Δ: Difference between revisions
Κάλλιστον ἐν κήποισι φύεται ῥόδον → Pulchrius in hortis gignitur nihil rosa → Die Rose ist das Schönste, was im Garten wächst
(3) |
(nl) |
||
| Line 4: | Line 4: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''Δ:''' δ, [[δέλτα]], άκλιτο, το [[τέταρτο]] [[γράμμα]] του ελλ. αλφαβ.· ως αριθμητικό, δʹ = [[τέσσαρες]] και [[τέταρτος]], [[αλλά]] ͵δ = 4.000.<br /><b class="num">I.</b> Το <i>δ</i> είναι το οδοντικό άφωνο [[γράμμα]] που βρίσκεται [[ανάμεσα]] στο ψιλόπνοο <i>τ</i> και το δασύπνοο <i>θ</i>.<br /><b class="num">II.</b> Μεταβολές του <i>δ</i> στις διαλέκτους:<br /><b class="num">1.</b> Αιολ., [[τροπή]] σε <i>β</i>, όπως [[σάμβαλον]] αντί [[σάνδαλον]]· αντίστροφα στη Δωρ., το [[ὀβελός]] μετατρέπεται σε [[ὀδελός]].<br /><b class="num">2.</b> στην Αιολ. ή Δωρ. [[τροπή]] σε <i>ζ</i>, ή <i>ζ</i> [[τροπή]] σε <i>δ</i> και <i>σδ</i>, βλ. Ζ, ζ II. 2,<br /><b class="num">3.</b> [[τροπή]] σε <i>θ</i>, όπως [[ψεῦδος]], [[ψύθος]],<br /><b class="num">4.</b> [[τροπή]] σε <i>λ</i>, όπως [[δαήρ]], Λατ. [[levir]], [[δάκρυ]] lacryma, [[δασύς]] [[λάσιος]],<br /><b class="num">5.</b> [[τροπή]] σε <i>σ</i>, όπως [[ὀδμή]], [[ὀσμή]], [[ἴδμεν]], [[ἴσμεν]],<br /><b class="num">6.</b> μερικές φορές το <i>δ</i> παρεμβάλλεται, για να δώσει έναν πιο ολοκληρωμένο («γεμάτο») ήχο· ([[ἀνήρ]]) ἀνέρος [[ἀνδρός]],<br /><b class="num">7.</b> Το <i>δ</i> μερικές φορές χάνεται, πρβλ. [[διωγμός]], [[δίωξις]] με το [[ἰωκή]],<br /><b class="num">8.</b> μερικές φορές αντιπροσωπεύει το <i>j</i> (<i>y</i>) όπως στο [[ἤδη]] ή το <i>δή</i>, Λατ. [[jam]]. | |lsmtext='''Δ:''' δ, [[δέλτα]], άκλιτο, το [[τέταρτο]] [[γράμμα]] του ελλ. αλφαβ.· ως αριθμητικό, δʹ = [[τέσσαρες]] και [[τέταρτος]], [[αλλά]] ͵δ = 4.000.<br /><b class="num">I.</b> Το <i>δ</i> είναι το οδοντικό άφωνο [[γράμμα]] που βρίσκεται [[ανάμεσα]] στο ψιλόπνοο <i>τ</i> και το δασύπνοο <i>θ</i>.<br /><b class="num">II.</b> Μεταβολές του <i>δ</i> στις διαλέκτους:<br /><b class="num">1.</b> Αιολ., [[τροπή]] σε <i>β</i>, όπως [[σάμβαλον]] αντί [[σάνδαλον]]· αντίστροφα στη Δωρ., το [[ὀβελός]] μετατρέπεται σε [[ὀδελός]].<br /><b class="num">2.</b> στην Αιολ. ή Δωρ. [[τροπή]] σε <i>ζ</i>, ή <i>ζ</i> [[τροπή]] σε <i>δ</i> και <i>σδ</i>, βλ. Ζ, ζ II. 2,<br /><b class="num">3.</b> [[τροπή]] σε <i>θ</i>, όπως [[ψεῦδος]], [[ψύθος]],<br /><b class="num">4.</b> [[τροπή]] σε <i>λ</i>, όπως [[δαήρ]], Λατ. [[levir]], [[δάκρυ]] lacryma, [[δασύς]] [[λάσιος]],<br /><b class="num">5.</b> [[τροπή]] σε <i>σ</i>, όπως [[ὀδμή]], [[ὀσμή]], [[ἴδμεν]], [[ἴσμεν]],<br /><b class="num">6.</b> μερικές φορές το <i>δ</i> παρεμβάλλεται, για να δώσει έναν πιο ολοκληρωμένο («γεμάτο») ήχο· ([[ἀνήρ]]) ἀνέρος [[ἀνδρός]],<br /><b class="num">7.</b> Το <i>δ</i> μερικές φορές χάνεται, πρβλ. [[διωγμός]], [[δίωξις]] με το [[ἰωκή]],<br /><b class="num">8.</b> μερικές φορές αντιπροσωπεύει το <i>j</i> (<i>y</i>) όπως στο [[ἤδη]] ή το <i>δή</i>, Λατ. [[jam]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=Δ, δ, τό (δέλτα), indecl., delta (vierde letter van het Griekse alfabet); als getal: δʹ = 4; ͵δ = 4000. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 06:20, 1 January 2019
Spanish (DGE)
δ, τό indecl.
I en el sistema gráfico y fonológico
1 delta cuarta letra del alfabeto griego, Sch.D.T.486.8, OMich.672.2 (rom.).
2 como fonema consonante σύμφωνα δὲ τὰ λοιπὰ ἑπτακαίδεκα· β, γ, δ ... D.T.631.13
•oclusiva τὸ γ καὶ τὸ δ ἄφωνον Arist.Po.1456b31, ἄφωνα δέ ἐστιν ἐννέα· β, γ, δ ... D.T.631.19
•sonora μέσα δε τούτων τρία, β, γ, δ, μέσα δὲ εἴρηται, ὅτι τῶν μὲν ψιλῶν ἐστι δασύτερα, τῶν δὲ δασέων ψιλότερα D.T.631.23, 26.
II en el sistema de numeración
1 cuatro ἄφελε, ἀπὸ τῶν ιβ τὰς η· λοιπαὶ δ Hero Metr.1.8.
2 cuatro veces Τράλ[λεις] δ' en Tralles cuatro veces obtuvo la victoria INap.50.17 (I d.C.).
3 cuarto ἔτος δ' IGR 4.991.56, 61 (Samos I d.C.), λεγ(ιῶνος) δ' Σκυθικῆς de la cuarta legión de Escítica, SEG 33.1194.13 (Capadocia I/II d.C.), Ἐπίγονος δ' Graff.Dip.F.282 (II d.C.).
4 cuatro mil γίγνεται ρ. ταῦτα ἐπὶ τὰ μγ· γίγνεται ͵δτ hacen 100; y eso por 43 hacen 4300 Hero Metr.1.20.
5 en el sistema acrofónico diez frec. en inscripciones ΔΠ = 15 (dracmas) IG 13.426.80, ΔΔΔΔ = 40 IG 13.365.23 (ambas V a.C.).
III en diversas ciencias
1 geom., para representar un punto geométrico ἔστω τραπέζιον ἰσοσκελὲς τὸ ΑΒΓΔ ἴσον ἔχον τὴν ΑΒ τῇ ΓΔ Hero Metr.1.11.
2 medic., para sintetizar en una fórmula casos típicos de enfermedad cuyo nombre contiene dicha letra τὸ δ ἀπεστιγμένον (δηλοῖ) Gal.17(1).612.
3 mús. en conjunción con Π nota sol bemol en la escala cromática lidia, Alyp.p.384.
Greek Monotonic
Δ: δ, δέλτα, άκλιτο, το τέταρτο γράμμα του ελλ. αλφαβ.· ως αριθμητικό, δʹ = τέσσαρες και τέταρτος, αλλά ͵δ = 4.000.
I. Το δ είναι το οδοντικό άφωνο γράμμα που βρίσκεται ανάμεσα στο ψιλόπνοο τ και το δασύπνοο θ.
II. Μεταβολές του δ στις διαλέκτους:
1. Αιολ., τροπή σε β, όπως σάμβαλον αντί σάνδαλον· αντίστροφα στη Δωρ., το ὀβελός μετατρέπεται σε ὀδελός.
2. στην Αιολ. ή Δωρ. τροπή σε ζ, ή ζ τροπή σε δ και σδ, βλ. Ζ, ζ II. 2,
3. τροπή σε θ, όπως ψεῦδος, ψύθος,
4. τροπή σε λ, όπως δαήρ, Λατ. levir, δάκρυ lacryma, δασύς λάσιος,
5. τροπή σε σ, όπως ὀδμή, ὀσμή, ἴδμεν, ἴσμεν,
6. μερικές φορές το δ παρεμβάλλεται, για να δώσει έναν πιο ολοκληρωμένο («γεμάτο») ήχο· (ἀνήρ) ἀνέρος ἀνδρός,
7. Το δ μερικές φορές χάνεται, πρβλ. διωγμός, δίωξις με το ἰωκή,
8. μερικές φορές αντιπροσωπεύει το j (y) όπως στο ἤδη ή το δή, Λατ. jam.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
Δ, δ, τό (δέλτα), indecl., delta (vierde letter van het Griekse alfabet); als getal: δʹ = 4; ͵δ = 4000.
