μητρυιά: Difference between revisions
m (Text replacement - " <span class="bld">" to "<span class="bld">") |
|||
| (10 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=mitryia | |Transliteration C=mitryia | ||
|Beta Code=mhtruia/ | |Beta Code=mhtruia/ | ||
|Definition=Dor. | |Definition=Dor. [[ματρυιά]], ᾶς, Ion. [[μητρυιή]], ῆς, ἡ, Aeol. [[ματροία]] ''IG'' 12(2).257.6 (Lesbos):—<br><span class="bld">A</span> [[stepmother]], Il. 13.697, Pi.''P.''4.162, [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''305, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''930b, etc.<br><span class="bld">2</span> metaph., from the proverbial unkindness of stepmothers, Is. 12.5; <b class="b3">ἐδικαίευ εἶναι καὶ τῷ ἔργῳ μ.</b>, i.e. not only in name, but in reality, [[Herodotus|Hdt.]]4.154; <b class="b3">ἀλλότε μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, ἀλλότε μήτηρ</b>, of unlucky and lucky days, Hes.''Op.''825; <b class="b3">μ. νεῶν</b>, of a dangerous coast, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''727; <b class="b3">τρεφόμενοι οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶς ἀλλ' ὑπὸ μητρὸς τῆς χώρας</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τῆς Ἀττικῆς</b>) Pl.μχ. 237b, cf. Plu.2.201e. (Cf. Arm. mauru 'stepmother', OE. [[módrie]] 'mother's sister'.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0180.png Seite 180]] ἡ, ion. u. ep. μητρυιή, die [[Stiefmutter]], Hom. Il. 5, 70 u. öfter, u. Folgde; Pind. P. 4, 162 in dor. Form ματρυιά; Aesch. Prom. 729; Eur. oft; Her. 4, 154; Plat. Legg. II, 672 e u. A. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0180.png Seite 180]] ἡ, ion. u. ep. μητρυιή, die [[Stiefmutter]], Hom. Il. 5, 70 u. öfter, u. Folgde; Pind. P. 4, 162 in dor. Form ματρυιά; Aesch. Prom. 729; Eur. oft; Her. 4, 154; Plat. Legg. II, 672 e u. A. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ᾶς (ἡ) :<br /><i>ion.</i> –ή, ῆς (ἡ) :<br />[[belle-mère]], [[marâtre]].<br />'''Étymologie:''' [[μήτηρ]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μητρυιά:''' эп.-ион. [[μητρυιή]], дор. [[ματρυιά|μᾱτρυιά]] ἡ [[мачеха]] Hom., Hes., Her. etc. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μητρυιά''': Δωρ. -ματρ-, ᾶς, Ἰων. μητρυιή, ῆς, ἡ· - ὡς καὶ νῦν, Ἰλ., κτλ.· ἡ [[κακία]] καὶ [[σκληρότης]] τῶν μητρυιῶν ἦτο [[παροιμιώδης]] (πρβλ. τὸ Λατ. injusta noverca), ἐδικαίευ [[εἶναι]] καὶ τῷ ἔργῳ μ., δηλ. οὐ μόνον λόγῳ ἀλλὰ καὶ πράγματι, Ἡρόδ. 4. 154· [[ὡσαύτως]], [[ἄλλοτε]] μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, [[ἄλλοτε]] [[μήτηρ]], ἐπὶ ἀτυχῶν καὶ τυχηρῶν ἡμερῶν, «[[ἐπειδὴ]] ἡ [[μήτηρ]] [[ἤπιος]], ἡ δὲ μητρυιὰ κακή, εἶπεν, αἱ μὲν τῶν ἡμερῶν εἰσι μητέρες, ὡς ἂν ἀγαθαί, αἱ δὲ μητρυιαί, ὡς ἂν κακαὶ» (Σχόλ. Πρόκλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 823· φεύγετε μητρυιῆς καὶ τάφον οἱ πρόγονοι Ἀνθ. Π. 9. 67· μητρυιαὶ προγόνοισιν ἀεὶ κακὸν [[αὐτόθι]] 68· - μεταφορ., μ. νεῶν, ἐπὶ κινδυνώδους ἀκτῆς, Αἰσχύλ. Πρ. 727· οὕτω περὶ τῶν κατοίκων τῆς Ἀττικῆς ὡς γεννηθέντων ἐξ αὐτῆς τῆς Ἀττ. γῆς λέγεται: τρεφόμενοι οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶς ἀλλ’ ὑπὸ μητρὸς τῆς χώρας Πλάτ. Μενέξ. 237Β, πρβλ. Πλούτ. 2. 201Β, Velleius Paterculus (Λατ. Ἱστορικ.) 2. 4, 4. | |lstext='''μητρυιά''': Δωρ. -ματρ-, ᾶς, Ἰων. μητρυιή, ῆς, ἡ· - ὡς καὶ νῦν, Ἰλ., κτλ.· ἡ [[κακία]] καὶ [[σκληρότης]] τῶν μητρυιῶν ἦτο [[παροιμιώδης]] (πρβλ. τὸ Λατ. injusta noverca), ἐδικαίευ [[εἶναι]] καὶ τῷ ἔργῳ μ., δηλ. οὐ μόνον λόγῳ ἀλλὰ καὶ πράγματι, Ἡρόδ. 4. 154· [[ὡσαύτως]], [[ἄλλοτε]] μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, [[ἄλλοτε]] [[μήτηρ]], ἐπὶ ἀτυχῶν καὶ τυχηρῶν ἡμερῶν, «[[ἐπειδὴ]] ἡ [[μήτηρ]] [[ἤπιος]], ἡ δὲ μητρυιὰ κακή, εἶπεν, αἱ μὲν τῶν ἡμερῶν εἰσι μητέρες, ὡς ἂν ἀγαθαί, αἱ δὲ μητρυιαί, ὡς ἂν κακαὶ» (Σχόλ. Πρόκλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 823· φεύγετε μητρυιῆς καὶ τάφον οἱ πρόγονοι Ἀνθ. Π. 9. 67· μητρυιαὶ προγόνοισιν ἀεὶ κακὸν [[αὐτόθι]] 68· - μεταφορ., μ. νεῶν, ἐπὶ κινδυνώδους ἀκτῆς, Αἰσχύλ. Πρ. 727· οὕτω περὶ τῶν κατοίκων τῆς Ἀττικῆς ὡς γεννηθέντων ἐξ αὐτῆς τῆς Ἀττ. γῆς λέγεται: τρεφόμενοι οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶς ἀλλ’ ὑπὸ μητρὸς τῆς χώρας Πλάτ. Μενέξ. 237Β, πρβλ. Πλούτ. 2. 201Β, Velleius Paterculus (Λατ. Ἱστορικ.) 2. 4, 4. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 24: | Line 27: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μητρυιά:''' Δωρ. μᾱτρ-, <i>-ᾶς</i>, Ιων. [[μητρυιή]], -ῆς, ἡ, [[μητριά]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· η [[σκληρότητα]] των μητριών ήταν [[παροιμιώδης]] (πρβλ. Λατ. injusta [[noverca]]), από όπου, μεταφ., μητρυιὰ [[νεῶν]], λέγεται για επικίνδυνη [[ακτή]], σε Αισχύλ. | |lsmtext='''μητρυιά:''' Δωρ. μᾱτρ-, <i>-ᾶς</i>, Ιων. [[μητρυιή]], -ῆς, ἡ, [[μητριά]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· η [[σκληρότητα]] των μητριών ήταν [[παροιμιώδης]] (πρβλ. Λατ. injusta [[noverca]]), από όπου, μεταφ., μητρυιὰ [[νεῶν]], λέγεται για επικίνδυνη [[ακτή]], σε Αισχύλ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[μητρυιά]], δοριξ ματρ-, ᾶς, ionic [[μητρυιή]], ῆς, ἡ,<br />a [[step]]-[[mother]], Il., etc.: the [[unkindness]] of [[step]]-mothers was [[proverbial]] (cf. Lat. injusta [[noverca]]); [[hence]] metaph., μ. [[νεῶν]], of a [[dangerous]] [[coast]], Aesch. | |mdlsjtxt=[[μητρυιά]], δοριξ ματρ-, ᾶς, ionic [[μητρυιή]], ῆς, ἡ,<br />a [[step]]-[[mother]], Il., etc.: the [[unkindness]] of [[step]]-mothers was [[proverbial]] (cf. Lat. injusta [[noverca]]); [[hence]] metaph., μ. [[νεῶν]], of a [[dangerous]] [[coast]], Aesch. | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=θετή μητέρα). Ἀπό τό [[μήτηρ]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 12:55, 25 October 2024
English (LSJ)
Dor. ματρυιά, ᾶς, Ion. μητρυιή, ῆς, ἡ, Aeol. ματροία IG 12(2).257.6 (Lesbos):—
A stepmother, Il. 13.697, Pi.P.4.162, E.Alc.305, Pl.Lg.930b, etc.
2 metaph., from the proverbial unkindness of stepmothers, Is. 12.5; ἐδικαίευ εἶναι καὶ τῷ ἔργῳ μ., i.e. not only in name, but in reality, Hdt.4.154; ἀλλότε μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, ἀλλότε μήτηρ, of unlucky and lucky days, Hes.Op.825; μ. νεῶν, of a dangerous coast, A.Pr.727; τρεφόμενοι οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶς ἀλλ' ὑπὸ μητρὸς τῆς χώρας (sc. τῆς Ἀττικῆς) Pl.μχ. 237b, cf. Plu.2.201e. (Cf. Arm. mauru 'stepmother', OE. módrie 'mother's sister'.)
German (Pape)
[Seite 180] ἡ, ion. u. ep. μητρυιή, die Stiefmutter, Hom. Il. 5, 70 u. öfter, u. Folgde; Pind. P. 4, 162 in dor. Form ματρυιά; Aesch. Prom. 729; Eur. oft; Her. 4, 154; Plat. Legg. II, 672 e u. A.
French (Bailly abrégé)
ᾶς (ἡ) :
ion. –ή, ῆς (ἡ) :
belle-mère, marâtre.
Étymologie: μήτηρ.
Russian (Dvoretsky)
μητρυιά: эп.-ион. μητρυιή, дор. μᾱτρυιά ἡ мачеха Hom., Hes., Her. etc.
Greek (Liddell-Scott)
μητρυιά: Δωρ. -ματρ-, ᾶς, Ἰων. μητρυιή, ῆς, ἡ· - ὡς καὶ νῦν, Ἰλ., κτλ.· ἡ κακία καὶ σκληρότης τῶν μητρυιῶν ἦτο παροιμιώδης (πρβλ. τὸ Λατ. injusta noverca), ἐδικαίευ εἶναι καὶ τῷ ἔργῳ μ., δηλ. οὐ μόνον λόγῳ ἀλλὰ καὶ πράγματι, Ἡρόδ. 4. 154· ὡσαύτως, ἄλλοτε μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, ἄλλοτε μήτηρ, ἐπὶ ἀτυχῶν καὶ τυχηρῶν ἡμερῶν, «ἐπειδὴ ἡ μήτηρ ἤπιος, ἡ δὲ μητρυιὰ κακή, εἶπεν, αἱ μὲν τῶν ἡμερῶν εἰσι μητέρες, ὡς ἂν ἀγαθαί, αἱ δὲ μητρυιαί, ὡς ἂν κακαὶ» (Σχόλ. Πρόκλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 823· φεύγετε μητρυιῆς καὶ τάφον οἱ πρόγονοι Ἀνθ. Π. 9. 67· μητρυιαὶ προγόνοισιν ἀεὶ κακὸν αὐτόθι 68· - μεταφορ., μ. νεῶν, ἐπὶ κινδυνώδους ἀκτῆς, Αἰσχύλ. Πρ. 727· οὕτω περὶ τῶν κατοίκων τῆς Ἀττικῆς ὡς γεννηθέντων ἐξ αὐτῆς τῆς Ἀττ. γῆς λέγεται: τρεφόμενοι οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶς ἀλλ’ ὑπὸ μητρὸς τῆς χώρας Πλάτ. Μενέξ. 237Β, πρβλ. Πλούτ. 2. 201Β, Velleius Paterculus (Λατ. Ἱστορικ.) 2. 4, 4.
Greek Monolingual
Greek Monotonic
μητρυιά: Δωρ. μᾱτρ-, -ᾶς, Ιων. μητρυιή, -ῆς, ἡ, μητριά, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· η σκληρότητα των μητριών ήταν παροιμιώδης (πρβλ. Λατ. injusta noverca), από όπου, μεταφ., μητρυιὰ νεῶν, λέγεται για επικίνδυνη ακτή, σε Αισχύλ.
Middle Liddell
μητρυιά, δοριξ ματρ-, ᾶς, ionic μητρυιή, ῆς, ἡ,
a step-mother, Il., etc.: the unkindness of step-mothers was proverbial (cf. Lat. injusta noverca); hence metaph., μ. νεῶν, of a dangerous coast, Aesch.
Mantoulidis Etymological
(=θετή μητέρα). Ἀπό τό μήτηρ, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.