ὑποτελής: Difference between revisions

From LSJ

ναύτης ὁ ἐν τῇ νηῒ μένων βούλεται τοὺς τέτταρας φίλους ἰδεῖν → the sailor staying on the ship wants to see his four friends

Source
m (Text replacement - "μετὰ" to "μετὰ")
m (Text replacement - "οῡ" to "οῦ")
Line 17: Line 17:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-ές / [[ὑποτελής]], -ές, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> (για [[χώρα]] ή [[πόλη]]) αυτός που δεν έχει πλήρη και απόλυτη [[κυριαρχία]] [[αλλά]] εξαρτάται από [[άλλη]], ισχυρότερη [[πολιτεία]] (α. «οι μεγάλες δυνάμεις και οι υποτελείς χώρες» β. «άντι συμμάχων ὑποτελεῑς και δοῡλοι γεγονότες», <b>Πλούτ.</b><br />γ. «ἄλλαι πόλεις αἱ ὑποτελεῑς οὖσαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «φόρου [[υποτελής]]»<br />(ενν. [[κράτος]] ή [[χώρα]]) <b>διεθν. δίκ.</b> [[κράτος]] το οποίο ήταν υποχρεωμένο να καταβάλλει στην κυρίαρχη [[πολιτεία]] τον [[φόρο]] υποτελείας (α. «οι παραδουνάβιες ηγεμονίες ήταν φόρου υποτελείς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία» β. «πόλιν ξυμμαχίδα και φόρου ὑποτελῆ», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> (για χαρακτηριστικό) αυτός που προσδιορίζεται γενετικά και ο [[οποίος]] δεν εκδηλώνεται στον φαινότυπο [[παρά]] μόνον όταν το υπεύθυνο γι' αυτόν [[γονίδιο]] βρίσκεται σε ομοζυγωτική [[κατάσταση]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «υποτελείς προτάσεις»<br /><b>γραμμ.</b> οι εξαρτημένες, οι δευτερεύουσες προτάσεις<br />β) «υποτελή κράτη»<br /><b>διεθν. δίκ.</b> τα κράτη που δεν ήταν πλήρως ανεξάρτητα, [[αλλά]] ήταν υποχρεωμένα να καταβάλλουν [[φόρο]] υποτελείας στην κυρίαρχη [[πολιτεία]]<br /><b>αρχ.</b><br />αυτός που μισθοδοτείται για [[κάτι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>τελής</i> (<span style="color: red;"><</span> [[τέλος]]), <b>πρβλ.</b> <i>συν</i>-<i>τελής</i>].
|mltxt=-ές / [[ὑποτελής]], -ές, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> (για [[χώρα]] ή [[πόλη]]) αυτός που δεν έχει πλήρη και απόλυτη [[κυριαρχία]] [[αλλά]] εξαρτάται από [[άλλη]], ισχυρότερη [[πολιτεία]] (α. «οι μεγάλες δυνάμεις και οι υποτελείς χώρες» β. «άντι συμμάχων ὑποτελεῑς και δοῦλοι γεγονότες», <b>Πλούτ.</b><br />γ. «ἄλλαι πόλεις αἱ ὑποτελεῑς οὖσαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «φόρου [[υποτελής]]»<br />(ενν. [[κράτος]] ή [[χώρα]]) <b>διεθν. δίκ.</b> [[κράτος]] το οποίο ήταν υποχρεωμένο να καταβάλλει στην κυρίαρχη [[πολιτεία]] τον [[φόρο]] υποτελείας (α. «οι παραδουνάβιες ηγεμονίες ήταν φόρου υποτελείς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία» β. «πόλιν ξυμμαχίδα και φόρου ὑποτελῆ», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> (για χαρακτηριστικό) αυτός που προσδιορίζεται γενετικά και ο [[οποίος]] δεν εκδηλώνεται στον φαινότυπο [[παρά]] μόνον όταν το υπεύθυνο γι' αυτόν [[γονίδιο]] βρίσκεται σε ομοζυγωτική [[κατάσταση]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «υποτελείς προτάσεις»<br /><b>γραμμ.</b> οι εξαρτημένες, οι δευτερεύουσες προτάσεις<br />β) «υποτελή κράτη»<br /><b>διεθν. δίκ.</b> τα κράτη που δεν ήταν πλήρως ανεξάρτητα, [[αλλά]] ήταν υποχρεωμένα να καταβάλλουν [[φόρο]] υποτελείας στην κυρίαρχη [[πολιτεία]]<br /><b>αρχ.</b><br />αυτός που μισθοδοτείται για [[κάτι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>τελής</i> (<span style="color: red;"><</span> [[τέλος]]), <b>πρβλ.</b> <i>συν</i>-<i>τελής</i>].
}}
}}
{{lsm
{{lsm

Revision as of 20:45, 13 June 2022

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ὑποτελής Medium diacritics: ὑποτελής Low diacritics: υποτελής Capitals: ΥΠΟΤΕΛΗΣ
Transliteration A: hypotelḗs Transliteration B: hypotelēs Transliteration C: ypotelis Beta Code: u(potelh/s

English (LSJ)

ές, (A τέλος 1.8) subject to taxes, tributary, Th.2.9, 5.111; in full, ὑποτελὴς φόρου Id.1.10, 56,66, 7.57; ὑ. φόρων or φόροις (φόρου Schaefer) Plu.Art.21, Pyrrh. 23; of persons employed in government monopolies (exact sense uncertain), τοὺς ὑποτελεῖς τῇ τε ἰχθυηρᾷ κτλ. UPZ110.97 (ii B. C.), cf. PTeb.5.210, 40.24, al. (ii B. C.); τὰ ὑποτελῆ γενήματα PRev.Laws28.18 (iii B. C.), cf. 33.14, etc. II Act., receiving payment, c. gen., μισθοῦ Luc.Merc.Cond.36.

Greek (Liddell-Scott)

ὑποτελής: -ές, γεν. έος· (τέλος V)· ὁ ὑποκείμενος εἰς πληρωμὴν φόρου, πληρώνων φόρον εἴς τινα, Λατ. vectigalis, tributarius, Θουκ. 2. 9., 5. 111· πλῆρες: ὑποτελὴς φόρου ὁ αὐτ. 1. 19, 56, 66., 7. 57· ὑποτ. φόρων ἢ φόροις Πλουτ. Ἀρτοξ. 21, Πύρρ. 23· - ὑπ. τινί, πληρώνων φόρον εἰς..., Συνέσ. 180Α. ΙΙ. ἐνεργ., ὁ λαμβάνων μισθόν, μετὰ γεν., ὑποτελεῖς μισθοῦ Λουκ. περὶ τῶν ἐπὶ Μισθ. Συνόντ. 36. -Πρβλ. τὸ ἑπόμ.

French (Bailly abrégé)

ής, ές,
soumis à une taxe, d’où :
   1. soumis à un tribut, tributaire, abs. THC. 2.9, 5.11; PLUT. Cim. 11, Cam. 2; APP. Mithr. 118; ou avec un rég. : φόρου THC. 4.19, 56, 66, etc.; DH 4.52 ; rar. φόρων PLUT. Artax. 21 ; ou φόροις PLUT. Pyrrh. 28, redevable d’un tribut ou de tributs : τινος Sch. AR. Eq. 262, ou τινι SYN. 180a, envers qqn;
   2. taxé : μισθοῦ LUC. M.cond. 36, pour un salaire, càd salarié, mercenaire.
Étymologie: ὑπό, τέλος.

Greek Monolingual

-ές / ὑποτελής, -ές, ΝΜΑ
1. (για χώρα ή πόλη) αυτός που δεν έχει πλήρη και απόλυτη κυριαρχία αλλά εξαρτάται από άλλη, ισχυρότερη πολιτεία (α. «οι μεγάλες δυνάμεις και οι υποτελείς χώρες» β. «άντι συμμάχων ὑποτελεῑς και δοῦλοι γεγονότες», Πλούτ.
γ. «ἄλλαι πόλεις αἱ ὑποτελεῑς οὖσαι», Θουκ.)
2. φρ. «φόρου υποτελής»
(ενν. κράτος ή χώρα) διεθν. δίκ. κράτος το οποίο ήταν υποχρεωμένο να καταβάλλει στην κυρίαρχη πολιτεία τον φόρο υποτελείας (α. «οι παραδουνάβιες ηγεμονίες ήταν φόρου υποτελείς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία» β. «πόλιν ξυμμαχίδα και φόρου ὑποτελῆ», Θουκ.)
νεοελλ.
1. βιολ. (για χαρακτηριστικό) αυτός που προσδιορίζεται γενετικά και ο οποίος δεν εκδηλώνεται στον φαινότυπο παρά μόνον όταν το υπεύθυνο γι' αυτόν γονίδιο βρίσκεται σε ομοζυγωτική κατάσταση
2. φρ. α) «υποτελείς προτάσεις»
γραμμ. οι εξαρτημένες, οι δευτερεύουσες προτάσεις
β) «υποτελή κράτη»
διεθν. δίκ. τα κράτη που δεν ήταν πλήρως ανεξάρτητα, αλλά ήταν υποχρεωμένα να καταβάλλουν φόρο υποτελείας στην κυρίαρχη πολιτεία
αρχ.
αυτός που μισθοδοτείται για κάτι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ὑπ(ο)- + -τελής (< τέλος), πρβλ. συν-τελής].

Greek Monotonic

ὑποτελής: -ές (τέλος IV), γεν. -έος,
I. αυτός που είναι υποχρεωμένος να πληρώνει φόρους, φορολογήσιμος, φορολογητέος, Λατ. vectigalis, σε Θουκ.· πλήρες, ὑποτελὴς φόρου, στον ίδ.
II. Ενεργ., μισθωτός, με γεν., σε Λουκ.

Russian (Dvoretsky)

ὑποτελής:
1) обязанный платить: ὑ. φόρου Thuc., φόρων или φόροις Plut. обязанный платить подати;
2) платящий подати: αἱ πόλεις ὑποτελεῖς Thuc. города-данники;
3) получающий мзду: μισθοῦ ὑ. Luc. платный, наемный.

Middle Liddell

ὑπο-τελής, ές τέλος IV]
I. subject to pay taxes, taxable, tributary, Lat. vectigalis, Thuc.; in full, ὑποτελὴς φόρου Thuc.
II. act. receiving as payment, c. gen., Luc.

English (Woodhouse)

subject, tributary, liable to taxation, subject to pay rates, subject to taxes, liable to tribute

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)