ἀθροίζω: Difference between revisions
Ξένῳ μάλιστα συμφέρει τὸ σωφρονεῖν → Bene se modeste gerere peregrinum decet → Den größten Nutzen bringt dem Gast Bescheidenheit
(Bailly1_1) |
(big3_2) |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=v. [[ἁθροίζω]]. | |btext=v. [[ἁθροίζω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [sobre el espír. v. [[ἁθρόος]]; cuadrisílabo ἀθροΐζω Archil.152, 60.1]<br /><b class="num">I</b> c. colect. o plu.<br /><b class="num">1</b> [[reunir]], [[congregar]] λαόν S.<i>OT</i> 144, Τροίαν E.<i>Hec</i>.1139, ποίμνας E.<i>Cyc</i>.83, πλῆθος I.<i>AI</i> 3.300, ὁ στρατηγὸς ... βουλὴν ἀθροισάτω <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1100.51 (II d.C.), ἑαυτούς Ael.<i>NA</i> 9.43, cf. 10.48, esp. del ejército τὴν στρατιάν Th.7.33, τὸ βαρβαρικόν X.<i>An</i>.1.2.1, τοὺς συμμάχους Plb.18.36.5<br /><b class="num">•</b>de otras cosas οὐρανὸς ἀθροίζων ἄστρ' ἐν αἰθέρος κύκλῳ E.<i>Io</i> 1147, χρήματα <i>PPar</i>.40.42 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. περιπλοκὰς λόγων ἀ. E.<i>Ph</i>.495, ἐν ὀλίγῳ πολλὴν διάνοιαν ἠθροῖσθαι condensarse mucha inteligencia en poco espacio</i> Demetr.<i>Eloc</i>.9<br /><b class="num">•</b>[[compilar]] νῦν ... κατὰ τὴν σύνταξιν ἤθροισται ταύτην πολὺς νόμων ... ἀριθμὸς ἐκ βιβλίων σπανίων Iust.<i>Const</i>.δέδωκεν 17, cf. 20, 21<br /><b class="num">•</b>abs. καταλιπεῖν ἀθροίσαντας dejar dinero después de haberlo atesorado</i> Arist.<i>Pol</i>.1314<sup>b</sup>10<br /><b class="num">•</b>en v. med. algunas veces c. el mismo sent. τίς ὄχλον τόνδ' ἀθροίζεται τύχη; E.<i>Heracl</i>.122, cf. X.<i>Cyr</i>.3.1.19.<br /><b class="num">2</b> en v. med.-pas. [[reunirse]], [[juntarse]], [[congregarse]] δῆμος ἠθροΐζετο Archil.60.1, esp. del ejército ἀθροίζεται στρατός Archil.152, cf. Th.3.97<br /><b class="num">•</b>c. prep. ἐς τὴν ἀγορήν Hdt.5.101, ἐς τὴν ὁδόν Th.6.70, παρ' [[ἀλλήλους]] Aen.Tact.2.4, [[ἅμα]] τούτοις Plb.3.14.3<br /><b class="num">•</b>c. numerales τὸ δὲ ... ξύμπαν ἠθροίσθη [[δισχίλιοι]] el total sumaba dos mil</i> Th.5.6, ἔπεμπε ναυβάτας ἑκατὸν ἠθροϊσμένους E.<i>IA</i> 267, ἀθροισθέντων τούτων εἰς τὴν φυλακὴν εἰς τοὺς πεντακοσίους de éstos había en la cárcel unos quinientos</i> Plb.1.83.7, cf. ἀθροισθέντων τῶν σμικρῶν sumados los pequeños (errores)</i>, Pl.<i>R</i>.487b.<br /><b class="num">3</b> en v. med.-pas., abs. [[formar una sociedad]] Pl.<i>Prt</i>.322b, ἀθροισθέντες formando un partido</i> Arist.<i>Pol</i>.1304<sup>b</sup>33.<br /><b class="num">II</b> c. sg.<br /><b class="num">1</b> de funciones vitales o anímicas [[concentrar]], [[contener]] πνεῦμα E.<i>Ph</i>.851, πνεῦμ' ἠθροισμένον aliento contenido</i> Arist.<i>GA</i> 737<sup>b</sup>35, (ψυχήν) ἀθροίζεσθαι εἰς αὑτήν que (el alma) se concentra en sí misma</i> Pl.<i>Phd</i>.83a, cf. 67c, (οἱ κριοί) ὅταν δὲ εὐσαρκίαν καὶ δύναμιν ἀθροίσωσι <i>Gp</i>.18.3.1.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[formarse]], [[aglomerarse]], [[concentrarse]] (ἡ γονὴ) ἀθροίζεται (el semen) se condensa</i> Hp.<i>Nat.Puer</i>.12.1, (φόβος) ἐκ πολλῶν ... ἤθροισται (el pánico) se forma a partir de los muchos (rostros despavoridos)</i>, X.<i>Cyr</i>.5.2.34, de fenómenos físicos ἐν δὲ τοῖς νοτίοις ἐᾶται ἀθροίζεσθαι ἡ [[ἀναθυμίασις]] Arist.<i>Mete</i>.347<sup>b</sup>11, ἡ σύγκρισις (que forma la cola de los cometas), Arist.<i>Mete</i>.346<sup>a</sup>22, cf. 345<sup>a</sup>9<br /><b class="num">•</b>de los elementos ἠθροισμένος ὄγκος καὶ ἀρχὴ διὰ τὸ πλῆθος (es propio de cada uno de los elementos el tener) una masa concentrada que es también elemento primario a causa de su gran cantidad</i> Arist.<i>Mete</i>.354<sup>b</sup>6<br /><b class="num">•</b>en plu. εἶναι ἑκάτερον αὐτῶν ἐξ ἀοράτων ὁμοιομερῶν πάντων ἠθροισμένων (según Anaxágoras) cada uno de estos (elementos) es formado de todas las invisibles homeoméricas condensadas</i> Arist.<i>Cael</i>.302<sup>b</sup>3. | |||
}} | }} |
Revision as of 11:52, 21 August 2017
English (LSJ)
Att. ἁθροίζω; aor.
A ἤθροισα E.Ph.495, etc.: pf. ἤθροικα Plu. Caes.20:—Pass., aor. ἠθροίσθην: pf.ἤθροισμαι: plpf. ἤθροιστο A.Pers. 414:—quadrisyll. ἀθροΐζω Archil.60,104, APl.4.308 (Eugen.); prob. in E.IA267 (lyr.), Ar.Av.253: (ἀθρόος):—gather together, collect, muster, ἀ. λαόν, etc., S.OT144, etc.; τὸ βαρβαρικὸν καὶ τὸ Ἑλληνικόν X. An.1.2.1; Τροίαν ἀ. gather the Trojans together, E Hec.1139; πνεῦμ' ἄθροισον collect breath, Id.Ph.851, cf. Arist.GA738b7; περιπλοκὰς λόγων ἀθροίσας having strung together, E.Ph.495: abs., hoard treasure, Arist.Pol.1314b10:—Med., gather for oneself, collect round one, E. Heracl.122, X.Cyr.3.1.19:—Pass., to be gathered or crowded together, εὖτε πρὸς ἄεθλα δῆμος ἠθροΐζετο Archil.104, cf. 60; ἐς τὴν ἀγορὴν ἀ. Hdt.5.101; ἁθροισθέντες having rallied, Th.1.50; τὸ δὲ. . ξύμπαν ἡθροίσθη δισχίλιοι but the whole amounted collectively to... Id.5.6; ἐνταῦθα ἡθροίζοντο they mustered in force there, Id.6.44, etc.; form a society, Pl.Prt.322b; ἀθροισθέντες having formed a party, Arist.Pol.1304b33: of things, περὶ πολλῶν ἁθροισθέντων taken in the aggregate, Pl.Tht. 157b. 2 in Pass. of the mind, ἁθροίζεσθαι εἰς ἑαυτόν collect oneself, Pl.Phd.83a, cf.67c; φόβος ἥθροισται fear has gathered strength, X.Cyr.5.2.34.
German (Pape)
[Seite 47] (ἀθρόος), versammeln: bes. vom Kriegsheer u. Volksversammlungen, λαόν Soph. O. R. 144; ἤθροιστο Aesch. Pers. 406; Eur. oft, z. B. στράτευμα Hel. 50; λαόν Or. 871; Ἑλλάδα 647; πολλὴν ἀσπίδα Phoen. 78; übertr. λόγων περιπλοκάς, künstlich Wortgeflecht hausen, u. πνεῦμ' ἄθροισον, schöpfe Athem, 498. 858; ἠθροίκει Xen. Hell. 1, 1, 32. In Prosa, bes. im pass., versammelt werden und sich versammeln, στρατιὰ ἀθροίζεται Isocr. 4, 185; Thuc.; Xen. ἠθροίσθησαν καὶ ἀντεπετάξαντο Hell. 3, 4, 22; ἠθροισμένοι 6, 5, 8; med. ἀθροίσασθαι τὴν δὐναμιν Cyr. 3, 1, 19; übertr. φόβος ἤθροισται 5, 2, 34; auch vom Geiste: sich sammeln, sich zusammennehmen, Plat. Phaed. 67 c 83 a, durch die hinzugefügten verba συναγείρεσθαι u. συλλέγεσθαι als ungewöhnliche Wendung bezeichnet. [Die Form ἁθροίζω, von den Alten als att. etwähnt, ist nur in einzelnen Stellen von einigen Herausgebern aufgenommen, ἀθροΐζω findet sich einzeln bei Sp. D., z. B. Eugen. (Plan. 308)].
Greek (Liddell-Scott)
ἀθροίζω: ἢ ἁθροίζω, (Ἐλμσλ. Εὐρ. Ἡρακλ. 122.): μέλλ. -σω: ἀόρ. ἤθροισα, Εὐρ., κτλ.: ― Παθ. ἀόρ. ἠθροίσθην: πρκμ. ἤθροισμαι: ὑπερσ. ἤθροιστο, Αἰσχύλ. Πέρσ. 414· ὁ τετρασύλλαβος τύπος ἀθροΐζω, ἐν χρήσει παρ’ Ἀρχιλ. 104, Ἀνθ. Πλαν. 308, διωρθώθη δὲ καὶ ὑπὸ Δινδ. ἐν τῷ Ψευδο-Εὐριπ. Ι. Α. 267, Ἀριστοφ. Ὀρ. 253: (ἀθρόος ἢ ἁθρόος). Ἀθροίζω ἐπὶ τὸ αὐτό, συλλέγω, ἰδίως συνάγω στρατόν: ― ἀθρ. λαόν, στράτευμα, δύναμιν, κτλ., Σοφ. Ο. Τ. 144, Ξεν. Ἀν. 1. 2, 1, κτλ.· Τροίαν ἀθρ. = ἀθροίζειν ἐπὶ τὸ αὐτὸ τοὺς Τρῶας, Εὐρ. Ἑκ. 1139· πνεῦμα ἄθροισον, συνάγαγε πνοήν, ἀναπνοήν, ὁ αὐτ. Φοίν. 851· πρβλ. Ἀριστ. περὶ Γεν. Ζῴων 2. 4, 5· περιπλοκὰς λόγων ἀθροίσας, συνείρας, ἀραδιάσας, Εὐρ. Φοίν. 495· ― ἀπολ. θησαυρίζω, ἀποτίθεμαι, Ἀριστ. Πολ. 5. 11, 20· ― Μέσ. συλλέγω δι’ ἐμαυτὸν ἢ περὶ ἐμαυτόν, Εὐρ. Ἡρακλ. ἔνθ’ ἀνωτ., Ξεν. Κύρ. 3. 1, 19: ― Παθ. συναθροίζομαι, συμπυκνοῦμαι ἐπὶ τὸ αὐτό, εὖτε πρὸς ἄεθλα δῆμος ἠθροΐζετο, Ἀρχίλ. ἔνθ’ ἀνωτ. πρβλ. 60· ἐς τὴν ἀγορὰν ἀθρ., Ἡρόδ. 5. 101· ἀθροισθέντες = συναγερθέντες, συνελθόντες, συνῆλθον, Θουκ. 1. 50· τὸ δὲ… ξύμπαν ἠθροίσθη δισχίλιοι, ἀλλὰ τὸ ὅλον ἀνήρχετο εἰς 2,000, ὁ αὐτ. 5. 6· ἐνταῦθα ἠθροίζοντο = ἐνταῦθα συνήρχοντο ἐν πλήθει, ὁ αὐτ. 6. 44, κτλ.· = σχηματίζω ἑταιρείαν, κοινωνίαν, Πλάτ. Πρωτ. 322Β· ἀθροισθέντες = ἀφοῦ ἐσχημάτισαν μερίδα, Ἀριστ. Πολ. 5. 5, 3· ― ἐπὶ πραγμάτων, περὶ πολλῶν ἀθροισθέντων, ληφθέντων ἐν συνόλῳ, (πρβλ. ἄθροισμα 2.). Πλάτ. Θεαίτ. 157Β. 2) κατὰ παθ. ὡσαύτως περὶ τοῦ νοῦ ἢ τῆς διανοίας, ἀθροίζεσθαι εἰς ἑαυτὸν = συνέρχεσθαι, Πλάτ. Φαίδων 83Α, πρβλ. 67C· φόβος ἤθροισται = φόβος ἔχει αὐξηθῆ ἢ ἐγερθῆ, ἔγεινεν ἰσχυρός, Ξεν. Κύρ. 5. 2, 34.
French (Bailly abrégé)
v. ἁθροίζω.
Spanish (DGE)
• Morfología: [sobre el espír. v. ἁθρόος; cuadrisílabo ἀθροΐζω Archil.152, 60.1]
I c. colect. o plu.
1 reunir, congregar λαόν S.OT 144, Τροίαν E.Hec.1139, ποίμνας E.Cyc.83, πλῆθος I.AI 3.300, ὁ στρατηγὸς ... βουλὴν ἀθροισάτω IG 22.1100.51 (II d.C.), ἑαυτούς Ael.NA 9.43, cf. 10.48, esp. del ejército τὴν στρατιάν Th.7.33, τὸ βαρβαρικόν X.An.1.2.1, τοὺς συμμάχους Plb.18.36.5
•de otras cosas οὐρανὸς ἀθροίζων ἄστρ' ἐν αἰθέρος κύκλῳ E.Io 1147, χρήματα PPar.40.42 (II a.C.)
•fig. περιπλοκὰς λόγων ἀ. E.Ph.495, ἐν ὀλίγῳ πολλὴν διάνοιαν ἠθροῖσθαι condensarse mucha inteligencia en poco espacio Demetr.Eloc.9
•compilar νῦν ... κατὰ τὴν σύνταξιν ἤθροισται ταύτην πολὺς νόμων ... ἀριθμὸς ἐκ βιβλίων σπανίων Iust.Const.δέδωκεν 17, cf. 20, 21
•abs. καταλιπεῖν ἀθροίσαντας dejar dinero después de haberlo atesorado Arist.Pol.1314b10
•en v. med. algunas veces c. el mismo sent. τίς ὄχλον τόνδ' ἀθροίζεται τύχη; E.Heracl.122, cf. X.Cyr.3.1.19.
2 en v. med.-pas. reunirse, juntarse, congregarse δῆμος ἠθροΐζετο Archil.60.1, esp. del ejército ἀθροίζεται στρατός Archil.152, cf. Th.3.97
•c. prep. ἐς τὴν ἀγορήν Hdt.5.101, ἐς τὴν ὁδόν Th.6.70, παρ' ἀλλήλους Aen.Tact.2.4, ἅμα τούτοις Plb.3.14.3
•c. numerales τὸ δὲ ... ξύμπαν ἠθροίσθη δισχίλιοι el total sumaba dos mil Th.5.6, ἔπεμπε ναυβάτας ἑκατὸν ἠθροϊσμένους E.IA 267, ἀθροισθέντων τούτων εἰς τὴν φυλακὴν εἰς τοὺς πεντακοσίους de éstos había en la cárcel unos quinientos Plb.1.83.7, cf. ἀθροισθέντων τῶν σμικρῶν sumados los pequeños (errores), Pl.R.487b.
3 en v. med.-pas., abs. formar una sociedad Pl.Prt.322b, ἀθροισθέντες formando un partido Arist.Pol.1304b33.
II c. sg.
1 de funciones vitales o anímicas concentrar, contener πνεῦμα E.Ph.851, πνεῦμ' ἠθροισμένον aliento contenido Arist.GA 737b35, (ψυχήν) ἀθροίζεσθαι εἰς αὑτήν que (el alma) se concentra en sí misma Pl.Phd.83a, cf. 67c, (οἱ κριοί) ὅταν δὲ εὐσαρκίαν καὶ δύναμιν ἀθροίσωσι Gp.18.3.1.
2 en v. med. formarse, aglomerarse, concentrarse (ἡ γονὴ) ἀθροίζεται (el semen) se condensa Hp.Nat.Puer.12.1, (φόβος) ἐκ πολλῶν ... ἤθροισται (el pánico) se forma a partir de los muchos (rostros despavoridos), X.Cyr.5.2.34, de fenómenos físicos ἐν δὲ τοῖς νοτίοις ἐᾶται ἀθροίζεσθαι ἡ ἀναθυμίασις Arist.Mete.347b11, ἡ σύγκρισις (que forma la cola de los cometas), Arist.Mete.346a22, cf. 345a9
•de los elementos ἠθροισμένος ὄγκος καὶ ἀρχὴ διὰ τὸ πλῆθος (es propio de cada uno de los elementos el tener) una masa concentrada que es también elemento primario a causa de su gran cantidad Arist.Mete.354b6
•en plu. εἶναι ἑκάτερον αὐτῶν ἐξ ἀοράτων ὁμοιομερῶν πάντων ἠθροισμένων (según Anaxágoras) cada uno de estos (elementos) es formado de todas las invisibles homeoméricas condensadas Arist.Cael.302b3.