σεύομαι
English (Slater)
σεύομαι (aor. ςᾰτο: pf. ἔσςᾰται; ἐσςᾰμενοι, -μένα; -μένως.)
nbsp; 1 speed ὅτε παρ' Ἀλφεῷ σύτο δέμας ἀκέντητον ἐν δρόμοισι παρέχων (sc. Φερένικος) (O. 1.20) ἔσσυταί τε Μοισαῖον ἅρμα Νικοκλέος μνᾶμα πυγμάχου κελαδῆσαι (I. 8.61) esp. part., ἐσσύμενοι δ' εἴσω κατέσταν (P. 4.135) [σευόμενοι (γευόμενοι v. l.) (I. 1.21) ] τοὶ δ' ἐπίμπλαν ἐσσύμενοι πίθους *fr. 104b. 3.* c. cogn. acc., <τί δγτ; ἔθηκας ἀμάχανον ἰσχύν τ' ἀνδράσι καὶ σοφίας ὁδόν, ἐπίσκοτον ἀτραπὸν ἐσσυμένα; (sc. ἀκτὶς ἀελίου) (Pae. 9.5) adv., ἐσσυμένως ἀπὸ μὲν λευκὸν γάλα χερσὶ τραπεζᾶν ὤθεον fr. 166. 3.
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: to charge in, to huddle, to hurry, to hasten, to chase, act. to chase (away), to rush, to incite (ep. poet. Il., also [[[συθῆ]], ἐσύθη] Hp., Aret.).
Other forms: also (B., hell. epic) σεύω, aor. ἐσσύμην, ἔσσυτο, σύτο; ἐσ(σ)ύθην, σύθην, σύθι; also σεύατο, ἐσσεύαντο, act. ἔσσευα, σεῦα, perf. ἔσσυμαι, ptc. ἐσσύμενος (on the acc. Chantraine Gramm. hom. 1, 190), 3. pl. σεσύανται H., verbaladj. ἐπί-σσυτος.
Compounds: Also with prefix, esp. ἐπι-.
Derivatives: Beside it, rather deverbative than denominative, *σοϜ-έομαι > *σοϜοῦμαι in σοῦμαι, σοῦνται, ipv. σοῦ, inf. σοῦσθαι (trag.), Dor. σοώμην, σῶμαι a. o. (H.), perf. ptc. ἐσσοημένον (H.). Act. ipf. 3. sg. σόει (B.); s. Wackernagel KZ 25, 277 = Kl. Schr. 1, 221 (diff. Schwyzer 679 with Schulze: denom. from *σοϜόο-μαι; cf. σοῦς below). With lengthened grade σώοντο, σωομένους (A.R.); after the synonymous ρΏώοντο (s. ῥώομαι)? Unclear σεῦται (S. Tr. 645, lyr.); spoiled from σοῦται (Elmsley) or analog. after σεύομαι? -- Nominal derivv.: 1. As 2. member: αὑτό-σσυτος self-sped (A., S.); often -σ(σ)όος, e.g. λαο-σσόος inciting the men (Hom. a.o.); but δορυ-σσόος to σείω, νηο-σσόος to σῴζω (s. vv.). 2. σοῦς (from *σόϜος) m. (fast, upward) movement (Democr., Lacon. after Pl. Cra. 412b, H.). 3. ὑποσευαντήρ m. expeller (of the plague), surn. of Apollon (metr. inscr. Callipolis: ὑπο-σεύω; after λυμαν-τήρ [: λυμαίνομαι] a. o.; cf. Weinreich Ath. Mitt. 38, 64). 4. On σῶτρον s. ἐπίσσωτρον; on πανσυδί and ἐπασσύτερος s. vv. Cf. also τευμάομαι and τευτάζω.
Origin: IE [Indo-European] [538] *ki̯eu̯- be/put in movement
Etymology: The maintenance of the ευ-diphthongs in σεύομαι etc. is to be explained as epic archaism (Wackernagel l.c., Schwyzer 745 w. n. 4, Chantraine Gramm. hom. 1, 158 f.), the aor. ἔσσευ-α can go back on an athematic formation (Schwyzer l.c. w. reference of other interpretations, Chantraine 1, 385). -- Old inherited poetic verb with agreements in Indo-Iranian and Armenian. With σεύομαι, σεύεται agree exactly Skt. cyávate, Av. šyavaite move (oneself), put oneself in movement, IE *ki̯éuetoi; with -σσυτος as well Skt. cyutá- moved and Av. fra-sūta- come in movement (length of the ū secondary); also *σοϜέομαι in σοῦμαι may be formally equated with the Skt. causative cyāváyate. The Arm. aor. č'og-ay (pres. ert`am) I went, seemingly with o-grade, IE *ki̯ou-, must be deverbative or denominative. -- Cf. also κινέω and κίω. WP. 1, 363, Pok. 538, Mayrhofer s. cyávate; older lit. also in Bq.
Frisk Etymology German
σεύομαι: {seúomai}
Forms: auch (B., hell. Epik) σεύω, Aor. ἐσσύμην, ἔσσυτο, σύτο; ἐσ(σ)ύθην, σύθην, σύθι; auch σεύατο, ἐσσεύαντο, Akt. ἔσσευα, σεῦα, Perf. ἔσσυμαι, Ptz. ἐσσύμενος (zum Akz. Chantraine Gramm. hom. 1, 190), 3. pl. σεσύανται H., Verbaladj. ἐπίσσυτος;
Grammar: v.
Meaning: einherstürmen, herandrängen, eilen, sich beeilen, jagen, Akt. ‘(ver)jagen, hetzen, antreiben’ (ep. poet. seit Il., auch [συθῆ, ἐσύθη] Hp., Aret.).
Composita : auch mit Präfix, bes. ἐπι-,
Derivative: Daneben, eher deverbativ als denominativ, *σοϝέομαι > *σοϝοῦμαι in σοῦμαι, σοῦνται, Ipv. σοῦ, Inf. σοῦσθαι (Trag.), dor. σοώμην, σῶμαι u. a. (H.), Perf. Ptz. ἐσσοημένον (H.). Akt. Ipf. 3. sg. σόει (B.); s. Wackernagel KZ 25, 277 = Kl. Schr. 1, 221 (anders Schwyzer 679 mit Schulze: denom. aus *σοϝόομαι; vgl. σοῦς unten). Mit Dehnstufe σώοντο, σωομένους (A.R.); nach dem synonymen ῥώοντο (s. ῥώομαι)? Unklar σεῦται (S. Tr. 645, lyr.); aus σοῦται verdorben (Elmsley) od. analog. nach σεύομαι? — Nominale Ableitungen: 1. Als Hinterglied: αὐτόσσυτος aus eigenem Antrieb (A., S.); oft -σ(σ)όος, z.B. λαοσσόος die Mannen antreibend (Hom. u.a.); aber δορυσσόος zu σείω, νηοσσόος zu σῴζω (s. dd.). 2. σοῦς (aus *σόϝος) m. ‘(schnelle, aufwärts gerichtete) Bewegung’ (Demokr., lakon. nach Pl. Kra. 412b, H.). 3. ὑποσευαντήρ m. ‘Vertreiber (der Pest)’, Bein. des Apollon (metr. Inschr. Kallipolis: ὑποσεύω; nach λυμαντήρ [: λυμαίνομαι u. a.; vgl. Weinreich Ath. Mitt. 38, 64). 4. Zu σῶτρον s. ἐπίσσωτρον; zu πανσυδί und ἐπασσύτερος s. bes. Vgl. noch τευμάομαι und τευτάζω.
Etymology : Die Erhaltung des ευ-Diphthongs in σεύομαι usw. ist als epischer Archaismus zu erklären (Wackernagel a. O., Schwyzer 745 m. A. 4, Chantraine Gramm. hom. 1, 158 f.), der Aor. ἔσσευα kann auf eine athematische Bildung zurückgehen (Schwyzer a. O. m. Referat anderer Auffassungen, Chantraine 1, 385). — Altererbtes poetisches Verb mit Entsprechungen im Indoiranischen und Armenischen. Zu σεύομαι, σεύεται stimmen genau aind. cyávate, aw. šyavaite sich regen, sich in Gang setzen, idg. *qi̯éuetai; zu -σσυτος ebenfalls aind. cyutá- erregt und aw. fra-sūta- in Gang gekommen (Länge des ū sekundär); auch *σοϝέομαι in σοῦμαι läßt sich mit dem aind. Kausativum cyāváyate formal gleichsetzen. Der arm. Aor. č̣og-ay (Präs. ert‘am) ich ging, anscheinend mit o-Stufe, idg. qi̯ou-, muß deverbativ od. denominativ sein. — Vgl. noch κινέω und κίω. WP. 1, 363, Pok. 539, Mayrhofer s. cyávate; ält. Lit. auch bei Bq.
Page 2,694-695