κατακλίνω

English (LSJ)

[ῑ],

   A lay down, [δόρυ] κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ Od.10.165; κ. τοὺς Πέρσας ἐς λειμῶνα having made them recline (for dinner) in a meadow, Hdt.1.126, cf. Pl.R.363c, 420e, Ev.Luc.9.14, Milet.1(9).368; κ. παιδίον put it to bed, Ar.Lys.19, cf. Plu.Lyc.3; κ. τινὰ ἐν ἁρμαμάξῃ X.Cyr.6.4.11; also, cause one to take to his bed, i.e. strike with disease, PMag.Par.1.2075; of animals, X. Cyn.9.3; κ. τινὰ εἰς Ἀσκληπιοῦ lay a sick person in the temple of Asclepios, Ar.Pl.411, V.123; ταύταν ὀβολῶ κ. (sens. obsc.) Cerc. 5.31:—Pass. (with aor. 2 Att. -εκλίνην, aor. 1 -εκλίθην Att. and in other dialects), lie at table, κατακλιθέντας πίνειν Hdt.2.121.δ; κατακλῐνήσομαι Ar.Eq.98, cf. V.1208; generally, lie down, κατακλινεὶς δευρί Id.Nu.694; κατακλίνεσθαι παρά τινα lie at table next him, Pl. Smp.175a; but, παρά τινι lie with him sexually, ib.203c; κατακλίνηθι μετ' ἐμοῦ Ar.Lys.904; κ. ἐπὶ ταῖς κοίταις, ἐπὶ στιβάδος, Ar.V.1040, X.Cyr.5.2.15; of a sick man, take to one's bed, Hp.Epid.1.2; simply, lie in bed, Id.Prog.3, Diocl.Fr.141; κατακλιθέντα ἐς τὸ ἱερόν Hyp.Eux. 18; κατεκλίθη ὕπτιος Pl.Phd.117e codd.; κατακεκλιμένος, of a corpse, Plb.6.53.1.    II cause to incline, bend downwards, ἕως ἂν κατακλίνῃ [ὁ ἐλέφας τοὺς φοίνικας] Arist.HA610a23: metaph., lay prostrate, overthrow, τύραννον Thgn.1181.    III Pass., of ground, slope, ἤπειρόνδε A.R.2.734.    2 of the sun, set, Poll.4.157.    3 of crabs' eyes, turn sideways, Arist.HA529b28.    4 kneel, ὅταν κατακλιθῇ εἰς γόνατα [κάμηλος] ib.499a17.    5 c. dat., to be set under, made subject to, ὅταν κατακλιθῇ τὸ θητικὸν τῷ προπολεμοῦντι Herm.in Phdr.p.157 A.

German (Pape)

[Seite 1354] (s. κλίνω), niederlegen, -lehnen, -biegen; δόρυ ἐπὶ γαίῃ Od. 10, 165; sich hinlegen lassen, τοὺς Πέρσας εἰς λειμῶνα Her. 1, 126; Plat. Rep. II, 363 c; Xen. Cyr. 6, 4, 11 u. Sp.; von Kranken, die man zur Heilung in Tempel des Asklepios u. anderer Götter legte, um sie durch magischen Tempelschlaf heilen zu lassen, κατακλίνειν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ κράτιστόν ἐστι Ar. Plut. 411, vgl. 661; übh. hinlegen, zum Schlaf, παιδίον Lys. 18; aber κατακλίνει τὸ παιδίον ἐν τῇ βασιλικῇ χώρᾳ ist = auf den Thron setzen, Plut. Lyc. 3. – Med. mit aor. I. u. II. u. fut. II. pass., sich niederlegen zu Tische, Ar. Vesp. 1208 ff., κατακλινείς u. κατακλιθῆναι, σὺ δ' οὐ κατακλινεῖ, zu Bett, sich hinlegen, Lys. 910, κατακλίθητι u. κατεκλίνης, 904. 906, ἐπὶ ταῖς κοίταις Vesp. 1040, κατακλινήσομαι Equ. 98, wie Plat. Conv. 222 e; κατακλίνεται παρ' αὐτῷ 203 c; παρά τινα, neben Einem, am Tische, 175 a; κατεκλίθη ὕπτιος Phaed. 117 e; κατακλινέντες ἐπὶ στιβάδων Rep. II, 372 b, wie Xen. Cyr. 5, 2, 15; – von Kranken, κατεκλίθη Andoc. 1, 125; – κατακλίνεσθαι εἰς γόνατα, auf die Kniee fallen, Arist. H. A. 2, 1. – Von der untergehenden Sonne, Poll. 4, 157; – abwärts gehen, sich senken, νάπη κατακέκλιται Ap. Rh. 2, 734. – Aor. med. bei Plut. sept. sap. conv. 4.