δόγμα

English (LSJ)

ατος, τό, (δοκέω)

   A that which seems to one, opinion or belief, Pl.R.538c; δ. πόλεως κοινόν Id.Lg.644d, etc.; esp. of philosophical doctrines, Epicur.Nat.14.7, 15.28, Str.15.1.59, Ph.1.204, etc.; notion, Pl.Tht.158d, al.    2 decision, judgement, Id.Lg.926d (pl.); public decree, ordinance, And.4.6; τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δ. D.5.19, cf. 18.154; δόγμα ποιήσασθαι, c. inf., X.An.3.3.5; esp. of Roman Senatus-consulta, δ. συγκλήτου Plb.6.13.2, IG12(3).173.22; δ. τῆς βουλῆς D.H.8.87.

German (Pape)

[Seite 651] τό, 1) die Meinung, τῷ τῶν πολλῶν δόγματι καὶ ῥήματι χρώμενοι Plat. Soph. 265 c, u. öfter; περὶ δικαίων καὶ καλῶν Rep. VII, 538 c. Gew. – 2) Beschluß, Verordnung; πόλεως Plat. Legg. I, 644 d; Dem. 18, 154; καὶ νόμιμα 26, 13; δόγμα ποιεῖσθαι, beschließen, Xen. An. 8, 3, 5 u. sonst. Oft Pol. u. Folgde; Lehrsätze der Philosophen; Plut. adv. Col.; D. L. 3, 52.

Greek (Liddell-Scott)

δόγμα: τό, (δοκέω) ὅ,τι φαίνεται εἴς τινα (καλόν), γνώμη, δόξα˙ ἰδίως φιλοσοφικὴ δοξασία, Λατ. placitum, Πλάτ. Πολ. 538C, κτλ. 2) δημοσία γνώμη, ψήφισμα, ἀπόφασις, Ἀνδοκ. 29. 30, Πλάτ. Νόμ. 644D· τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δ. Δημ. 62. 4., 278. 17, κλ.˙ δόγμα ποιεῖσθαι, μετ’ ἀπαρ., Ξεν. Ἀν. 3. 3, 5˙ - ἀλλὰ δὲν κεῖται ἐπὶ ἀποφάσεων τῆς Ἀθήνησιν ἐκκλησίας, αἵτινες ἐκαλοῦντο ψηφίσματα.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
1 opinion;
2 décision, décret, arrêt.
Étymologie: R. Δοκ, cf. δοκέω.

Spanish (DGE)

(δόγμᾱ) • DMic.: do-ka-ma-i (?), v. ζαγμά
-ματος, τό
I 1opinión, creencia, parecer ὅταν σοι προσπίπτῃ τι τῶν τοιούτων δογμάτων, ἴθι ἐπὶ τὰς ἀποδιοπομπήσεις si caes en alguna de esas creencias, acude a sacrificios expiatorios Pl.Lg.854b, δόγματα ... ἀληθῆ Pl.Tht.158d, δόγματα ... θνητά Pl.Ti.990b, cf. Phlb.41b, Arr.Epict.4.11.8, δόγματα παλαιῶν ἀνδρῶν Ph.2.361, cf. Plot.1.4.7, Vett.Val.103.9.
2 noción ἔστι που ἡμῖν δόγματα ἐκ παίδων περὶ δικαίων καὶ καλῶν Pl.R.538c, ἓν γὰρ ἑνὸς δοκέει δόγματος ἀντίπαλον pues una noción (honestidad) parece oponerse a la otra (amabilidad) AP 9.393 (Pall.).
II como resultado de una reflexión
1 opinión, principio doctrinal, idea fundamental en dif. campos del saber, en fil. πρὸς τὸ τῶν εἰκότων δ. διασῴζειν ἡμᾶς salvarnos centrándonos en un principio verosímil Pl.Ti.48d, ἐν ποιήμασιν ἐξέφερον οἱ φιλόσοφοι τὰ δόγματα Plu.2.402e, cf. 607c, ἐν μὲν τοῖς φιλοσόφοις οὐκ εἶναι δ. φησὶν ἑαυτοὺς ἐξάγειν dice que entre los sabios (indios) el suicidio no es objeto de dogma alguno Megasth.34a, cf. Str.15.1.59, δόγματα δὲ ἑκατέρως καλεῖται, τό τε δοξαζόμενον καὶ ἡ δόξα αὐτή D.L.3.51, entre los sofistas, como algo «vendido» por ellos, Pl.R.493a, cf. Sph.265c, σοφισταὶ πιπράσκοντες ... ἐπ' ἀγορᾶς δόγματα καὶ λόγους Ph.2.167, en teoría polít. εἰ φυλακικοί εἰσι τούτου δόγματος ref. la supremacía del bien común, Pl.R.412e, cf. 413c, Lg.875b, en medic. τὰ δὲ δόγματα τῶν διδασκόντων Hp.Lex 3, en geom. δ. γεωμετρικόν postulado geométrico Arist.Metaph.992^a21
•solidez, credibilidad científica μὴ σαφὲς ἔχουσι δ. no tienen credibilidad científica las prácticas mágicas, Pl.Lg.933b.
2 entre los estoicos, como formulación lóg. juicio τὸ μὲν δ. ἐστὶ κατάληψίς τις λογική el juicio es una comprensión lógica Chrysipp.Stoic.2.37, τὴν τῆς ψυχῆς ὑγίειαν εὐκρασίαν εἶναι τῶν ἐν τῇ ψυχῇ δογμάτων Chrysipp.Stoic.3.68, cf. 125, πιθανὰ λήμματα εἰς τὰ δόγματα πρὸς Φιλομαθῆ tít. de Chrysipp.Stoic.2.8.
3 cuerpo doctrinal, doctrina filosófica o científica, Epicur.Nat.14.40.5, 6, 10, 12, 15.28, Diog.Oen.32.5.8, Ph.1.204, τὸ περὶ τῶν ἀτόμων δ. Posidon.285
•esp. de los estoicos τοῖς στωικοῖς δόγμασιν ἐντραφείς D.C.66.12.1, cf. 71.1.3, Ach.Tat.Intr.Arat.9, δ. ἀνθρώπινον doctrina humana de los filósofos, por op. a la cristiana Ep.Diog.5.3 (pero cf. infra).
III en la esfera polít.
1 gener. acuerdo, decisión tomada por acuerdo polít. λογισμὸς ὅ τι ποτ' αὐτῶν ἄμεινον ἢ χεῖρον, ὃς γενόμενος δ. πόλεως κοινὸν νόμος ἐπωνόμασται Pl.Lg.644d, cf. And.4.6, πᾶς ἐστι νόμος εὕρημα μὲν καὶ δῶρον θεῶν, δ. δ' ἀνθρώπων φρονίμων D.25.16, παραβὰς τὰ δόγματα Lys.6.43, de particulares κοινῷ δόγματι de común acuerdo Luc.Nigr.23.
2 decreto, decisión, resolución
a) de ligas y confederaciones: de la liga peloponesia κατὰ τὸ δ. τῶν συμμάχων X.HG 5.2.37, del Consejo anfictiónico τῶν Ἀμφικτυόνων D.5.19, cf. 18.154, FD 2.68.1, 3.261.1 (ambas II a.C.), de la asamblea plenaria de los griegos τὸ κοινὸν δ. τῶν Ἑλλήνων Aeschin.2.32, cf. 61, de alianzas de Atenas con diversas ciu. κατὰ τὰ δόγματα τῶν συμμάχων IG 2².97.14 (IV a.C.), οἱ σύμμαχοι δόγμα εἰσήνειγκαν εἰς τ[ὴν βουλὴν δ] έχεσθαι τὴν συμμαχίαν IG 2².112.13 (IV a.C.), del koinon de los jonios Milet 1(2).10.21 (III a.C.), del koinon etolio IG 12(2).15.15 (Mitilene III a.C.), de la asamblea aquea δ. κυροῦν aprobar el decreto Plb.4.26.1, δ. ἐπικυροῦν ratificar, confirmar el decreto por parte de las ciudades miembro, Plb.4.26.2, κοινὸν δ. decreto común declarando la guerra, Plb.4.26.4, en época romana, del consejo provincial de Bitinia δόγματι [κοιν] οβουλίου IPrusias 47.2 (II d.C.);
b) de ciudades, frec. dorias o de constitución no democrática, de Mégara IG 7.3.15 (IV a.C.), Λακεδαιμονίων δ. SEG 12.371 (Cos III a.C.), cf. Paus.4.18.2, de Halasarna κατὰ τινα νόμον ἢ δ. κοινὸν τοῦ παντὸς δάμου Sokolowski 3.173.39 (Cos III a.C.), τὰ δόγματα τᾶς ἐκκλησίας Maier, GMBI 46.18 (Cos III/II a.C.), cf. IM 61.6 (III/II a.C.), τὸ γραφὲν δ. περὶ τᾶς ἀσυλίας ὑπὸ τᾶς πόλιος ICr.1.5.52.36 (Arcades III a.C.), cf. 1.5.53.31 (Arcades II a.C.), ἁ πόλις θῆκεν ἀγῶνα χορῶν δόγματι κοινοτελεῖ IG 11(4).1150 (II a.C.)
•tb. en época romana μηδὲ δ. τινὶ διδόναι πολιτείας ἢ χρήσεως τῶν δημοσίων IMaced.186.21 (II d.C.), κοινῷ δόγματι τῆς λαμπρᾶς μητροπόλεως Σίδης Side 1.5 (imper.), κατὰ τὸ δόγμα τῆς πόλεως IHadrian.52.6 (II d.C.), cf. Luc.Vit.Auct.17, δόγματι κοινῷ βουλῆς καὶ δήμου MAMA 4.66 (Frigia III d.C.), cf. TAM 3(1).80 (Termeso III/IV d.C.);
c) del senado romano, senadoconsulto χωρὶς τῶν τῆς συγκλήτου δογμάτων Plb.6.13.2, cf. 3.27.7, κατὰ δ. συγκλήτου IG 12(3).173.22 (Astipalea II a.C.), cf. Mon.Anc.Gr.11.5, IAphrodisias 1.6a.27 (I a.C.), SEG 39.1180.9 (Éfeso I d.C.), I.BI 1.346, Plu.Aem.29, D.C.47.29.2, κάλλιστα καὶ συμφορώτατα δόγματα παρὰ τῶν κρατούντων ἐνηνοχώς IClaros 1.M.1.33, cf. 1.P.2.41 (ambas II a.C.), δ. [συ] γκλητικόν IPr.120.26 (I a.C.).
3 edicto imperial ἐξῆλθεν δ. παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου Eu.Luc.2.1, cf. Act.Ap.17.7, τούτου τοῦ ἐμοῦ δόγματος ἀντίγραφα SB 11648.2.22 (III d.C.), del prefecto POxy.1417.27 (IV d.C.).
4 de otras instancias decisión, decreto de los gobernantes de la ciudad ideal τά τῶν ἀρχόντων δόγματα Pl.R.414b, κύρια τελοῦντες τὰ τούτων (sc. τῶν νομοφυλάκων) δόγματα Pl.Lg.926d, de la asamblea del ejército de los diez mil ἐδόκει τοῖς στρατηγοῖς βέλτιον εἶναι δ. ποιήσασθαι X.An.3.3.5, del rey de Babilonia τὸ δ. ἐξῆλθεν LXX Da.2.13θ
•p. ext. τελέσας πικρὰ δόγματα Μοιρῶν habiendo cumplido los amargos decretos de las Moiras, IPrusa 60.5 (II d.C.), ἄστροφα Μοιρῶν δόγματα IG 12.Suppl.165a.8 (Melos I d.C.), cf. 12(7).302.6 (Amorgos III d.C.)
•de un particular, ref. disposiciones funerarias Ῥωμύλου ... τύμβος καὶ δόγματα ταῦτα· SEG 32.1256A.1 (Nicomedia, imper.).
6 sentencia, fallo judicial τῶν προέδρων καὶ τῶν συμβούλων Ach.Tat.8.8.5.
IV en el ámbito de la relig., en lit. judeo-crist.
1 creencia religiosa, del judaísmo τῶν πατρίων δογμάτων ἀπηλλοτριωμένος LXX 3Ma.1.3, cf. Cels.Phil.5.41, Eus.PE 11.9.4, de otros πάντα τὰ τῶν ἐναντιουμένων δόγματα Ph.1.189, cf. Cels.Phil.8.68, Gr.Naz.M.36.17B, Thdt.M.82.645A
•religión, secta de los maniqueos ποιήσωμεν αὐτὸν διδάσκαλον τοῦ δόγματος ἡμῶν Manes 86.8, cf. 68.9.
2 precepto, mandamiento δόγματα τὰ κεκριμένα ὑπὸ τῶν ἀποστόλων Act.Ap.16.4, cf. Ep.Eph.2.15, Ep.Col.2.14, νόμος ὅστις ... δόγμασιν ἀνθρώποις ἐδόθη Orac.Sib.8.301
•doctrina cristiana κατὰ τὸ δ. τοῦ εὐαγγελίου, οὕτω ποιήσατε Didache 11.3, δ. τῆς ἀληθείας Aristid.Apol.2.8, εἰσήλασα εἰς τὸ δ. τῶν βαπτιστῶν Manes 11.3, σωτηρίας δ. Origenes Princ.4.1.2, τὸ χριστιανικὸν δ. Thdr.Mops.M.66.937A, de doctrinas heréticas, Iren.Lugd.Ep.Flor. en Eus.HE 5.20.4, δόγματα τῆς ἀσεβείας Basil.Eunom.501B, τῆς βλασφημίας Basil.Eunom.549A, τὸ καθ' ἡμᾶς δ. Eus.HE 2.13.2, μαχόμενα δόγματα doctrinas contradictorias Clem.Al.Strom.7.16.100, τῶν ὑπερφυῶν δογμάτων θεωρία Didym.Gen.230.23, cf. Gr.Nyss.Or.Catech.8.13, ἡ τῶν δογμάτων δυσσέβεια Thdt.Is.6.281, ἀνάθημα Νεστορίῳ καὶ τοῖς δόγμασιν αὐτοῦ CChalc.(451) Act.9.8, τὰ τερατόμορφα δόγματα Σευήρου las monstruosas doctrinas de Severo Eust.Mon.Ep.436
•dogma definido en concilios y sínodos δ. περὶ τοῦτο γέγονεν ἐν ταῖς μεγίσταις τῶν ἐπισκόπων συνόδοις Dion.Alex. en Eus.HE 7.5.5, τὰ τῆς ἐκκλησίας δόγματα ref. a los dogmas acerca de la Encarnación de Cristo, Amph.Seleuc.214
•credo τὰ τῆς συνόδου δόγματα κυρῶν Eus.VC 3.23.