ὑποβαίνω
English (LSJ)
A stand under, τὸ ὑποβαινόμενον σκέλος the leg which is stood on, opp. τὸ ἔξω ἀποβαινόμενον (the lame leg which is pointed outwards to relieve it from the weight of the body), Hp.Art.52. 2 serve as a base or foundation, ὑποβεβηκυῖαι ἀρχαί S.E.M.3.94 (v.l. ἀπο-). 3 in pf., fall under the head of, [τῇ σαφηνεία] ὑποβέβηκε τὸ καθαρὸν καὶ εὐκρινές Hermog.Id.1.1; ὑποβεβηκώς logically subordinate, low in the descent from the universal to the particular, ὑποβεβηκυῖαι ἰδέαι ibid., cf. Phld.Sign.29, S.E.P.1.39, Sor.1.2, 2.1,6, Aristid. Quint.3.24; πάντα τὰ ὑποβεβηκότα προσεχῶς ὗλαι τῶν ἐπαναβεβηκότων (cf. ἐπαναβαίνω 111.2) Porph. in Harm.p.197 W.; of numbers, lower in the scale, S.E.M.9.306. II go under or down, Ph.Bel. 100.8 (s. v. l.); of the tide, ebb, Placit.3.17.1. III step back, opp. προϊέναι, Gal.Parv.Pil.2; ὑπέβη εἰς τοὐπίσω Hld.2.5; of a gladiator, Artem.2.32: in pf., stand further back, πήχεσι δυσὶν ὑποβεβηκότες Ascl.Tact.5.1, cf. Ael.Tact.14.4, Arr.Tact.12.8. IV metaph., τεσσεράκοντα πόδας ὑποβὰς τῆς ἑτέρης [πυραμίδος] τὠυτὸ μέγαθος going 40 feet below the like size of the other pyramid, i.e. building it 40 feet lower, Hdt.2.127; ὑ. αὐχήματος descend from boasting, D.H.8.48; τῆς ἀρχαίας εὐδαιμονίας ὑποβεβηκότες fallen from it, J.AJ11.4.2; ὑποβαίνοντι πρὸς τὰ ἄλλα coming down to the details, Thphr.Metaph.27; in Neoplatonism, of the descent (cf. ὑπόβασις 1.2) from the universal to the particular, from unity to plurality, or from eternity to the world, οἳ (sc. θνητοὶ) τῶν ἡρώων ὑποβεβήκασιν are inferior to... Hierocl. in CA27p.483M., cf. Moderatus ap.Simp. in Ph.231.5, Porph.Gaur.6.2, Iamb.Comm.Math.8, Simp. in Ph.784.15: also c. acc., fall below, δοκεῖς μοι οὐδένα τῶν πρὸ σοῦ ἐν οὐδενὶ -βεβηκέναι Pl.Chrm.158b; τὰ φυσικά... διὰ τὸ πᾶσαν τὴν . . ἀσώματον οὐσίαν ὑποβεβηκέναι Simp. in Ph.286.13: abs., to be lower or less, καθάπερ ὑ. τὸ τίμημα Pl.Lg.775b; τούτῳ νοσήσαντι ὑπέβη τὰ δεξιά interpol. in Philostr.Gym.41. 2 ὑποβάς a little below (in the book), Str.1.2.40, 6.2.4; μικρὸν ὑποβάς Parth.21.3; ὑποβαίνων ἐρεῖ Hermog. Inv.4.10; v. ὑποκαταβαίνω 4.
German (Pape)
[Seite 1210] (s. βαίνω), 1) sich darunterstellen, dah. als Stütze od. Grundlage darunter stehen, als Basis dienen, Sp.; – weiter nach unten, weiter gegen das Ende zu gehen, μικρὸν ὑποβάς, ein wenig weiter unten im Text, Sp. – 2) Uebertr., herabsteigen, ablassen von Etwas, τινός, τοῦ αὐχήματος ἑκόντες ὑποβήσονται D. Hal. 8, 48; daher τεσσαράκοντα πόδας ὑποβὰς τῆς ἑτέρης (τυραμίδος) τωὐτὸ μέγαθος, unter die gleiche Größe der andern Pyramiden um 40 Fuß herabsteigend, d. h. sie um so viel niedriger als die andern bauend, Her. 2, 127. – Dah. abnehmen, von der Ebbe, Plut. plac. phil. 3, 17; weniger werden, καθάπερ ὑποβέβηκεν ἑκάστῳ τὸ τίμημα Plat. Legg. VI, 775 b; Ggstz von ἐπιδίδωμι, Philostr. gymn. 1; οἱ ὑποβεβηκότες ἀριθμοί, die kleineren Zahlen, S. Emp. adv. phys. 1, 306; – vom Range, niedriger, nachstehen, Sp.
Greek (Liddell-Scott)
ὑποβαίνω: μέλλ. -βήσομαι, βαίνω ἢ ἵσταμαι ὑποκάτω, τό ὑποβαινόμενον σκέλος, ἐφ’ οὗ ἵσταταί τις, ἐφ’ οὗ στηρίζεται ἀντίθετον πρὸς τὸ ἔξω ἀποβαινόμενον (τὸ χωλὸν σκέλος, τὸ ὁποῖον κλίνει τις πρὸς τὰ ἔξω ὅπως ἀπαλλάξῃ αὐτὸ ἀπὸ τοῦ βάρους τοῦ σώματος), Ἱππ. π. Ἄρθρ. 819. 2) χρησιμεύω ὡς βάσις ἢ θεμέλιον, Σέξτ. Ἐμπ. π. Π. 1. 39, π. Μ. 9. 306, κλπ. ΙΙ. βαίνω πρὸς τὰ κάτω, ἐπὶ τῆς ἀμπώτιδος, Πλούτ. 2. 897Β. ΙΙΙ. μεταφορικ., τεσσαράκοντα πόδας ὑποβὰς τῆς ἑτέρης [πυραμίδος] τωὐτὸ μέγεθος, κτίσας αὐτὴν κατὰ τεσσαράκοντα πόδας χαμηλοτέραν τοῦ μεγέθους τῆς ἑτέρας πυραμίδος, Ἡρόδ. 2. 127· ὑπ. αὐχήματος, καταβαίνω ἀπὸ τοῦ ὕψους τῶν καυχήσεων, Διον. Ἁλ. 8. 48· ὑπ. τῆς εὐδαιμονίας, ἐκπίπτω ἐκ τῆς εὐδαιμονίας, Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 11. 4, 2· οἳ [θνητοὶ] τῶν ἡρώων ὑπ., εἶναι κατώτεροι τῶν..., Ἱεροκλ. 138, 5., 20. 7. ― ἀπολ., ἐλαττοῦμαι, καθάπερ ὑπ. τὸ τίμημα Πλάτ. Νόμ. 775Β. 2) ὑποβὰς ἢ μικρὸν ὑποβάς, ὀλίγον κατωτέρω (ἐν τῷ βιβλίῳ), Στράβ. 47, 271, κ. ἀλλ.· ἴδε τὸ ῥῆμ. ὑποκαταβαίνω. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 146.
French (Bailly abrégé)
f. ὑποβήσομαι, ao.2 ὑπέβην, etc.
venir au-dessous ; baisser, descendre : τεσσαράκοντα πόδας ὑποβὰς τῆς ἑτέρης (πυραμίδος) HDT étant descendu de 40 pieds plus bas que pour l’autre pyramide, l’ayant construite de 40 pieds plus basse.
Étymologie: ὑπό, βαίνω.