πολιτεία

English (LSJ)

Ion. πολῑτ-ηΐη, ἡ,

   A condition and rights of a citizen, citizenship, Hdt.9.34, Th.6.104, etc.; π. δοῦναί τινι X.HG1.2.10: pl., grants of citizenship, Arist.Ath.54.3.    2 the daily life of a citizen, And.2.10, D. 19.184; ἐν εἰρήνῃ καὶ π. Id.20.122; life, living, ἡ ἐν Βοιωτίᾳ π. Plb.18.43.6; so perh. Ep.Eph.2.12.    3 concrete, body of citizens, Arist.Pol. 1292a34.    4 = Lat. civitas in geographical sense, SIG888.118 (Scaptopara, iii A. D.), Mitteis Chr.78.6 (iv A. D.), etc.    II government, administration, Ar.Eq.219, X.Mem.3.9.15, etc.; ἄγειν τὴν π. Th.1.127; πρασύτατα καὶ ἀσελγέστατα τῇ π. κεχρῆσθαι Hyp.Eux.29; course of policy, τῇ π. καὶ τοῖς ψηφίσμασι D.18.87, cf. 9.3 (pl.), 18.263; ἡ Κλεοφῶντος π. Aeschin.3.150; ἡ πρὸς Ῥωμαίους ὁμιλία καὶ π. Str.16.2.46: pl., acts of policy, J.Vit.65.    2 tenure of public office, πᾶσαν π. ἐπιφανῶς ἐκτελέσαι IG4.716.6 (Hermione); ἐν τοῖς τῆς π. χρόνοις IPE12.32B76 (Olbia, iii B. C.).    III civil polity, constitution of a state, Antipho 3.2.1, Th.2.37, etc.; τὴν ἐλευθερίαν... μᾶλλον δὲ καὶ τὰς π. D.18.65; form of gouernment, Pl.R.562a, etc.; ὁμολογοῦνται τρεῖς εἶναι π., τυραννὶς καὶ ὀλιγαρχία καὶ δημοκρατία Aeschin.1.4, cf. Arist.Pol.1293a37, etc.; αἱ τέτταρες π. Pl.R.544b; ἥτις ἂν π. συμφέρῃ Lys.25.8; π. ἐστὶ τάξις ταῖς πόλεσιν ἡ περὶ τὰς ἀρχάς Arist.Pol.1289a15, cf. 1274b26 (pl.), 1289b27 (pl.); ὅπου μὴ νόμοι ἄρχουσιν οὐκ ἔστι π. ib.1292a32; τὴν ἀρίστην πολιτεύεσθαι π. ib.1288b31, cf. X.Ath.1.1, etc.    2 esp. republican government, free common-wealth, Arist.EN1160a34, Pol. 1293b22; ὅταν δὲ τὸ πλῆθος πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύηται συμφέρον, καλεῖται π. ib.1279a39; ἄπιστον ταῖς π. ἡ τυραννίς D.1.5; οὐ γὰρ ἀσφαλεῖς ταῖς π. αἱ πρὸς τοὺς τυράννους . . ὁμιλίαι Id.6.21; τοὺς τὰς π. μεθιστάντας εἰς ὀλιγαρχίαν Id.15.20; ταῖς μὲν π. πολεμοῦσι τὰς δὲ μοναρχίας συγκαθιστᾶσι Isoc.4.125; ἔστι δήμου ἡ π. βίος Plu.2.826c.

German (Pape)

[Seite 656] ἡ, ion. πολιτηΐη, das Bürgersein, der Stand, die Rechte des freien Bürgers, Her. 9, 34 u. öfter; das Leben als Bürger in einer Stadt, Pol. 18, 26, 6; Bürgerrecht, Thuc. 6, 104; τῆς ἐν Ἄργει μετέχειν, Xen. Hell. 4, 4, 6; πολιτείαν δοῦναί τινι, 1, 2, 10; Dem. 12, 10; τυχὼν τῆς πολιτείας, Pol. 6, 2, 12; dah. die Theilnahme an der Staatsverwaltung, οἷς γάρ ἐστ' ἐν λόγοις ἡ πολ., Dem. 19, 184; Xen. Mem. 3, 9, 15; ἀπομιμούμενος τὴν Κλεοφῶντος πολιτείαν, Aesch. 3, 150; auch τὴν πολιτείαν ἄγων, Thuc. 1, 127; Staatsverfassung; im Allgemeinen, πολιτεῖαι τρεῖς, τυραννίς, ὀλιγαρχία, δημοκρατία, Aesch. 1, 4; καλλίστη πολιτεία τυραννίς, Plat. Rep. VIII, 562 a; μοναρχικὴ καὶ δημοκρατική, Legg. VI, 756 e; ἀριστοκρατία, Polit. 301 a, u. öfter; Arist., Pol. u. A.; bes. die freie demokratische Verfassung, im Ggstz der μοναρχία Isocr. 4, 125, der τυραννίς Dem. 1, 5; τὰς πολιτείας καταλύοντας καὶ μεθιστάντας εἰς ὀλιγαρχίαν, Dem. 15, 20, u. öfter; Ar. Equ. 217 sagt τὰ δ' ἄλλα σοι πρόσεστι δημαγωγικά, φωνὴ μιαρά, γέγονας κακῶς, ἀγοραῖος εἶ· ἔχεις ἅπαντα πρὸς πολιτείαν ἃ δεῖ; Plat. setzt auch gegenüber χρήσιμοι εἴς τε πολιτείαν καὶ ἰδίους οἴκους, Legg. VI, 796 d. – Uebh. civitas, Staat, περιγράψατέ με ἐκ τῆς πολιτείας, Aesch. 3, 209, verbannen.