δορυφόρος

German (Pape)

[Seite 660] speertragend; ὀπάων Aesch. Ch. 758; gew. ὁ δ., der Speerträger, Her. 1, 59 u. Flgd.; bes. ein Trabant, da die Leibwachen der Könige u. Tyrannen mit Speeren bewaffnet waren; βασιλικῆς σκηνῆς Xen. Cyr. 8, 5, 3; s. Eur. El. 616; Ar. Equ. 448; bei Hdn. 5, 4, 14 u. sonst, wie bei Plut. Galb. 13, die römischen Prätorianer. Auch übertr., δούλαις τισὶ δορυφόροις ἡδοναῖς ξυνοικεῖ Plat. Rep. IX, 587 c; vgl. δ. τῶν τοῦ παιδὸς ἐπιθυμιῶν ἦν Luc. tyrannic. 4. – Nach E. M. u. Hesych. ein Statist auf dem Theater; s. δορυφόρημα.

Greek (Liddell-Scott)

δορῠφόρος: -ον, ὁ φέρων, δόρυ, δόρυ ἔχων μεθ’ ἑαυτοῦ, Λατ. hastatus, ὀπάονες Αἰσχύλ. Χο. 769. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ., λογχοφόρος, στρατιώτης φέρων δόρυ, ἰδίως σωματοφύλαξ βασιλέως ἢ τυράννου· διότι τῶν σωματοφυλάκων τὸ κύριον ὅπλον ἦτο τὸ δόρυ, Λατ. satelles, ἴδε Ἡρόδ. 1. 59, 89, 91, 98, κτλ.· τοιούτους πρῶτος μετεχειρίσθη ὁ Περίανδρος, Ἀριστ. Ἀποσπ. 473· ― ἐν Ρώμῃ ἐπὶ τῶν Πραιτωριανῶν, Ἡρωδιαν. 5. 4, 14, Πλούτ. Γάλβ. 13. 3) μεταφ., ἡδοναὶ δ., ἁπλαῖ ὑπηρέτιδες ἡδοναί, Πλάτ. Πολ. 587C, πρβλ. 573Ε· δ. τῶν ἐπιθυμιῶν τινος, παρέχων εἰς αὐτὸν εὐκαιρίας πρὸς ἐκπλήρωσιν τῶν ἐπιθυμιῶν του, Λουκ. Τυρανν. 4· πρβλ. δορυφόρημα.

French (Bailly abrégé)

ος, ον :
1 qui porte une lance;
2 subst. ὁ δορυφόρος soldat armé d’une lance ; particul. garde du corps, garde d’un prince ; à Rome prétorien ; fig. qui est au service de.
Étymologie: δόρυ, φέρω.

Spanish (DGE)

(δορῠφόρος) -ον

• Alolema(s): δορυφέρος Str.15.1.55
I 1que lleva la lanza ὀπάονες A.Ch.769.
2 fig. ἡδοναὶ δ. placeres que sirven de escolta Pl.R.587c, cf. 573e
•defensor, partidario αἱ δορυφόροι τῆς ἡγεμονίας βασιλεῖαι los reinos defensores del imperio romano SIG 798.4 (Cízico I d.C.).
II subst. ὁ, ἡ δ.
1 milit. en el ejército griego portador de la lanza personal de tropa encargado de llevar el armamento y otras funciones de apoyo ξυνείποντο δὲ καὶ δορυφόροι πολλοί οἱ ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια ἐξωρμημένοι X.An.5.2.4, οἱ δορυφόροι τὰ ὅπλα ἔχοντες παρηκολούθουν X.HG 4.5.8
•en Roma, lat. vexillarius, abanderado Lyd.Mag.1.46
•hastatus, lancero Lyd.Mag.1.46.
2 el que lleva la lanza, Doríforo n. de una estatua de Policleto, Longin.36.3, Cic.Orat.5, Brut.296, Plin.HN 34.55.
3 guardia personal de reyes y tiranos, Hdt.1.59, E.El.616, Th.6.57, X.Cyr.8.3.15, Ar.Eq.448, Pl.Criti.117d, R.567d, SEG 43.879.11 (Misia II a.C.), (ὁ Περίανδρος) πρῶτος δορυφόρους ἔσχε Arist.Fr.516, cf. Mu.398^a20, οὐ γὰρ τυράννου, ἀλλὰ θείου νόμου προεστήκασιν ἡμῶν οἱ δορυφόροι LXX 4Ma.11.27, χρώμενος δορυφόροις καὶ σωματοφύλαξι τούτοις Plb.13.6.5, νεανίαι ... μιμούμενοι δορυφόρους Ph.2.522, cf. Str.l.c., I.AI 17.198, Arr.Epict.1.19.7, Plu.Art.29, Dem.29, Paus.6.12.4
•en Roma pretoriano δορυφόροι, οὓς δὴ πραιτωριανοὺς καλοῦσιν Hdn.5.4.8, cf. Plu.Galb.13.
4 fig. protector, defensor οὗτοι λέγουσι τὰς μὲν τυχηρὰς εὐπραγίας δορυφόρους εἶναι σώματος Ph.1.388
•escolta, compañero de un coro de pájaros que acompañan al ave fénix, Ach.Tat.3.25.5, δ. τῶν τοῦ παιδὸς ἐπιθυμιῶν ἦν era el escolta de los deseos de su hijo de un padre tiranizado por su hijo, Luc.Tyr.4.
5 en la escena personaje mudo, comparsa Hsch., EM 284.21G.
III adv. -ως en escolta, como guardia περιφέρειν δ. Ephr.Syr.2.246C.