hisco
Latin > English
hisco hiscare, -, - V :: (begin to) open, gape; open the mouth to speak
Latin > English (Lewis & Short)
hisco: ĕre,
I v. inch. n. and a. [hio; whence also hiasco.
I Neutr., to open, gape, yawn.
A In gen.: tellus, ait, hisce, Ov. M. 1, 546; cf.: magnae nunc hiscite terrae, Poët. ap. Quint. 9, 2, 26: rima hiscit, Plin. 17, 14, 24, § 108: st, tace, aedes hiscunt, Plaut. Ps. 4, 1, 42.—
B In partic., to open the mouth, to mutter (so most freq. and class.): respondebisne ad haec? aut omnino hiscere audebis? * Cic. Phil. 2, 43, 111: adversus dictatoriam vim, Liv. 6, 16, 3: adversus praepotentis viros, id. 45, 26, 7; 9, 4, 7; 10, 19, 7: cum non hisceret, ego intercessi, Gell. 15, 9, 10: quoties sinit hiscere fluctus, Nominat Alcyonem, Ov M. 11, 566: raris turbatus vocibus hisco, speak, Verg. A. 3, 314: dicere jussus Philotas non hiscere audebat, Curt. 1, 9, 32: si quid tentaveris umquam hiscere, Juv. 5, 127: loquantur, hiscant, Lact. 5, 19, 14.—
II Act., to speak, relate any thing (poet.): hem vereor, plus quam fas est captivum hiscere, Att. ap. Non. 120, 30: quicquam, Ov. M. 13, 231: tantum operis nervis hiscere posse meis, Prop. 3, 3 (4, 2), 4 (for which: carmen hiare lyra, id. 2, 31 (3, 29), 6).
Latin > French (Gaffiot 2016)
hīscō,¹² ĕre (hio).
I intr.,
1 s’entrouvrir, s’ouvrir, se fendre : Lucr. 6, 1069 ; Ov. M. 1, 546 || ædes hiscunt Pl. Ps. 952, la porte bâille
2 ouvrir la bouche [pour parler], parler : Cic. Phil. 2, 111 ; Liv. 6, 13, 3 ; 45, 26, 7.
II tr.,
1 dire, raconter : Ov. M. 13, 231
2 chanter [qqch. sur la lyre] : Prop. 3, 3, 4.
Latin > German (Georges)
hīsco, ere (zsgz. aus hiasco, klaffen, klaffend sich auftun, -sich öffnen, I) im allg.: aedes hiscunt, Plaut.: ut vitio venae tabularum saepius hiscant, Lucr.: hiscere nempe tibi terra roganda fuit! Ov. – II) insbes., nur den Mund auftun, nur einen Laut von sich geben, mucken, mucksen, hiscas, du brauchst nur den Mund aufzusperren, Catull.: non oculos attollere, non hiscere audebat, Curt.: respondebisne ad haec aut omnino hiscere audebis? Cic.: cum diu silentium fuisset nec consules aut pro foedere tam turpi aut contra foedus hiscere possent, Liv.: quid profecto contra hisceres non haberes, Boëth.: nec adversus dictatoriam vim aut tribuni plebis aut ipsa plebs attollere oculos aut hiscere audebant, Liv.: quis antea loqui, quis hiscere audebat? Plin. pan.: m. allg. Acc., hem, vereor plus quam fas est captivam hiscere, Acc. fr.: nec Telemoniades hiscere quicquam audet, nur den Mund aufzutun, Ov.; vgl. Mützell Curt. 6, 9 (36), 32. Bünem. Lact. 5, 19, 14: poet. m. bestimmtem Acc., reges et regum facta, den schwachen Versuch machen, zu besingen, Prop. 3, 3, 3 sq.