speculum
Latin > English
speculum speculi N N :: mirror, looking glass, reflector; copy, imitation
Latin > English (Lewis & Short)
spĕcŭlum: i, n. specio; hence, that in which one sees himself.
I Lit., a looking-glass, mirror (usually made of polished metal): speculum a speciendo, quod ibi se spectant, Varr. L. L. 5, § 129 Müll.; cf.: speculum, quod in eo specimus imaginem, id. ib. 6, § 82: homines sibi habere speculum, ubi os contemplarent suom, etc., Plaut. Ep. 3, 3, 2: quid opu'st speculo tibi, quae tute speculo speculum es maximum? id. Most. 1, 3, 94; cf. id. Men. 5, 9, 3: speculi imago, Lucr. 4, 279; cf. id. 4, 331: speculis apparent simulacra, id. 4, 98: speculorum levitas, Cic. Univ. 14: quotiens te in speculo videris alterum, Hor. C. 4, 10, 6: ut in speculo rugas aspexit aniles, Ov. M. 15, 232: se in speculo contemplari, App. Mag. p. 283, 4: cava specula, id. ib. p. 284, 2 et saep.— On the material and use of mirrors, v. Plin. 33, 9, 45, § 128; 34, 17, 48, § 160; 37, 5, 16, § 64; 37, 7, 25, § 97; Stat. S. 3, 4, 94; Sen. Q. N. 1, 17.—With tanquam, ut, etc.: inspicere, tamquam in speculum, in vitas omnium, Ter. Ad. 3, 3, 61; 3, 3, 74; Cic. Pis. 29, 71; id. Fin. 5, 22, 61; id. Rep. 2, 42, 69.—
B Poet., transf., of the mirror-like smoothness of water: lympharum in speculo, Phaedr. 1, 4, 3.—
II Trop., a mirror, copy, imitation (rare; more freq. connected with tamquam or ut, etc.;
v. supra, I.): futuri temporis, Lucr. 3, 974; 4, 166: infantes et bestias putat specula esse naturae, Cic. Fin. 2, 10, 32; cf. corresp. with imago, Plaut. Men. 5, 9, 3: omne opus Vergilianum de quodam Homerici operis speculo formatum est, Macr. S. 5, 2 med.>
Latin > French (Gaffiot 2016)
spĕcŭlum,¹⁰ ī, n. (specio),
1 miroir : Varro L. 5, 129 ; Pl. Most. 251, etc. ; aliquid tamquam in speculo intueri Cic. Pis. 71, regarder qqch. comme dans un miroir, cf. Cic. Fin. 5, 61 ; Rep. 2, 69
2 [fig.] = reproduction fidèle, image : parvi et bestiæ, quæ putat esse specula naturæ Cic. Fin. 2, 32, les enfants et les bêtes qu’il appelle le miroir de la nature.
Latin > German (Georges)
speculum, ī, n. (specio), der Spiegel (bei den Alten aus glänzenden Metallplatten), I) eig.: speculorum levitas, Cic.: sp. concavum, Hohlspiegel, Plin.: inditum auro (in G. gefaßter) sp., Sen.: specula totis paria corporibus auro argentoque caelata sunt, Sen.: inter pectinem speculumque occupati, Sen.: cotidie adversum speculum (vor dem Sp.) ornari, Scipio bei Gell.: quodam modo speculi vice fungi (als Sp. dienen), Sen.: speculo placere, schön geputzt sein, Ov.: crebro semet in speculo contemplari, Apul.: faciem quaerere in speculo od. ad speculum, Macr. u. Hieron.: speculum suum consulere, Ov.: speculum in visere, Apul.: se speculo videre alterum, Hor.: hoc facinus speculo videre, Mart. (vgl. Lachm. Lucr. p. 219): Demosthenes grande quoddam intuens speculum componere actionem solebat, Quint.: inspicere tamquam in speculum in vitas omnium, Ter.: iis (libidinibus etc.) posse istius tamquam in speculo vitam intueri, Cic.: indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur, Cic. – vom Spiegel des Wassers, lympharum, Phaedr. 1, 4, 3. – II) übtr., der Spiegel = das Abbild, morum, Sittenspiegel, Plin. ep.: speculum video, Plaut.: quae (parvos et bestias) putat esse specula naturae, Cic.: opus Vergilianum de quodam Homerici operis speculo formatum est, Macr. – / vulg. Nbf. speculus, ī, m., Ps. Cypr. de monte Sina et Sion 13 (zweimal).