plu.2.624f, κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους jaquecas y vértigos Pl.R.407c, διατάσεις καὶ κλαυθμοί gritos y llantos de los niños, Arist.Pol.1336a34, del esófago al pasar el alimento, Arist.PA 664a33, de las ‘moléculas’ de los cuerpos, S.E.M.10.44.
2 concr. lo que se extiende a través de ahí en medic. diafragma Hp.Coac.394, δ. φρενῶν Hp.VM 22
•obstrucción vaginal Paul.Aeg.6.72.
III 1tensión διατάσιές τε περὶ ὑποχόνδρια Hp.Coac.471, πρὸς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς καρπούς al correr, Arist.IA 705a18, en el útero Arist.HA 636a32, en el bazo, Archig. en Gal.8.110, αἱ γὰρ ἀνώμαλοι προσβολαὶ καὶ διατάσεις τοῦ πνεύματος ... σπάσματα ποιοῦσιν Plu.2.130d, ἡ τῶν σπαρτῶν δ. Alciphr.4.19.15. ἡ πρὸς τὸν ἥλιον δ. tensión en dirección al sol de algunas plantas, Iambl.Protr.21, τῶν νεύρων Sch.Er.Il.13.705a, 22.324-5c
•fig. esfuerzo, empeño ἡ δ' εὔνοια ... οὐκ ἔχει διάτασιν οὐδ' ὄρεξιν, τῇ φιλήσει δὲ ταῦτ' ἀκολουθεῖ la benevolencia no tiene intensidad ni deseo, y en cambio éstas cosas acompañan al afecto Arist.EN 1166b33, αἱ διατάσεις τοῦ ἄφρονός εἰσιν ἐνύπνια Ph.1.133, ἐν ... διατάσει ... γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.Cor.21
•mús. tensión ἡ τοῦ βαρέος τε καὶ ὀξέος διάτασις ref. al sonido, Aristox.Harm.19.2, 20.10.
2 poder, soberanía κατὰ τὴν εἰς αἰθέρα διάτασιν de Zeus, Chrysipp.Stoic.2.305.
Greek Monotonic
διάτᾰσις: -εως, ἡ (διατείνω), έκταση, τέντωμα, διάταση, σε Πλάτ. κ.λπ.