consolor

Revision as of 09:20, 15 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (3_3)

Latin > English (Lewis & Short)

con-sōlor: ātus, 1, v. dep.
I Of personal objects, to console, encourage, animate, cheer, comfort (freq. and class.; most freq. in Cic.).
   (a)    With acc.: istam, quod potes, Fac consolere, Ter. Ad. 3, 5, 2; id. Hec. 3, 1, 13; Ov. M. 1, 578 al.: aliquem de miseriis communibus, Cic. Fam. 6, 4, 2: Telamonem de Aiacis morte, id. Tusc. 3, 29, 71: aliquem in miseriis, id. Cat. 4, 4, 8: in hoc communi malo consoletur se conscientiā optimae mentis, id. Brut. 71, 250: se aliquā re, id. Prov. Cons. 7, 16; id. Rosc. Com. 14, 43: tu velim Piliam meis verbis consolere, in my name, id. Att. 5, 11, 7: se per litteras, id. ib. 12, 14, 3: egomet, qui te consolari cupio, consolandus ipse eum, id. Fam. 5, 18, 1: his me consolor victurum suavius, ac si, etc., * Hor. S. 1, 6, 130: se, quod, etc., Cic. Sull. 10, 29: vosmet ipsos, id. Agr. 2, 28, 77; cf. memet, Cat. 64, 182: me ipse consolor maxime illo solacio, quod, etc., Cic. Lael. 3, 10; cf. id. Sull. 10, 29: neque monere te audeo ... nec confirmare ... consolari vero nullo modo, id. Fam. 4, 8, 1.—
   (b)    Absol.: aut consolando aut consilio aut re juvero, Ter. Heaut. 1, 1, 34: haec igitur officia sunt consolantium, tollere aegritudinem, etc., Cic. Tusc. 3, 31, 75: librum mittere consolandi causa ad captivos, id. ib. 3, 22, 54: dolorem tuum consolando levare, id. Fam. 6, 4, 2; Quint. 11, 3, 64: quo consolante doleres? Ov. M. 1, 360: consolantia verba, id. ib. 15, 491: Caesar ejus dextram prendit, consolatus rogat, etc., encouraging him, Caes. B. G. 1, 20; 5, 4; id. B. C. 3, 98; Liv. 26, 35, 7; Nep. Eum. 11, 2; Varr. R. R. 1, 17, 7; Suet. Aug. 53 al.—
II Of things, to mitigate, alleviate, lighten, relieve, soothe (most freq. in Cic.): ut doloris magnitudinem celeritas, diuturnitatem adlevatio consoletur, Cic. Fin. 1, 12, 40; so, dolorem, id. Fam. 4, 8, 1: consolatur honestas egestatem, id. Quint. 15, 49: incommodum, id. Q. Fr. 2, 4, 6: desiderium tui, id. Fam. 7, 11, 2: doloris magnitudinem brevitate, id. Tusc. 5, 31, 88: brevitatem vitae, id. Mil. 35, 97: dicendi laborem delectatione oratoriā consolor, id. Att. 4, 18, 2 (16, 10): hanc cladem domūs meae, Liv. 45, 41, 12: otium nostrum, Quint. 2, 12, 12: ut crudelitatem fati consolaretur aequalitas, Sen. Cons. Polyb. 1 (20), 3.

Latin > French (Gaffiot 2016)

cōnsōlor,¹⁰ ātus sum, ārī, tr.,
1 rassurer, réconforter, consoler (aliquem, qqn) : Cæs. G. 5, 4, 2 ; de aliqua re Cic. Tusc. 3, 71, touchant qqch. ; in aliqua re Cic. Cat. 4, 8, à propos de, dans qqch.
2 adoucir, soulager [le malheur, la douleur, etc.] : Cic. Vat. 28 ; Fin. 1, 40, etc. || compenser, faire oublier : (gloriam) esse unam quæ brevitatem vitæ posteritatis memoria consolaretur Cic. Mil. 97, [il dit] que (la gloire) est la seule chose qui dédommage de la brièveté de la vie par le souvenir de la postérité. sens pass., v. consolo.

Latin > German (Georges)

cōn-sōlor, ātus sum, ārī, a) leb. Wesen, jmdm. Trost od. Mut einsprechen, jmd. tröstend, ermutigend aufrichten, ermutigen, beschwichtigen, auch jmdm. sein Beileid bezeigen, Indutiomarum, Caes.: sapientem, Cic.: parentem, Ov.: trepidantem, Plin. ep.: pauperes, Val. Max.: suos, Sen.: etsi egomet, qui te consolari cupio, consolandus ipse sum, Cic.: non egeo medicinā, ipse me consolor, ich weiß mich selbst zu trösten, Cic.: u. (v. lebl. Subjj.) vehementer alqm consolatur conscientia factorum et consiliorum suorum, Cic.: te consolata est spes brevi tempore congrediendi, Cic. – mit Abl. (womit? wodurch?), c. pueros crustulo, Sen.: se inani et tenui spe, Cic.: se conscientiā optimae mentis, Cic.: se illo solacio, quod (daß) etc., Cic.: alqm verbis alcis (in jmds. Namen), Cic.: u. (prägn.) se, quod (daß) etc., od. se his m. folg. Akk. u. Infin. = sich trösten mit dem Gedanken, daß usw., consolare te, quod (daß usw.), Cic. Sull. 29: his me consolor victurum suavius, ac si etc., Hor. sat. 1, 6, 130. – mit per u. Akk., se per litteras (in der Schrifstellerei Trost suchen), Cic. – m. in u. Abl., spes sola homines in miseriis consolari solet, Cic. – m. de u. Abl., Telamonem de Aiacis morte, Cic.: alqm de communibus miseriis, Cic. – ganz absol., cum querimur, consolamur, Quint.: gew. im Gerund. u. Partic., haec omnia genera consolandi, Cic.: etsi unus ex omnibus minime sum ad te consolandum accommodatus, Cic.: illa oratio ex commemoratione alienorum malorum ad malevolos consolandos est accommodata, Cic.: consolando levare dolorem, Cic.: officia consolantium, Cic.: verba consolantia, Ov.: Caesar consolatus rogat (eum), finem orandi faciat, Caes.: in me consolando non mediocrem ipse animi dolorem adhibuisti, Cic.: caput est in consolando detrahere illam opinionem maerenti, Cic.: ire ad aliquem locum consolandi causā, um sein Beileid zu bezeigen (einen Kondolenzbesuch zu machen), Varr. LL. 6, 57. – b) lebl. Objj., über etw. trösten, etw. durch Trost mildern, lindern, beschwichtigen, erträglich machen, entschädigen, vergessen machen (s. Kühner und Meister Cic. Tusc. 5, 88), gratulari magis virtuti debeo, quam consolari dolorem tuum, Cic.: mit Abl., ego desiderium tui spe tuorum commodorum consolabor, Cic. – v. lebl. Subjj. (s. Nipperd. Tac. ann. 3, 24), consolatur honestas egestatem, Cic.: luctum alcis consolatur dignitas, quam etc., Cic.: hanc cladem domus meae vestra felicitas et secunda fortuna publica consolatur, Liv. – m. Abl., esse hanc (gloriam) unam, quae brevitatem vitae posteritatis memoriā consolaretur, Cic. – Vgl. consolo.