ὑπαίτιος: Difference between revisions
Μὴ κρῖν' ὁρῶν τὸ κάλλος, ἀλλὰ τὸν τρόπον → Mores in arbitrando, non faciem vide → Nach dem Charakter, nicht nach Schönheit urteile
(Bailly1_5) |
(43) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> exposé à un reproche ; ὑπαίτιός τινι responsable envers qqn;<br /><b>2</b> qui peut attirer un reproche : τινι [[πρός]] τινος à une personne de la part d’une autre.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[αἰτία]]. | |btext=ος, ον :<br /><b>1</b> exposé à un reproche ; ὑπαίτιός τινι responsable envers qqn;<br /><b>2</b> qui peut attirer un reproche : τινι [[πρός]] τινος à une personne de la part d’une autre.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[αἰτία]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-α, -ο / [[ὑπαίτιος]], -ον, ΝΑ<br /><b>1.</b> αυτός που ευθύνεται για μια [[πράξη]] ή για μια [[κατάσταση]], [[υπεύθυνος]]<br /><b>2.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) [[ένοχος]], [[φταίχτης]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται υπό [[κατηγορία]], [[υπόλογος]]<br /><b>2.</b> αξιόμεμπτος, αξιοκατάκριτος («τῆς ψυχῆς ἡ [[ἄλογος]] καὶ παρὰ φύσιν [[κίνησις]] [[ὑπαίτιος]]», Φίλ.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὑπαίτια ζῴδια» — επιβλαβή [[σημεία]] του ζωδιακού κύκλου <b>(Πτολ.)</b><br />β) «[[ὑπαίτιος]] [[γίγνομαι]] κινδύνῳ» — εκτίθεμαι σε κίνδυνο <b>πάπ.</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ὑπαιτίως</i> Α<br />υπό [[κατηγορία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>υπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[αἴτιος]] (<span style="color: red;"><</span> [[αἰτία]]), <b>πρβλ.</b> <i>ἀν</i>-[[αίτιος]]]. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 12:47, 29 September 2017
English (LSJ)
ον,
A under accusation, called to account, τινος or ὑπέρ τινος for a thing, Antipho 4.1.4, 2.2.6; ὑ. τινί responsible to one, liable to be called to account by him, X.Mem.2.8.5; ὑποπτεύσας μή τι πρὸς τῆς πόλεως ὑπαίτιον εἴη Κύρῳ φίλον γενέσθαι that it might be reprehensible in the eyes of the state, Id.An.3.1.5; blameworthy, τῆς ψυχῆς ἡ ἄλογος καὶ παρὰ φύσιν κίνησις ὑ. Ph.2.348, cf.1.19, 136, 2.291; guilty, Agatharch.18; ὑπαίτια ζῴδια hurtful signs of the Zodiac, Ptol.Tetr. 150; τὸ ὑ. πάθος Aët.16.36. Adv. -τίως Ph.1.682, al., Poll.3.139. 2 ἵνα μὴ ὑ. γενώμεθα κινδύνῳ exposed to danger, POxy.1033.18(iv A.D.).
German (Pape)
[Seite 1180] zur Verantwortung gezogen, unter Anklage, ὑπέρ τινος, Antiph. 2 β 6; τινί, Einem verantwortlich. Xen. Mem. 2, 8, 5; – ὑπαίτιόν ἐστί μοί τι πρός τινα, ich habe eine Verschuldung gegen Einen auf mich geladen, so daß ich der Anklage von seiner Seite ausgesetzt bin, Xen. An. 3, 1, 5; Sp.
Greek (Liddell-Scott)
ὑπαίτιος: -ον, ὁ διατελῶν ὑπὸ κατηγορίαν, ὑπόλογος, ὑπεύθυνος, τινος ἢ ὑπέρ τινος, διά τι πρᾶγμα, Ἀντιφῶν 117. 8., 125. 34· ὑπ. τινι, ὑπεύθυνος ἢ ὑπόλογος εἴς τινα, Ξεν. Ἀπομν. 2. 8, 5· ὑπαίτιόν ἐστί τινί τι πρός τινος, φέρεται κατηγορία κατά τινος ὑπό τινος, ὁ αὐτ. ἐν Ἀν 3. 1, 5. - Ἐπίρρ. -τίως, Φίλων ἐν Εὐσ. Εὐαγγ. Προπ. 387Α, Πολύδ. Γ΄, 139.
French (Bailly abrégé)
ος, ον :
1 exposé à un reproche ; ὑπαίτιός τινι responsable envers qqn;
2 qui peut attirer un reproche : τινι πρός τινος à une personne de la part d’une autre.
Étymologie: ὑπό, αἰτία.
Greek Monolingual
-α, -ο / ὑπαίτιος, -ον, ΝΑ
1. αυτός που ευθύνεται για μια πράξη ή για μια κατάσταση, υπεύθυνος
2. (κατ' επέκτ.) ένοχος, φταίχτης
αρχ.
1. αυτός που βρίσκεται υπό κατηγορία, υπόλογος
2. αξιόμεμπτος, αξιοκατάκριτος («τῆς ψυχῆς ἡ ἄλογος καὶ παρὰ φύσιν κίνησις ὑπαίτιος», Φίλ.)
3. φρ. α) «ὑπαίτια ζῴδια» — επιβλαβή σημεία του ζωδιακού κύκλου (Πτολ.)
β) «ὑπαίτιος γίγνομαι κινδύνῳ» — εκτίθεμαι σε κίνδυνο πάπ..
επίρρ...
ὑπαιτίως Α
υπό κατηγορία.
[ΕΤΥΜΟΛ. < υπ(ο)- + αἴτιος (< αἰτία), πρβλ. ἀν-αίτιος].
