filius

Latin > English

filius fili N M :: son

Latin > English (Lewis & Short)

fīlĭus: ii (voc. filie, Liv. Andr. in Prisc. p. 741 P.,
I dat. plur. FILIBVS, Inscr. Grut. 553, 8; 554, 4, like DIIBVS from deus), m. root fev-o, to give birth to (fe-o), whence: fecundus, femina, felix, etc., lit., he who is born, a son (syn. plur.: nati, liberi).
I Lit.
   A In gen.: Marci filius, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 306 Vahl.); id. Rep. 2, 19; id. Lael. 1, 3: Venus et remisso filius arcu, i. e. Cupido, Hor. C. 3, 27, 68 et saep. —
   B In partic.: filius familias, or, in one word, filiusfamilias, v. familia.—
II Transf.
   A With terra, fortuna, etc.: terrae filius, a son of mother earth, i. e. a man of unknown origin (opp.: nobilis, honesto genere natus): et huic terrae filio nescio cui committere epistolam tantis de rebus non audeo, Cic. Att. 1, 13, 4; id. Fam. 7, 9, 3; Pers. 6, 59; cf.: Saturnum Caeli filium dictum, quod soleamus eos, quorum virtutem miremur aut repentino advenerint, decaelo cecidisse dicere: terrae autem, quos ignotis parentibus natos terrae filios nominemus, Lact. 1, 11: fortunae filius, a child of fortune, fortune's favorite (Gr. παῖς τῆς Τύχης), Hor. S. 2, 6, 49; called also: gallinae albae filius, Juv. 13, 141: Celtiberiae filius, i. e. an inhabitant of Celtiberia, a Celtiberian, Cat. 37, 18.—
   B Filii, in gen., children: Συνεζευγμένον jungit et diversos sexus, ut cum marem feminamque filios dicimus, Quint. 9, 3, 63; Cic. ad Brut. 1, 12, 2; Gell. 12, 1, 21; cf. sing.: ut condemnaretur filius aut nepos, si pater aut avus deliquisset, Cic. N. D. 3, 38, 90.—
   2    Descendants: natura docet parentes pios, filiorum appellatione omnes, quiex nobis descendunt, contineri: nec enim dulciore nomine possumus nepotes nostros, quam filii, appellare, Dig. 50, 16, 220, § 3.—
   C Of animals, Col. 6, 37, 4.

Latin > French (Gaffiot 2016)

fīlĭus,⁶ ĭī, m., fils, enfant : Cic. Læl. 3 ; terræ filius Cic. Att. 1, 13, 4, homme sans naissance, de rien || fortunæ Hor. S. 2, 6, 49, enfant gâté de la fortune (albæ gallinæ Juv. 13, 141, sens analogue) || pl., enfants des deux sexes] : Cic. ad Br. 20, 2 ; Quint. 9, 3, 63 || descendants : Dig. 50, 16, 3 || petits des animaux] : Col. Rust. 6, 37, 4. voc. fili ; mais filie Andr. d. Prisc. Gramm. 7, 22.

Latin > German (Georges)

fīlius, iī, m. (*felios, Säugling, zu felare, saugen), der Sohn (Ggstz. filia, pater, mater), filius familias, s. familia: sororis filius, Neffe, Nep.: filius principis, Fürstensohn, Tac.: filius dei, filius hominis, v. Christus, Lact.: filius parvulus, Cic.: f. adulescentulus, Ter.: f. adultus, Iustin.: f. maior, minor, Liv.: f. naturalis, Liv. u. Suet.: f. familiaris, Plaut.: f. erilis, Ter.: habere filium ex alqo, Hyg.: adoptare sibi alqm filium, Cic. – Plur. filii, für Kinder übh., Sall., Quint. u.a. – übtr., filius fortunae, Glückskind, Hor. sat. 2, 6, 49: ebenso filius albae gallinae, Glückskind, Iuven. 13, 141: terrae filius, ein unbekannter, geringer Mensch, Cic. ad Att. 1, 13, 4. Pers. 6, 59. – filii Celtiberiae, Bewohner von K., Keltiberier, Catull. 37, 18. – / Vok. Sing. gew. fili; aber filie bei Liv. Andr. Odyss. 1. fr. 2 G. (bei Prisc. 7, 22); filius, Hor. carm. 1, 2, 42. – Vulg. Dat. Plur. filibus, Corp. inscr. Lat. 6, 3434. Vgl. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 278 u. 279.