ἐρυσίβη
English (LSJ)
[ῑ Orph.L. 600], ἡ, A rust, in corn, Pl.R.609a; αὐχμοὶ καὶ ἐ. Arist.HA553b20: pl., Pl.Smp.188b, X.Oec.5.18, Thphr.CP3.22.1, etc. II title of Demeter in Lydia, Et.Gud.210.25.
Greek (Liddell-Scott)
ἐρῠσίβη: ῑ, ἡ, «νόσος τις (ἐξ) ἀέρος ἐπιγιγνομένη τοῖς φυτοῖς καὶ καρποῖς» (Ἡσυχ.), Λατ. robigo, ἰδίως προσβάλλουσα τὸν σῖτον, Πλάτ. Πολ. 609Α, ἔτι μᾶλλον τὴν κριθήν, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 14, 14· αὐχμοὶ καὶ ἐρ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 22, 3· ἐν τῷ πληθ., Πλάτ. Συμπ. 188Β, κτλ. - Κατὰ τὸν Θεόφρ. (π. Φυτ. Αἰτ. 3. 22, 2) ἡ δ’ ἐρυσίβη σαπρότης τις. - Κατὰ τὸν Σουΐδ. «ἐρυσίβη, θηρίδιόν τι ἐν τῷ σίτῳ γινόμενον, ὃ λυμαίνεται τὸν καρπόν. τινὲς νόσον ἐπιγινομένην τοῖς σπέρμασι. ἢ ἡ κονιορτώδης φθορὰ τοῦ σίτου». (Ἐκ τοῦ ἐρυθρός, ὃ ἴδε· πρβλ. μίλτος ΙΙΙ. Περὶ τῆς ποσότητος ἴδε Ὀρφ. Λιθ. 594).
French (Bailly abrégé)
ης (ἡ) :
nielle, rouille du blé.
Étymologie: ἐρεύθω.
Greek Monotonic
ἐρῠσίβη: [ῑ], ἡ (ἐρυθρός), ασθένεια των φυτών, ιδίως του σιταριού, Λατ. robigo, σε Πλάτ.
Russian (Dvoretsky)
ἐρῠσίβη: (ῑ) ἡ тж. pl. медвяная роса (на пораженных спорыньей растениях, лат. robigo) Xen., Plat., Arst., Plut.
Frisk Etymological English
Grammatical information: f.
Meaning: rust in plants (Pl., X., Arist.; ī Orph. L. 600).
Derivatives: ἐρυσιβώδης eaten by rust (Arist., Thphr.), ἐρυσίβιος surname of Apollon in Rhodos (Str.). Denomin. verbs ἐρυσιβάω, -όομαι suffer from rust, also factitive -όω (Thphr.). - There is an epithet of Apollo Ερυθίβιος (Str. 13,1,64, v.l. Ε᾽ρεθίβιος; with ἐρεᾳζω), Ε᾽ρεθίμιος, Ε᾽ρεδίμιος (inscr, Rhodes), Ε᾽ρεθυμιάζω (Lyc. inscr.); further ἐρυσίβη epithet of Demeter (Et. Gud.210, 25); Str. 13,1,64 says: ΡΏόδιοι δε Ε᾽ρυθιβίου Α᾽πόλλωνος ἔχουσι ἐν τῃ χώρᾳ ἱερὸν, την ἐρυσίβην καλοῦντες ἐρυθίβην. S. below.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Popular word with β-suffix (Chantraine Formation 260ff.). The stem ἐρυσι- also in ἐρυσίπελας (s. v.) and in the plant-name ἐρυσί-σκηπτρον (Thphr., Dsc.); it recalls the verbal 1. members of the type τερψίμβροτος (Schwyzer 443); but they have also been considered as old s-enlargements of the word for red (s. ἐρυθρός, ἐρεύθω), seen also in Lat. russus, Lith. raũsvas red, OCS rusъ reddish blond, Germ., e. g. OHG rost Rost, Khotansac. rrusta red a. o.; IE *reudh-s- (roudh-s-, rudh-s-) to the s-stem in ἔρευθος? - Furnée 214, 255f. rightly saw that this is a Pre-Greek word; note the variations dental (θ, δ)/s and β/μ (Furnée 248-263 and 203-221). Also the long ι is typical for Pre-Greek word-formation (Beekes, Pre-Greek suffixes: -ιβ-, -ιγ-, -ιδ-, ιθ-. -ικ-, -ιν-). The word will have been influenced by Gr. ἐρυθ-.
Middle Liddell
Frisk Etymology German
ἐρυσίβη: {erusí̄bē}
Grammar: f.
Meaning: Rost bei Pflanzen (Pl., X., Arist., Thphr. usw.; ī Orph. L. 600).
Derivative: Davon ἐρυσιβώδης von Rost angegriffen (Arist., Thphr.), ἐρυσίβιος Beiname des Apollon in Rhodos (Str.). Denominative Verba ἐρυσιβάω, -όομαι von Rost leiden, auch faktitiv -όω (Thphr.).
Etymology : Sehr fraglich ist ἐρυθίβη (Str. 13, 613), s. Solmsen KZ 38, 442 A. 1. Volkstümliches Wort mit β-Suffix (Chantraine Formation 260ff.); im Einzelnen unklar. Der Stamm ἐρυσι- erscheint auch als Vorderglied in ἐρυσίπελας (s. d.) und im Pflanzennamen ἐρυσίσκηπτρον (Thphr., Dsk.); er erinnert dadurch an die verbalen Vorderglieder vom Typus τερψίμβροτος (Schwyzer 443). Darin kann aber auch eine alte s-Erweiterung des Wortes für rot stecken (s. ἐρυθρός, ἐρεύθω), die auch in lat. russus, lit. raũsvas rot, aksl. rusъ rötlich blond, germ., z. B. ahd. rost ‘Rost’, khotansak. rrusta rot u. a. vorliegt; idg. *reudh-s- (roudh-s-, rudh-s-) mag mit dem s-Stamm in ἔρευθος in Verbindung stehen.
Page 1,569-570