δινέω
English (LSJ)
v. δινεύω.
Spanish (DGE)
• Alolema(s): δίννημι Sapph.1.11; δίνημι B.17.107
• Morfología: [v. pas. pres. part. δινεύμενος AP 7.273 (Leon.); aor. ind. (ἐ)δίνᾱσα Pi.Fr.52u.13, B.17.18, E.Or.1458, v. pas. ἐδινάθην Pi.P.11.38]
I tr.
1 c. mov. circular o semicircular hacer girar, girar σόλον ἕλε δῖος Ἐπειός, ἧκε δὲ δινήσας Il.23.840, τοῦ ἐν ὀφθαλμῷ πυριηκέα μοχλὸν ἑλόντες δινέομεν Od.9.388, στροῦθοι ... πύκνα δίννεντες πτέρ' Sapph.l.c., (ἀσπίδος κύκλον) A.Th.490, κεραμεῖς τὸν τρόχον δινέουσι Hp.Vict.1.22, μέλαν δ' ὑπ' ὀφρύων δίνα[σ] εν ὄμμα B.17.18, cf. E.Or.1458, δίνησε σάκος μέγα hizo girar (horizontalmente) el gran escudo para acunar a los niños acostados en él, Theoc.24.10, ἄξονα δινήσας ... ἠέλιος AP 9.24 (Leon.), δινῶν ... ἐμαυτὸν τῷ πηλῷ revolcándome en el barro Luc.Asin.31.16, δινήσας περὶ κρατὶ ... νεῦρα βόεια (e.e. una honda), Q.S.11.112, χειρὶ ... δινήσασα μόθου ... ἀρχήν (e.e. la manzana de la discordia), Colluth.62
•hacer volverse o revolverse ἵππους (al frenarlos c. las bridas), A.Th.462.
2 c. mov. no controlado o rítmico agitar, sacudir κόμαν AP 6.219 (Antip.Sid.), en v. pas. πόντῳ δινεύμενος zarandeado por el mar, AP 7.273 (Leon.).
II intr.
1 c. mov. circular o semicircular girar, dar vueltas de bailarines y acróbatas ὀρχηστῆρες ἐδίνεον Il.18.494
•más frec. en v. med.-pas. ἐπὶ τροχοῦ δινεῖσθαι Pl.Euthd.294e, ἐδινεῖτο καὶ ἐξεκυβίστα ἔχων τὰς πέλτας daba giros y volteretas sosteniendo los escudos en una danza guerrera, X.An.6.1.9, de pers. gener. δινηθεὶς ἐκ τῶν ἀλγηδόνων retorciéndose de dolor I.BI 6.176, de cosas σοὶ ... ὄσσε φαεινὼ πάντοσε δινείσθην Il.17.680, ἀμφὶ χαίταις ... δίνηντο ταινίαι B.17.107, τὰ ὠμὰ ᾠὰ οὐ δύναται δινεῖσθαι, ἀλλὰ καταπίπτει Arist.Pr.885b37, δινούμενον ὕδωρ agua que gira arremolinada Arist.Mech.858b5, cf. E.Rh.353, χὠς δινεῖθ' ὅδε ῥόμβος ὁ χάλκεος ἐξ Ἀφροδίτας, ὣς τῆνος δινοῖτο ποθ' ἁμετέραισι θύραισιν como gira este zumbador de bronce por obra de Afrodita, así gire él ante mi puerta Theoc.2.30
•de los astros girar, rotar sobre su propio eje, Arist.Cael.290a12, περὶ τὸν αὑτῆς ἄξονα δινουμένην (τὴν γῆν) Plu.2.923a
•rodar δινηθεὶς προκάρηνος rodando cabeza abajo por una escalera AP 7.632 (Diod.).
2 c. mov. errático ir de acá para allá, errar, vagar sin rumbo fijo ἀνὰ νῆσον A.R.2.695, δ[ε] ῖ με γὰρ μέσον δινεῖν ... Ἀχέρο[ντ] ος Call.Fr.191.34
•tb. en v. med.-pas. νῆσον θαυμάζοντες ἐδινεόμεσθα κατ' αὐτήν Od.9.153, φησὶ δὲ πολλὰ ... ἐπὶ ἄστεα δινηθῆναι πλαζόμενος dice que ha dado vueltas errante por muchas ciudades, Od.16.63, κατ' ἀμευσίπορον τρίοδον ἐδινάθην Pi.P.11.38
•afanarse, arremolinarse en torno a algo ἐγκύκλιαι περὶ βόθρον ἐδίνεον ἔνθα καὶ ἔνθα Orph.A.981
•tb. en v. med.-pas. πάντῃ ... νέκυν πέρι δινήσαντο por todas partes se afanaron alrededor del cadáver (preparando la pira), Q.S.5.619.
German (Pape)
[Seite 631] im Kreise herumdrehen, treiben, herumschwingen; Apollon. Lex. Homer. p. 59, 3 Δινεῖν· συστρέφειν; σόλον, die Wurfscheibe vor dem Wurfe im Kreise umschwingen, Il. 23, 840; μοχλόν, (in des Kyklopen Auge) herumdrehen, Odyss. 9, 384. 388; ἵππους, ἀσπίδα, Aesch. Spt. 444. 472, wie Theocr. 24, 10; ὄμμα Eur. Or. 1459; λίνον, vom Fächer, Strat. 22 (XII, 180); auch in sp. Prosa, Dion. Hal. 1, 15. – Im pass., sich herumdrehen, umherschweifen; νῆσον θαυμάζοντες ἐδινεόμεσθα κατ' αὐτήν Od. 9, 153; πολλὰ βροτῶν ἐπὶ ἄστεα δινηθῆναι πλαζόμενος 16, 63; Pind. κατὰ τριόδων ἐδινάθην P. 11, 38; von einem Verwundeten Odyss 22, 85 περιρρηδὴς δὲ τραπέζῃ κάππεσε δινηθείς, var. lect. ἰδνωθείς, s. Scholl.; ὄσσε δινείσθην, vom Umherrollen der Augen, Il. 17, 680; ἐπὶ τροχοῦ δινεῖσθαι Plat. Euthyd. 294 e; vom Tänzer, Xen. An. 5, 9, 9. – Auch das act. steht in dieser Bdtg, vom Tänzer, sich im Kreise herumdrehen, Il. 18, 494; ἀνὰ νῆσον ἐδίνεον Ap. Rh. 2, 695; βλεφάροις, irr umherblicken, Eur. Or. 837. – Homerische compos. ἀμφιδινέω, ἐπιδινέω, περιδινέω; στρεφεδινέω; vgl. δινεύω, δινόω und δίνω.
French (Bailly abrégé)
δινῶ :
A. I. faire tournoyer, càd :
1 lancer en faisant tournoyer : σόλον IL une boule de fer;
2 abattre ou enfoncer en faisant tournoyer : μόχλον OD un épieu (dans l'œil du Cyclope);
3 agiter en faisant tournoyer, brandir : ἀσπίδος κύκλον ESCHL un bouclier rond;
II. faire tourner : ἵππους ESCHL des chevaux;
B. intr. tournoyer, tourner en tous sens;
Moy. ou Pass. δινέομαι, δινοῦμαι;
1 tournoyer, tourner;
2 aller et venir, errer çà et là.
Étymologie: δίνη.
Russian (Dvoretsky)
δῑνέω:
1 кружить, крутить, вертеть, вращать (σόλον Hom.; ἀσπίδος κύκλον Aesch.): δ. ὄμμα или βλεφάροις Eur. глядеть вокруг, озираться по сторонам; τὸ δινούμενον ὕδωρ Arst. водоворот; δ. ἵππους Aesch. горячить коней (досл. кружиться на конях); κάππεσε δινηθείς Hom. он покатился вниз; pass. кружиться Xen., Plat.;
2 pass. перен. скитаться, бродить (κατὰ τὴν νῆσον Hom.; κατ᾽ ἀμευσίπορον τρίοδον Pind.);
3 кружиться (ὀρχηστῆρες ἐδίνεον Hom.).
