ἐξαγγέλλω

English (LSJ)

   A tell out, proclaim, make known, freq. with collat. sense of betraying a secret, εἰ μὴ μητρυιὴ . . Ἑρμέᾳ ἐξήγγειλεν Il.5.390; εἰσὶ γάρ, εἰσὶν οἱ πάντ' ἐξαγγέλλοντες ἐκείνῳ D.4.18, cf. Th.4.27, Lys.20.9, v.l. in X. An.1.6.5; ἐ. τινὶ ὅτι . . Hdt.5.33; ἐ. τινὶ προσιὸν τὸ στράτευμα X.HG7.5.10; τινὶ οὕνεκα . . S.OC1393; τινὶ περί τινος Pl.R.601d; τινὶ τὰ περί τι ib.359e; ἐ. κατά τινος Arist.Pol.1313b34; of traitors and deserters, X.Cyr.6.1.42, etc.; cf. sq.:—Med., cause to be proclaimed, Hdt.5.95, 6.10, S.OT148: c. inf., promise to do, E.Heracl.531:—Pass., to be reported, Hdt.5.92.β', al.; ἐξηγγέλθη βασιλεὺς ἀθροίζων the king was reported to be collecting, X.Ages.1.6: impers., ἐξαγγέλλεται it is reported, c. acc. et inf., Id.HG3.2.18; πολιορκεῖσθαι τοὺς . . στρατιώτας ἐξηγγέλλετο D.21.162.    II express, ἔννοιαν Hermog.Id.2.5:—Pass., ἐ. λέξει to be expressed, Arist.Po.1460b11; ὀνόμασι Ti.Locr.102e.    III narrate, Them.Or.15.184b.

German (Pape)

[Seite 861] herausberichten, melden, was im Hause geschieht; ἐπεὶ ἐξῆλθεν, ἐξἠγγειλε τοἶς φίλοις τὴν κρίσιν Xen. An. 1, 6, 5; ohne den Nebenbegriff, öffentlich verkündigen, Soph. O. C. 1395; im med., O. R. 148, wie Eur. Heracl. 532 Ion 1604 u. Her. 6, 10; τῷ βασιλεῖ τὰ περὶ τὰ ποίμνια Plat. Rep. II, 359 e; Phaedr. 279 b u. öfter; ἐκεῖσε, Xen. Cyr. 2, 4, 17; c. partic., ἐξηγγέλθη ὁ βασιλεὺς ἀθροίζων ναυτικόν Ages. 1, 6; ἐξήγγειλε προσιὸν τὸ στράτευμα Hell. 7, 5, 10. – Ausplaudern, verrathen, ll. 5, 390; vgl. Xen. Cyr. 6, 1, 42 An. 7, 2, 14; εἰς τοὺς πολλούς Plut. Them. 13; – benennen, ἐξαγγελλόμεναι ὀνόμασι ποικίλοις Tim. Locr. 102 e, vgl. Plat. Rep. I, 328 e. – Ἐξάγγελτος, angezeigt, verrathen, Thuc. 8, 14.

Greek (Liddell-Scott)

ἐξαγγέλλω: μέλλ. -ελῶ, ἀγγέλλω, διακηρύττω, ποιῶ γνωστόν, συχνάκις μετὰ τῆς παραλλήλου σημασίας τοῦ προδίδω μυστικόν, εἰ μὴ μητρυιή... Ἑρμέᾳ ἐξήγγειλεν Ἰλ. Ε. 390· εἰσὶ γάρ, εἰσὶν οἱ πάντα ἐξαγγέλλοντες ἐκείνῳ Δημ. 45. 4, πρβλ. Λυσ. 158. 36, Ξεν. Ἀν. 1. 6, 5· ἐξαγγ. τινὶ ὅτι… Ἡρόδ. 5. 33, 6. 26· ἐξ. προσιὸν τὸ στράτευμα Ξεν. Ἑλλην. 7. 5, 10· τινὶ οὕνεκα… Σοφ. Ο. Κ. 1393· τινὶ περί τινος Πλάτ. Πολ. 601D· τὰ περί τι αὐτόθι 359Ε· ἐξ κατά τινος Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 11. 11· οὕτω καὶ ἐπὶ προδοτῶν καὶ λιποτακτούντων, Ξεν. Κύρ. 6. 1, 42, κτλ., πρβλ. τὸ ἑπόμ. ‒ Μέσ., ἐξαγγελλόμενος τὸ ἑωυτοῦ πάθος, διηγούμενος, Ἡρόδ. 5. 95., 6. 10 ὧν ὅδ᾿ ἐξαγγέλλεται, ὑπισχνεῖται, Σοφ. Ο. Τ. 148· μετ’ ἀπαρ., διακηρύττω, δίδω τὸν λόγον μου, ὑπισχνοῦμαι, κἀξαγγέλλομαι θνήσκειν ἀδελφῶν τῶνδε κἀμαυτῆς ὕπερ Εὐρ. Ἡρακλ. 531. - Παθ., ἐξαγγέλλεταί κως τοῖσι Βακχιάδῃσι, γνωστοποιεῖται κἄπως εἰς τοὺς Βακχιάδας, Ἡρόδ. 5. 92, 2· ἐξηγγέλθη βασιλεὺς ἀθροίζων, ἦλθεν ἀγγελία περὶ τοῦ βασιλέως ὅτι συνήθροιζε, Ξεν. Ἀγησ. 1, 6· ἀπροσώπως, ἐξαγγέλλεται, ἀναγγέλλεται, καί μοι τοῦτο ἐξαγγέλλεται σαφηνέως Ἡρόδ. 3. 122· μετ’ ἀπαρ., Ξεν. Ἑλλην. 3. 2, 18· πολιορκεῖσθαι τοὺς στρατιώτας ἐξηγγέλλετο Δημ. 567. 2. ΙΙ. ὀνομάζω, ἢ πῶς σὺ αὐτὸ ἐξαγγέλλεις Πλάτ. Πολ. 328Ε, Τίμ. Λοκρ. 102. - Παθ., ἐκφέρομαι, λέγομαι, ταῦτα δ’ ἐξαγγέλλεται λέξει ἢ καὶ γλώτταις καὶ μεταφοραῖς Ἀριστ. Ποιητ. 25, 3. ΙΙΙ. διηγοῦμαι, Θεμιστ. 148Β. 2) = ἐξαγορεύω εἰς πνευματικόν, ἐξομολογοῦμαι, Δαμασκ. ΙΙ. 296Α, Στουδ. 1736C.

French (Bailly abrégé)

1 porter une nouvelle d’un lieu à un autre, aller annoncer : τινί τι, τινι περί τινος qch à qqn ; avec un part. : ἐξ. προσιὸν τὸ στράτευμα XÉN venir annoncer que l’armée approche ; Pass. ἐξηγγέλθη βασιλεὺς ἁθροίζων XÉN on vint annoncer que le roi était en train de rassembler…;
2 produire une nouvelle, révéler, divulguer (un secret);
3 appeler d’un nom;
Moy. ἐξαγγέλλομαι;
1 annoncer;
2 proclamer;
3 promettre.
Étymologie: ἐξ, ἀγγέλλω.

English (Autenrieth)

aor. 1 ἐξήγγειλεν: bring news out, report a fact, Il. 5.390†.

Spanish (DGE)

• Morfología: [fut. ind. ἐξαγγελέουσι Hdt.3.134]
I c. ac. de cosa y ac. o dat. de pers. o giro prep.
1 gener. referir, enterar, informar de τῷ βασιλεῖ τὰ περὶ τὰ ποίμνια Pl.R.359e, τὸ σαφὲς ἐξαγγελλόντων ἀεὶ τοῖς δικασταῖς Pl.Lg.855b, ἐξήγγειλε τοῖς φίλοις τὴν κρίσιν τοῦ Ὀρόντα informó a sus próximos del juicio de Orontes X.An.1.6.5 (var.), ἕτερον ἐξάγγελλέ μοι τι Men.Sam.682, cf. Arist.Fr.149, c. dat. de pers. y giro prep. (αὐλητής) ... αὐλοποιῷ ἐξαγγέλλει περὶ τῶν αὐλῶν el flautista informa al fabricante de flautas sobre cómo deben ser las flautas Pl.R.601e, en v. pas. ταῦτα χρησθέντα τῷ Ἠετίωνι ἐξαγγέλλεταί κως τοῖσι Βακχιάδῃσι Hdt.5.92β, τάδ' οὐ ξυνῳδὰ τοῖσιν ἐξηγγελμένοις eso no está de acuerdo con lo que me ha sido contado E.Med.1008, c. or. complet. οἱ ἐξήγγειλε ὁ οἰκέτης παῖδα γεγονέναι Hdt.6.65, ταῦτ' ἀκούσας στεῖχε κἀξάγγελλ' ἰὼν καὶ πᾶσι Καδμείοισι ... οὕνεκα ... habiendo oído eso, marcha y anuncia según llega a todos los cadmeos por qué ... S.OC 1393
•esp. en v. med. anunciar indicando un interés particular o personal, c. ac. y dat. εὐδαίμον' ὑμῖν πότμον ἐξαγγέλλομαι os anuncio un feliz destino E.Io 1605, cf. Hdt.5.95, c. ac. y constr. c. ἐς: (ταῦτα) ἐς τοὺς ἑωυτοῦ ἐξαγγελλόμενος Hdt.6.10, c. inf. ἐξαγγέλλομαι θνῄσκειν ἀδελφῶν τῶνδε κἀμαυτῆς ὕπερ anuncio que muero en defensa de estos mis hermanos y de mí misma E.Heracl.531
•anunciar, prometer τῶνδε χάριν ... δεῦρο ἔβημεν ὧν ὅδ' ἐξαγέλλεται hemos venido aquí por las cosas que este nos promete S.OT 148.
2 esp. de secretos estratégicos o actividad oculta de personas denunciar, informar de, dar parte de οἳ μαθόντες καὶ ἰδόντες ἐξαγγελέουσι ἕκαστα αὐτῶν ἡμῖν Hdt.l.c., τῷ Ἀγησιλάῳ προσιὸν τὸ στράτευμα X.HG 7.5.10, αὐτοῖς τὰ παρ' ἡμῶν X.Cyr.6.1.42 (bis), εἰσὶν οἱ πάντ' ἐξαγγέλλοντες ἐκείνῳ hay quienes dan cuenta de todo a aquél, e.d., a Filipo, D.4.18, cf. Is.6.37, Din.3.10, Aen.Tact.10.15, D.C.98.1 (bis), I.AI 15.207, BI 1.443, Aristid.Or.26.5, ἐ. παραχρῆμα ἢ ὡς ἂν τάχιστα [δ] ύνωμαι τὸν τούτων τι ποιοῦντα [Εὐμέν] ει OGI 266.34 (Pérgamo III a.C.), c. or. complet. ἐξαγγέλλει τις τῷ Ἀρισταγόρῃ ὅτι ... Hdt.5.33, εἴ τινά κ[α σ] υνωμοσίαν αἴσ[θ] ωμαι ἐοῦσαν ..., ἐξαγγελῶ τοῖς δαμ[ιοργ] οῖς IPE 1².401.46 (III a.C.), cf. ICr.1.9.1.71 (Drero III/II a.C.), c. or. de inf. οὐ τἀληθῆ ἔφη λέγειν τοὺς ἐξαγγέλλοντας manifestaba que los informadores no decían la verdad Th.4.27, sólo c. ac. οἱ ἐξαγγείλαντες τῶν Περσέων τὴν περίοδον Hdt.7.219, cf. Plu.2.597c, μηδὲν ἐπιβουλεύειν μηδὲ ἐξαγγέλλειν no conspirar nada ni denunciar nada Lys.20.9, cf. D.H.11.43, sólo c. dat. de pers. εἰ μὴ μητρυιὴ, ... Ἑρμέᾳ ἐξήγγειλεν Il.5.390, πυθόμενος ταῦτα ἠθέλησε Λακεδαιμονίοισι ἐξαγγεῖλαι habiéndose enterado de estas cosas quiso informar a los lacedemonios Hdt.7.239, cf. Is.6.39, ἐξαγγειλάντων τοῖς ἄρχουσι FD 1.486.2A.24 (III a.C.), en v. pas. ἐξηγγέλθη βασιλεὺς ... ἁθροίζων ... ναυτικόν fue recibida información de que el rey (de Persia) estaba reuniendo una armada X.Ages.1.6, cf. Isoc.6.72, (οὐδέν) ἐς τὸ πλῆθος ἐξαγγέλλεσθαι D.C.39.15.3, cf. Luc.Dem.Enc.33
•abs. revelar, delatar faltas ajenas ἵν' ἐξαγγέλλωσι κατὰ τῶν ἀνδρῶν para que delaten a sus maridos ref. a las mujeres, Arist.Pol.1313^b34, οὐδὲν γὰρ διαφέρει μὴ δοκεῖν ἢ μὴ ἐξαγγέλλειν no hay diferencia entre no considerar falta y no denunciar una falta Arist.Rh.1384^b6, τῶν δὲ Εἰλώτων τινὸς ἐξαγγείλαντος habiendo destapado la conspiración uno de los hilotas Str.6.3.3.
3 revelar proféticamente ὅπως αὐτοῖς ἐξαγγείλω τὰ προγεγονότα αὐτοῖς καὶ ἐνεστῶτα καὶ τὰ μέλλοντα αὐτοῖς ἔσεσθαι PMag.5.294, sólo c. dat. μάντις ἐξήγγειλέ μοι E.Or.363.
4 impers. en v. med. llegar una noticia, anunciarse τὸν ... Φαρνάβαζον ἐξηγγέλλετο μάχεσθαι κελεύειν llegaba la noticia de que Farnabazo exhortaba a la lucha X.HG 3.2.18, cf. Plb.10.28.6, πολιορκεῖσθαι ... στρατιώτας ἐξηγγέλλετο D.21.162.
II usos esp., cien. y ref. a la expr. lingüíst., c. ac. de abstr.
1 poner de manifiesto, informar de τοῦ ποιήσαντος τὴν δύναμιν Pl.Ti.64b, ἐν τῷ σμικροτάτῳ πάντ' ἔνι τὰ μέρεα, καὶ ταῦτα ... ἐξαγγέλλουσι πάντα en la parte más pequeña están todas las partes y ellas envían información de todo Hp.Loc.Hom.1, cf. Ep.17.6
•abs. medic. proporcionar, delatar síntomas τά τε διιόντα τά τ' ἐξαγγέλλοντα las secreciones y los síntomas que proporcionan Hp.de Arte 12.
2 expresar sentimientos πολλὴν τινα ἐξαγγείλαντος πρὸς τούτοις φιλανθρωπίαν Aeschin.2.13, cf. Hld.2.11.2, opiniones πῶς σὺ αὐτὸ ἐξαγγέλλεις Pl.R.328e, ref. a la palabra como expr. del pensamiento τι Antipho Soph.B 24a, ἔννοιαν Hermog.Id.2.5 (p.340), en v. pas. λέξει Arist.Po.1460^b11, ὀνόμασι ποικίλοις Ti.Locr.102e
•medic. de los que tienen dificultades para hablar πρίν τε πρότερα ἐξαγγεῖλαι, ἕτερα ἐπιβαλεῖν antes de haber expresado lo primero, emitir otras palabras Hp.Praec.14
•desde un punto de vista moral ἐξαγγέλλει πάντα expresa sinceramente todo su pensamiento Dor.Ab.Doct.61.
3 narrar, contar como oficio del historiador, historiar πειρασόμεθα τοὺς προειρημένους πολέμους ... μετ' ἀποδείξεως ἐξαγγέλλειν Plb.3.1.3, cf. 10.21.3, πολέμους καὶ μάχας ἀνθρώπων Them.Or.15.184b.
4 jud., crist. proclamar, pregonar πάσας τὰς αἰνήσεις σου LXX Ps.9.15, 72.28, cf. 78.13, 106.22, Ph.1.348, τὰς ἀρετάς 1Ep.Petr.2.9, ἄφρων ... ἐξαγγέλλει ὀργὴν αὐτοῦ el necio pregona su ira LXX Pr.12.16, τὰ αὑτοῦ κακά Arr.Epict.2.20.17.
5 crist. confesar c. ac. y dat. de pers. τῷ πλήθει τῆς ἐκκλησίας τὰς ἁμαρτίας Soz.HE 7.16.2.