Κανδαύλης: Difference between revisions
Αὐρήλιοι... πατρὶ... καὶ μητρὶ... μνήμης χάριν → The Aurelii, in memory of their father and mother (inscription from Aizonai, Phrygia)
m (Text replacement - "<b>πρβλ.</b>" to "πρβλ.") |
(2b) |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[Κανδαύλης]], ὁ (Α)<br /><b>1.</b> λυδική [[ονομασία]] του Ερμή<br /><b>2.</b> όνομα Λυδού βασιλιά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[κλητική]] <i>Κανδαύλα</i> χρησιμοποιούνταν στην Αρχαία ως [[επίκληση]] όπως το <i>κυνάγχα</i> ([[επίκληση]] στον Ερμή [[κατά]] το [[παιχνίδι]] τών ζαριών) <span style="color: red;"><</span> [[κύων]], <i>κυν</i>-<i>ός</i> <span style="color: red;">+</span> [[ἄγχω]] «[[πνίγω]], [[στραγγαλίζω]]». Ο [[Ερμής]] δηλ. εθεωρείτο [[προστάτης]] του παιχνιδιού τών ζαριών, ενώ το [[κύων]] [[πέρα]] από «[[σκύλος]]» σήμαινε και «κακή [[ζαριά]]». Η [[επίκληση]] [[λοιπόν]] <i>κυνάγχα</i> στον Ερμή αποσκοπούσε στο να «στραγγαλιστεί ο [[κύων]]», στο να αποφευχθεί δηλ. ή να εξουδετερωθεί η κακή [[ζαριά]]. Ανάλογη [[περίπτωση]] [[είναι]] και το αρχ. ινδ. <i>svaghnin</i> <span style="color: red;"><</span> <i>svan</i>- «[[σκύλος]]» [[αλλά]] και «κακή [[ζαριά]]» <span style="color: red;">+</span> -<i>ghn</i>-<i>in</i> «[[φονεύς]]». Το [[Κανδαύλης]], [[επομένως]], χρησιμοποιούμενο [[κατά]] τον ίδιο τρόπο, [[είναι]] σύνθ. <span style="color: red;"><</span> <i>καν</i>- (από ΙΕ [[ρίζα]] <i>kwon</i>- «[[σκύλος]]», πρβλ. λατ. <i>canis</i> «[[σκύλος]]») <span style="color: red;">+</span> -<i>δαυ</i>- (από ΙΕ [[ρίζα]] <i>dhau</i>- «[[πνίγω]], [[πιέζω]]», πρβλ. αρχ. σλαβ. <i>daviti</i> «[[στραγγαλίζω]]») <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>λᾱ</i>- (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ -<i>l</i><i>ā</i>-)]. | |mltxt=[[Κανδαύλης]], ὁ (Α)<br /><b>1.</b> λυδική [[ονομασία]] του Ερμή<br /><b>2.</b> όνομα Λυδού βασιλιά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[κλητική]] <i>Κανδαύλα</i> χρησιμοποιούνταν στην Αρχαία ως [[επίκληση]] όπως το <i>κυνάγχα</i> ([[επίκληση]] στον Ερμή [[κατά]] το [[παιχνίδι]] τών ζαριών) <span style="color: red;"><</span> [[κύων]], <i>κυν</i>-<i>ός</i> <span style="color: red;">+</span> [[ἄγχω]] «[[πνίγω]], [[στραγγαλίζω]]». Ο [[Ερμής]] δηλ. εθεωρείτο [[προστάτης]] του παιχνιδιού τών ζαριών, ενώ το [[κύων]] [[πέρα]] από «[[σκύλος]]» σήμαινε και «κακή [[ζαριά]]». Η [[επίκληση]] [[λοιπόν]] <i>κυνάγχα</i> στον Ερμή αποσκοπούσε στο να «στραγγαλιστεί ο [[κύων]]», στο να αποφευχθεί δηλ. ή να εξουδετερωθεί η κακή [[ζαριά]]. Ανάλογη [[περίπτωση]] [[είναι]] και το αρχ. ινδ. <i>svaghnin</i> <span style="color: red;"><</span> <i>svan</i>- «[[σκύλος]]» [[αλλά]] και «κακή [[ζαριά]]» <span style="color: red;">+</span> -<i>ghn</i>-<i>in</i> «[[φονεύς]]». Το [[Κανδαύλης]], [[επομένως]], χρησιμοποιούμενο [[κατά]] τον ίδιο τρόπο, [[είναι]] σύνθ. <span style="color: red;"><</span> <i>καν</i>- (από ΙΕ [[ρίζα]] <i>kwon</i>- «[[σκύλος]]», πρβλ. λατ. <i>canis</i> «[[σκύλος]]») <span style="color: red;">+</span> -<i>δαυ</i>- (από ΙΕ [[ρίζα]] <i>dhau</i>- «[[πνίγω]], [[πιέζω]]», πρβλ. αρχ. σλαβ. <i>daviti</i> «[[στραγγαλίζω]]») <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>λᾱ</i>- (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ -<i>l</i><i>ā</i>-)]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''Κανδαύλης:''' ου ὁ Кандавл или Мирсил (сын Мирса, последний царь Лидии из рода Гераклидов, убитый Гигом в 716 г. до н. э.) Her. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 07:56, 31 December 2018
English (LSJ)
ὁ, Lydian name for Hermes, expld. as
A dog-throttler, Hippon.1; name of a Lydian king, Hdt.1.7, al.
Greek Monolingual
Κανδαύλης, ὁ (Α)
1. λυδική ονομασία του Ερμή
2. όνομα Λυδού βασιλιά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η κλητική Κανδαύλα χρησιμοποιούνταν στην Αρχαία ως επίκληση όπως το κυνάγχα (επίκληση στον Ερμή κατά το παιχνίδι τών ζαριών) < κύων, κυν-ός + ἄγχω «πνίγω, στραγγαλίζω». Ο Ερμής δηλ. εθεωρείτο προστάτης του παιχνιδιού τών ζαριών, ενώ το κύων πέρα από «σκύλος» σήμαινε και «κακή ζαριά». Η επίκληση λοιπόν κυνάγχα στον Ερμή αποσκοπούσε στο να «στραγγαλιστεί ο κύων», στο να αποφευχθεί δηλ. ή να εξουδετερωθεί η κακή ζαριά. Ανάλογη περίπτωση είναι και το αρχ. ινδ. svaghnin < svan- «σκύλος» αλλά και «κακή ζαριά» + -ghn-in «φονεύς». Το Κανδαύλης, επομένως, χρησιμοποιούμενο κατά τον ίδιο τρόπο, είναι σύνθ. < καν- (από ΙΕ ρίζα kwon- «σκύλος», πρβλ. λατ. canis «σκύλος») + -δαυ- (από ΙΕ ρίζα dhau- «πνίγω, πιέζω», πρβλ. αρχ. σλαβ. daviti «στραγγαλίζω») + επίθημα -λᾱ- (< ΙΕ -lā-)].
Russian (Dvoretsky)
Κανδαύλης: ου ὁ Кандавл или Мирсил (сын Мирса, последний царь Лидии из рода Гераклидов, убитый Гигом в 716 г. до н. э.) Her.
