ἀρτάβη: Difference between revisions
Τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις ἐπ' ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων οἳ παραδόξως ἀλαζονεύονται, μηδὲ τὰ κοινὰ τοῖς ἀνθρώποις ἐπιτελεῖν δυνάμενοι → One would use this fable for those who give themselves unreasonable airs, but can't handle everyday life (Aesop 40)
(6) |
mNo edit summary |
||
| (27 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=artavi | |Transliteration C=artavi | ||
|Beta Code=a)rta/bh | |Beta Code=a)rta/bh | ||
|Definition=ἡ, Persian measure, < | |Definition=ἡ, [[Persian]] [[measure]],<br><span class="bld">A</span> [[artab]], [[artaba]], = 1 [[medimnus]] + 3 [[choenix|choenices]], [[Herodotus|Hdt.]]1.192; or exactly 1 [[medimnus]], Suid., [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">II</span> [[Egyptian]] [[measure]] of [[capacity]], varying from 24 to 42 [[choenix|choenices]], OGI90.30 (Rosetta), PLond.2.265 (i A. D.), POxy.9v8 (iii/iv A.D.), etc. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=-ης, ἡ<br />[[artaba]]<br /><b class="num">1</b> medida persa de capacidad (1 medimno y 3 quénices) equivalente a 201 cótilas, unos 56 litros, Hdt.1.192<br /><b class="num">•</b>equivalente a 192 cótilas (1 medimno), Polyaen.4.3.32, Hsch., Sud.<br /><b class="num">2</b> medida egipcia de capacidad que oscila entre 24 y 42 quénices, equivalente a unos 39 litros, Plb.5.89.4, <i>PCair.Zen</i>.113.5, 124.7 (III a.C.), <i>IPh</i>.12<i>bis</i>.5 (II a.C.), <i>OGI</i> 90.30 (Roseta), <i>PLond</i>.24ue.18 (II a.C.), <i>PIFAO</i> 1.1.12 (I d.C.), <i>PVindob.Salomons</i> 5.18 (II d.C.), <i>POxy</i>.9ue.8, 9 (III/IV d.C.), <i>PMasp</i>.6ue.102 (IV d.C.), Epiph.Const.<i>Mens</i>.M.43.272B, Isid.<i>Etym</i>.16.26.16.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Préstamo quizá de origen iranio cf. aram. <i>’rdb</i>, babilonio <i>ardabu</i>, elam. <i>irtiba</i>. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ης (ἡ) :<br />artabe, mesure persane de 1 médimne et 3 chénices attiques, environ 56 litres. | |btext=ης (ἡ) :<br />artabe, mesure persane de 1 médimne et 3 chénices attiques, environ 56 litres. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{pape | ||
| | |ptext=ἡ, ein <i>persisches Maß</i>, = 1 Medimnus und 3 Chöniken, also fast 1 [[Berliner]] [[Scheffel]], Her. 1.192; vgl. DS. 20.96; nach Polyaen. 4.3.32 = Medimnus. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀρτάβη:''' ἡ [[артаба]] (персидская мера емкости = 1 + 1/16 атт. медимна, т. е. ок. 56 л) Her. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἀρτάβη''': ἡ, [[μέτρον]] Περσικὸν χωροῦν κατὰ τὸν Ἡρόδ. ἕνα μέδιμνον Ἀττικὸν καὶ [[τρεῖς]] χοίνικας, ἡ δὲ [[ἀρτάβη]], [[μέτρον]] ἐὸν Περσικὸν χωρέει μεδίμνου Ἀττικῆς πλεῖον χοίνιξι τρισὶ Ἀττικῇσι Ἡρόδ. 1. 192· κατὰ Σουΐδ., καὶ Ἡσύχ. «[[ἀρτάβη]]· [[μέτρον]] Μηδικὸν σίτου, Ἀττικὸς [[μέδιμνος]]». - Ὑπάρχει [[ὡσαύτως]] καὶ Αἰγυπτία [[ἀρτάβη]] = Ἀττ. μετρητῇ Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 4697. 30, 4862 β, Ἐπιγρ. Κυρήν. [[αὐτόθι]] 5109 πρβλ. Sturz Μακεδ. Διαλ. σ. 87, Rawlinson Ἡρόδ. ἔνθ’ ἀνωτ. | |||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἀρτάβη]], η (Α)<br />[[είδος]] περσικού και αιγυπτιακού μέτρου χωρητικότητας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[είναι]] [[δάνειο]] ανατολικής προελεύσεως και συνδέεται με το αραμ. '<i>rdb</i> και το μτγν. βαβυλ. <i>αrdαbu</i>. Παλαιότερα εθεωρείτο ότι προήλθε από την Αίγυπτο, σύμφωνα όμως με νεώτερη [[άποψη]] η λ. [[είναι]] αρχαία περσική και ανάγεται πιθ. σε τ. <i>ŗd</i>-<i>bα</i>-. Πρόκειται δηλ. για τεχνικό όρο της διοικήσεως των Αχαιμενιδών, και [[μάλιστα]] [[πριν]] επιβληθεί η Αραμαϊκή ως επίσημη [[γλώσσα]] της αυτοκρατορίας]. | |mltxt=[[ἀρτάβη]], η (Α)<br />[[είδος]] περσικού και αιγυπτιακού μέτρου χωρητικότητας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[είναι]] [[δάνειο]] ανατολικής προελεύσεως και συνδέεται με το αραμ. '<i>rdb</i> και το μτγν. βαβυλ. <i>αrdαbu</i>. Παλαιότερα εθεωρείτο ότι προήλθε από την Αίγυπτο, σύμφωνα όμως με νεώτερη [[άποψη]] η λ. [[είναι]] αρχαία περσική και ανάγεται πιθ. σε τ. <i>ŗd</i>-<i>bα</i>-. Πρόκειται δηλ. για τεχνικό όρο της διοικήσεως των Αχαιμενιδών, και [[μάλιστα]] [[πριν]] επιβληθεί η Αραμαϊκή ως επίσημη [[γλώσσα]] της αυτοκρατορίας]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀρτάβη:''' [ᾰ], ἡ, Περσική [[μονάδα]] όγκου, [[αρτάβη]], = 1 [[μέδιμνος]] και 3 χοίνικες, σε Ηρόδ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: a Persian and Egyptian measure (Hdt.).<br />Other forms: Also [[ἀρτέβη]]<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Egypt.?<br />Etymology: Perhaps of Egyptian origin, Hultsch RE s. v., cf. Demotic '[[rtb]]; but see Sethe GGN 1915, 112-118. Old Persian, Schmitt, Glotta 49 (1971) 100-102. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=a Persian [[measure]], [[artaba]], = 1 medimnus + 3 choenices, Hdt. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ἀρτάβη''': {artábē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': N. eines persischen und ägyptischen Maßes (Hdt., Pap.).<br />'''Derivative''': Davon in den Papyri mehrere Ableitungen: ἀρτάβιος ‘eine A. messend', ἀρταβιαῖος ib. (nach den Maßadjektiven auf -(ι)αῖος Chantraine Formation 49), [[ἀρταβίειος]] od. -ιεῖος ib.; vgl. zur Bildung κοτυλίειος (-ιεῖος), von [[κοτύλη]], usw. (Mayser Pap. I 3, 95); Abstraktum ἀρταβιεία (-βεία, -[[βία]]) [[Abgabe von einer Artabe]].<br />'''Etymology''': Das Wort ist wahrscheinlich ägyptischen Ursprungs. Vgl. Hultsch P.-W. s. v.<br />'''Page''' 1,153 | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 20:53, 20 September 2024
English (LSJ)
ἡ, Persian measure,
A artab, artaba, = 1 medimnus + 3 choenices, Hdt.1.192; or exactly 1 medimnus, Suid., Hsch.
II Egyptian measure of capacity, varying from 24 to 42 choenices, OGI90.30 (Rosetta), PLond.2.265 (i A. D.), POxy.9v8 (iii/iv A.D.), etc.
Spanish (DGE)
-ης, ἡ
artaba
1 medida persa de capacidad (1 medimno y 3 quénices) equivalente a 201 cótilas, unos 56 litros, Hdt.1.192
•equivalente a 192 cótilas (1 medimno), Polyaen.4.3.32, Hsch., Sud.
2 medida egipcia de capacidad que oscila entre 24 y 42 quénices, equivalente a unos 39 litros, Plb.5.89.4, PCair.Zen.113.5, 124.7 (III a.C.), IPh.12bis.5 (II a.C.), OGI 90.30 (Roseta), PLond.24ue.18 (II a.C.), PIFAO 1.1.12 (I d.C.), PVindob.Salomons 5.18 (II d.C.), POxy.9ue.8, 9 (III/IV d.C.), PMasp.6ue.102 (IV d.C.), Epiph.Const.Mens.M.43.272B, Isid.Etym.16.26.16.
• Etimología: Préstamo quizá de origen iranio cf. aram. ’rdb, babilonio ardabu, elam. irtiba.
French (Bailly abrégé)
ης (ἡ) :
artabe, mesure persane de 1 médimne et 3 chénices attiques, environ 56 litres.
German (Pape)
ἡ, ein persisches Maß, = 1 Medimnus und 3 Chöniken, also fast 1 Berliner Scheffel, Her. 1.192; vgl. DS. 20.96; nach Polyaen. 4.3.32 = Medimnus.
Russian (Dvoretsky)
ἀρτάβη: ἡ артаба (персидская мера емкости = 1 + 1/16 атт. медимна, т. е. ок. 56 л) Her.
Greek (Liddell-Scott)
ἀρτάβη: ἡ, μέτρον Περσικὸν χωροῦν κατὰ τὸν Ἡρόδ. ἕνα μέδιμνον Ἀττικὸν καὶ τρεῖς χοίνικας, ἡ δὲ ἀρτάβη, μέτρον ἐὸν Περσικὸν χωρέει μεδίμνου Ἀττικῆς πλεῖον χοίνιξι τρισὶ Ἀττικῇσι Ἡρόδ. 1. 192· κατὰ Σουΐδ., καὶ Ἡσύχ. «ἀρτάβη· μέτρον Μηδικὸν σίτου, Ἀττικὸς μέδιμνος». - Ὑπάρχει ὡσαύτως καὶ Αἰγυπτία ἀρτάβη = Ἀττ. μετρητῇ Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 4697. 30, 4862 β, Ἐπιγρ. Κυρήν. αὐτόθι 5109 πρβλ. Sturz Μακεδ. Διαλ. σ. 87, Rawlinson Ἡρόδ. ἔνθ’ ἀνωτ.
Greek Monolingual
ἀρτάβη, η (Α)
είδος περσικού και αιγυπτιακού μέτρου χωρητικότητας.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. είναι δάνειο ανατολικής προελεύσεως και συνδέεται με το αραμ. 'rdb και το μτγν. βαβυλ. αrdαbu. Παλαιότερα εθεωρείτο ότι προήλθε από την Αίγυπτο, σύμφωνα όμως με νεώτερη άποψη η λ. είναι αρχαία περσική και ανάγεται πιθ. σε τ. ŗd-bα-. Πρόκειται δηλ. για τεχνικό όρο της διοικήσεως των Αχαιμενιδών, και μάλιστα πριν επιβληθεί η Αραμαϊκή ως επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας].
Greek Monotonic
ἀρτάβη: [ᾰ], ἡ, Περσική μονάδα όγκου, αρτάβη, = 1 μέδιμνος και 3 χοίνικες, σε Ηρόδ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: f.
Meaning: a Persian and Egyptian measure (Hdt.).
Other forms: Also ἀρτέβη
Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Egypt.?
Etymology: Perhaps of Egyptian origin, Hultsch RE s. v., cf. Demotic 'rtb; but see Sethe GGN 1915, 112-118. Old Persian, Schmitt, Glotta 49 (1971) 100-102.
Middle Liddell
a Persian measure, artaba, = 1 medimnus + 3 choenices, Hdt.
Frisk Etymology German
ἀρτάβη: {artábē}
Grammar: f.
Meaning: N. eines persischen und ägyptischen Maßes (Hdt., Pap.).
Derivative: Davon in den Papyri mehrere Ableitungen: ἀρτάβιος ‘eine A. messend', ἀρταβιαῖος ib. (nach den Maßadjektiven auf -(ι)αῖος Chantraine Formation 49), ἀρταβίειος od. -ιεῖος ib.; vgl. zur Bildung κοτυλίειος (-ιεῖος), von κοτύλη, usw. (Mayser Pap. I 3, 95); Abstraktum ἀρταβιεία (-βεία, -βία) Abgabe von einer Artabe.
Etymology: Das Wort ist wahrscheinlich ägyptischen Ursprungs. Vgl. Hultsch P.-W. s. v.
Page 1,153
