φαινόλης: Difference between revisions
Θεράπευε τὸν δυνάμενον, ἄνπερ νοῦν ἔχῃς (αἰεί σ' ὠφελεῖν) → Si mens est tibi, coles potentes qui sient → Dem Mächtigen sei zu Willen, bist du bei Verstand (Sei immer dem zu Willen, der dir nützen kann)
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b>πρβλ\.<\/b> (<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>-<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>), (<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>-<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>)\)" to "πρβλ. $2$4, $7$9)") |
||
| (One intermediate revision by the same user not shown) | |||
| Line 3: | Line 3: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (ὁ) :<br />sorte de casaque <i>ou</i> de manteau qui couvrait le haut du corps et des bras.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> paenula. | |btext=ου (ὁ) :<br />sorte de casaque <i>ou</i> de manteau qui couvrait le haut du corps et des bras.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[paenula]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 12: | Line 12: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και δωρ. τ. [[φαινόλας]] και [[φαινούλης]] και [[φενόλης]], ὁ, Α<br />χοντρό [[πανωφόρι]] που φορούσαν [[πάνω]] από τον χιτώνα σε καιρό βροχής και, γενικά, κακοκαιρίας, αλλ. [[φαινόλη]] (Ι).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λ. του καθημερινού λεξιλογίου σχηματισμένη από το ρ. [[φαίνω]] με το [[επίθημα]] -<i>όλης</i> ( | |mltxt=και δωρ. τ. [[φαινόλας]] και [[φαινούλης]] και [[φενόλης]], ὁ, Α<br />χοντρό [[πανωφόρι]] που φορούσαν [[πάνω]] από τον χιτώνα σε καιρό βροχής και, γενικά, κακοκαιρίας, αλλ. [[φαινόλη]] (Ι).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λ. του καθημερινού λεξιλογίου σχηματισμένη από το ρ. [[φαίνω]] με το [[επίθημα]] -<i>όλης</i> ([[πρβλ]]. [[μαινόλης]], [[σκωπτόλης]]). Δυσερμήνευτη παραμένει η [[σύνδεση]] της λ. με το ρ. [[φαίνω]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το θηλ. [[φαινόλις]], του οποίου η [[ένταξη]] στην [[οικογένεια]] του [[φαίνω]] δεν γεννά σημασιολογικά προβλήματα. Από τον τ. [[φαινόλης]] προήλθε, με [[αντιμετάθεση]] τών συμφώνων, ο τ. [[φαιλόνης]], από όπου και ο τ. <i>φαιλόνι</i>(<i>ον</i>), που διατηρήθηκε και στη Νέα Ελληνική]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Latest revision as of 10:40, 8 May 2023
German (Pape)
[Seite 1250] ὁ, dickes Oberkleid, Mantel, das lat. paenula, Poll. 7, 61, VLL.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
sorte de casaque ou de manteau qui couvrait le haut du corps et des bras.
Étymologie: cf. lat. paenula.
Russian (Dvoretsky)
φαινόλης: ου ὁ (лат. paenula) фелонь (род плаща) NT.
Greek (Liddell-Scott)
φαινόλης: -ου, ὁ, ἐσχηματίσθη ἐκ τοῦ Λατιν. paenula (Tertull. de Orat. 12), βαρὺ ἐπανωφόριον, Ρίνθων παρὰ Πολυδ. Ζ΄, 61, Ἀθήν. 97Ε. Ἀρτεμιδ. Ὀνειροκρ. 2. 3, Β΄ Ἐπιστ. πρ. Τιμ. δ΄, 13 (ἔνθα ἡ μνεία βιβλίων καὶ μεμβρανῶν ἤγαγόν τινας εἰς τὴν ἡμαρτημένην ἑρμηνείαν διὰ τοῦ γλωσσόκομον, ἴδε Ἐτυμολ. Μέγ., Ζωναρ., κλπ.)· ― συχνάκις φέρεται κατὰ μετάθεσιν τοῦ ν καὶ λ φαιλόνης ἢ φελόνης, ἴδε Δινδ. ἐν Θησ. Στεφάνου· οὕτω καὶ τὸ ὑποκορ. φαινόλιον, τό, παρὰ Βυζ. καὶ Ἐκκλ. φέρεται φαιλόνιον καὶ φελόνιον, ὅπερ φοροῦσιν οἱ ἱερεῖς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν ταῖς ἱερουργίαις, Ψευδοχρυσ. ΧΙΙ, 777C, Σωφρ. 3988, Κωνστ. Πορφυρ. Ἔκθ. Βασ. Τάξ. 374, κλπ. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 233.
Greek Monolingual
και δωρ. τ. φαινόλας και φαινούλης και φενόλης, ὁ, Α
χοντρό πανωφόρι που φορούσαν πάνω από τον χιτώνα σε καιρό βροχής και, γενικά, κακοκαιρίας, αλλ. φαινόλη (Ι).
[ΕΤΥΜΟΛ. Λ. του καθημερινού λεξιλογίου σχηματισμένη από το ρ. φαίνω με το επίθημα -όλης (πρβλ. μαινόλης, σκωπτόλης). Δυσερμήνευτη παραμένει η σύνδεση της λ. με το ρ. φαίνω, σε αντιδιαστολή προς το θηλ. φαινόλις, του οποίου η ένταξη στην οικογένεια του φαίνω δεν γεννά σημασιολογικά προβλήματα. Από τον τ. φαινόλης προήλθε, με αντιμετάθεση τών συμφώνων, ο τ. φαιλόνης, από όπου και ο τ. φαιλόνι(ον), που διατηρήθηκε και στη Νέα Ελληνική].
Greek Monotonic
φαινόλης: -ου, ὁ, σχημ. από το Λατ. paenula, βαρύ ένδυμα που φοριέται πάνω από τα ρούχα, μανδύας, σε Καινή Διαθήκη
Middle Liddell
φαινόλης, ου, ὁ,
formed from the Lat. paenula, a thick upper garment, a cloak, NTest.
Frisk Etymology German
φαινόλης: {phainólēs}
Forms: dor. φαινόλα (Rhinth.); auch φαίνουλα, παίνουλα, πένουλα (Edict. Diocl.; aus lat. pae-nula);
Grammar: m. (Pap. seit Ip, Arr., Ath. u. a.),
Meaning: dickes Oberkleid, Mantel; ngr. φαιλόνι (φελ-). Näheres bei Bauer Gr.-dt. Wb. s.v.
Derivative: Demin. φαινόλιον n. (Pap. IIp). Daneben mit Metathese (im Anschluß an die Gerätenamen auf -όνη, -όνιον) φαιλόνης, φελ- (2 Ep. Ti. 4, 13) und das gewöhnlichere φαιλόνιον (Pap.)
Etymology : Bildung wie μαινόλης, σκωπτόλης u.a. (Chantraine Form. 237 f.), aber als Sachbezeichnung semantisch davon abweichend. Eine alte Femininbildung (wie μαινόλις u.a.) liegt in φαινόλις Beiw. von ἠώς, αὔως (h. Cer., Sapph.) vor, offenbar im Sinn von hell, leuchtend, lichtbringend, zu φαίνω. Weshalb der betreffende Mantel als "der Leuchtende, Schimmernde" (im Verhältnis wozu?) bezeichnet wurde, bleibt noch zu ergründen (vgl. Schwyzer Mus. Helv. 3, 49ff.). — Lat. LW paenula; s. W.-Hofmann m. weiteren Einzelheiten u. Lit.
Page 2,981-982
