πηδόν: Difference between revisions
Νόμιζε κοινὰ πάντα δυστυχήματα → Commune cuivis crede, quod cuiquam accidit → Geh davon aus, dass jedes Unglück jedem droht
(nl) |
(2b) |
||
Line 27: | Line 27: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=πηδόν -οῦ, τό [~ πούς] blad (van een roeiriem). | |elnltext=πηδόν -οῦ, τό [~ πούς] blad (van een roeiriem). | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: <b class="b2">blade of an oar</b> (Od., hell. epic).<br />Derivatives: <b class="b3">πηδ-άλιον</b> n. <b class="b2">rudder blade, rudder</b> (Od.) with <b class="b3">πηδαλι-ώδης</b> <b class="b2">rudder blade-like</b>, <b class="b3">-ωτός</b> <b class="b2">equipped with a r.</b> (Arist.), <b class="b3">-όομαι</b> <b class="b2">to be equipped with a r.</b> (Simp.). Suffix as in <b class="b3">πέταλον</b>, <b class="b3">σκύταλον</b>, <b class="b3">-ιον</b> a.o. (Schwyzer 483 f., also KZ 63, 62, Chantraine Form. 245 ff., 253; cf. also Hermann Gött. Nachr. 1943, 8, where connection with foreign material is considered without argumentation.<br />Origin: IE [Indo-European] [790] <b class="b2">*ped-</b> [[foot]]<br />Etymology: From the word for [[foot]] (s. [[πούς]]) with lengthened grade and thematic enlargement. One compares Lith. <b class="b2">pėdà</b>, dial. also <b class="b2">pė́das</b> <b class="b2">sole of the foot</b>, but these had short [[e]] lengthened before voiced consonant acc. to the Winter-Kortlandt-law; after the flat form and the sensitiveness below at the rudder. The orig. meaning perhaps still shines through in [[πηδάω]]; s. v. | |||
}} | }} |
Revision as of 06:31, 3 January 2019
English (LSJ)
τό,
A blade of an oar: hence generally, oar, ἀναρρίπτειν ἅλα πηδῷ Od.7.328, cf. 13.78 ; πηδοῖσιν ἐρέσσετε A.R.4.200 ; γῆ δὲ ναυσθλωθήσεται ῥήσσοντι πηδοῖς χέρσον Lyc.1416. II in pl. πηδά, = πηδάλια, Arat.155. (Written πῆδον, also πῆδος, Hsch.)
German (Pape)
[Seite 609] τό, oder nach Andern πηδός, das untere, flach u. breit auslaufende Ende des Ruders, das Ruderblatt, sonst πλάτη, im Ggstz zum Rudergriffe, οἴαξ, übh. das Ruder, ἀναῤῥιπτεῖν ἅλα πηδῷ Od. 7, 328. 13, 78, u. sp. D., wie Arat. Phaen. 155, wo es deutlich neutr. ist; auch das Steuerruder. – Die Unterscheidung πηδόν = κώπη, πηδός = πλάτη ist unhaltbar; es hängt übrigens mit πέζα, πέδον, πούς, ποδός zusammen; einige alte Erkl. aber nahmen dazu eine eigene Holzart πῆδος an, weil die Gallier die Tanne pados oder pades genannt hätten, und lasen so auch Il. 5, 838 πήδινος für φήγινος. Vgl. πάδος.
French (Bailly abrégé)
οῦ (τό) :
partie plate de la rame.
Étymologie: R. Πηδ, bondir ; cf. πηδάω.
English (Autenrieth)
Greek Monolingual
τὸ, Α
1. το πλατύ μέρος του κουπιού
2. τα πηδάλια.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. πηδόν ανάγεται πιθανότατα στην εκτεταμένη βαθμίδα της ρίζας ped- «πόδι» του πούς (πρβλ. πέδον, πέζα, πεζός) με θεματικό φωνήεν -ο- και συνδέεται με το λιθουαν. pėda «πέλμα» και το αρχ. σλαβ. pěši «με τα πόδια». Η ρίζα ped- χρησιμοποιήθηκε στην Ελληνική για να δηλώσει το πλατύ μέρος του κουπιού το οποίο, λόγω του σχήματός του θυμίζει πέλμα ποδιού].
Russian (Dvoretsky)
πηδόν: τό досл. лопасть весла, перен. весло: ἀναρρίπτειν ἅλα πεδῷ Hom. всколебать море веслом, т. е. налечь на весла.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
πηδόν -οῦ, τό [~ πούς] blad (van een roeiriem).
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: blade of an oar (Od., hell. epic).
Derivatives: πηδ-άλιον n. rudder blade, rudder (Od.) with πηδαλι-ώδης rudder blade-like, -ωτός equipped with a r. (Arist.), -όομαι to be equipped with a r. (Simp.). Suffix as in πέταλον, σκύταλον, -ιον a.o. (Schwyzer 483 f., also KZ 63, 62, Chantraine Form. 245 ff., 253; cf. also Hermann Gött. Nachr. 1943, 8, where connection with foreign material is considered without argumentation.
Origin: IE [Indo-European] [790] *ped- foot
Etymology: From the word for foot (s. πούς) with lengthened grade and thematic enlargement. One compares Lith. pėdà, dial. also pė́das sole of the foot, but these had short e lengthened before voiced consonant acc. to the Winter-Kortlandt-law; after the flat form and the sensitiveness below at the rudder. The orig. meaning perhaps still shines through in πηδάω; s. v.