Ἄβυδος

English (LSJ)

ἡ, Abydos, Abydus, on the Asiatic side of the Hellespont:—Ἀβυδόθεν, Adv. from Abydos, Il.4.500; Ἀβυδόθι, at Abydos, 17.584:—Adj. Ἀβυδηνός, Ἀβυδηνή, Ἀβυδηνον, of Abydos or from Abydos, Ath.13.572e, etc.: prov., Ἀβυδηνὸν ἐπιφόρημα = a dessert of Abydos, i.e. something unpleasant, variously expl., Zen.1.1, etc.; μὴ εἰκῆ τὴν Ἄβυδον (sc. πατεῖν) = don't go heedlessly to Abydos [1] Paus.Gr.Fr.2: Ἀβυδοκόμης (Ἀβυδηνοκώμης or Ἀβυδηνοκόμος Zen. 1.1), ου, ὁ = ὁ ἐπὶ τῷ συκοφαντεῖν κομῶν, Ar.Fr.733.

Spanish (DGE)

(Ἄβῡδος) -ου, ἡ
• Prosodia: [ᾰ]
Abido
1 ciudad griega de la Tróade, en la costa asiática del Helesponto Il.2.836, Hdt.5.117, Th.8.61, Antipho Fr.67, X.HG 2.1.18, D.23.158, Hermipp.57, Arist.Pol.1305^b33, 1306^a31, A.R.1.931, cf. en el prov. μὴ εἰκῇ τὴν Ἄβυδον (πατεῖν) ... ἐπὶ τῶν εἰκαίων καὶ οὐδαμινῶν Paus.Gr.α 3.
2 ciudad de Egipto, Plu.2.359a, Str.17.1.42.

French (Bailly abrégé)

ου (ἡ) :
Abydos :
1 cité de Troade sur l'Hellespont, en face de Sestos;
2 ville d'Égypte.

Russian (Dvoretsky)

Ἄβῡδος: (ᾰ) ἡ Абидос
1 город в Троаде на Геллеспонте, против г. Сеста Hom.;
2 город в Верхнем Египте Plut.

Greek (Liddell-Scott)

Ἄβῡδος: ἡ, πόλις ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Ἑλλησπόντου. ― Ἀβῡδόθεν, ἐπίρρ. = ἐξ Ἀβύδου, Ἰλ. Δ. 500. ― Ἀβυδόθι, ἐν Ἀβύδῳ, Ἰλ. Ρ. 584. ― ἐπίθ. Ἀβυδηνός, ή, όν· ἐξ Ἀβύδου, Ἀθ. 572. F. κολ. ― Παροιμ. Ἀβυδηνὸν ἐπιφόρημα = ἐπιδόρπιον ἐξ Ἀβύδου, ὅ ἐ. δυσάρεστόν τι· πολλαχῶς ἑρμηνεύεται ὑπὸ τῶν Παροιμιογράφων· «ἀπὸ τοῦ ὑπ’ αὐτῶν συκοφαντεῖσθαι τοὺς ξένους». Ἡσύχ. ― Ἀβυδηνοκόμης ἢ Ἀβυδοκόμης, ου, ὁ· = ὁ ἐπί τῷ συκοφαντεῖν κομῶν. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 568, ἔνθα ἴδ. Δινδ.

Greek Monotonic

Ἄβῡδος: ἡ, η Άβυδος, πόλη στην Ασιατική ακτή του Ελλησπόντου· Ἀβῡδόθεν, επίρρ., από την Άβυδο· Ἀβυδόθι, επίρρ., στην Άβυδο, σε Ομήρ. Ιλ.

Middle Liddell

Abydos, the town on the Asiatic side of the Hellespont.

Wikipedia EN

Abydos (Ancient Greek: Ἄβυδος, Latin: Abydus) was an ancient city and bishopric in Mysia. It was located at the Nara Burnu promontory on the Asian coast of the Hellespont (the straits of Dardanelles), opposite the ancient city of Sestos, and near the city of Çanakkale in Turkey. Abydos was founded in c. 670 BC at the most narrow point in the straits, and thus was one of the main crossing points between Europe and Asia, until its replacement by the crossing between Lampsacus and Kallipolis in the 13th century, and the abandonment of Abydos in the early 14th century.

In Greek mythology, Abydos is presented in the myth of Hero and Leander as the home of Leander. The city is also mentioned in Rodanthe and Dosikles, a novel written by Theodore Prodromos, a 12th-century writer, in which Dosikles kidnaps Rodanthe at Abydos.

Wikipedia EL

Η Άβυδος είναι αρχαία πόλη της Τρωάδας της Μυσίας στη Μικρά Ασία, ευρισκόμενη στο σημείο Ναγαρά (Nagara Point, σημερινό Μπογάζ Χισάρ) στον Ελλήσποντο απέναντι της Σηστού, την ανατολική ακτή της εισόδου του από Αιγαίο, στο σημείο όπου το πλάτος του είναι μόλις ένα μίλι.

Αρχικά ήταν πιθανόν Θρακική πόλη, αλλά αποικίστηκε από Μιλησίους . Οι Αβυδινοί οι αρχαίοι κάτοικοί της ήταν πεπεισμένοι ότι ιδρυτής της πόλης χώρας τους ήταν ο μυθικός ήρωας Άβυδος που όμως είναι ανύπαρκτος στην Ελληνική μυθολογία. Είναι όμως προφανές ότι η ονομασία προέρχεται από το στερητικό α και το ρήμα "βύζω" εξ ου και λεγόταν Άβυζος ή Άβυσσος. Το ρήμα βύζω = κάνω θόρυβο ή ανεμοζάλη (σκοτούρα). Συνεπώς η Άβυδος ήταν πόλη αθόρυβη, της ξεκούρασης, της ξεγνοιασιάς και της καλοπέρασης. Πολλά δε τα στοιχεία που μπορούν να εξαχθούν από την εξέταση του βίου των κατοίκων.

Η πόλη έγινε γνωστή από θρύλο της αρχαιότητας που περιγράφει τον έρωτα της ιέρειας της Αφροδίτης την Ηρώ εκ της Σηστού και του εξ Αβύδου Λέανδρου (Ηρώ και Λέανδρος).

Κατ΄ αρχάς η μνήμη της πόλης στην Ιστορία που πρώτος την αναφέρει ο Όμηρος και στη συνέχεια ο Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφών κλπ. οφείλεται στη γεωγραφική της θέση που ήταν το στενότερο σημείο διαπόρθμευσης από την Ασιατική ακτή προς την έναντι επίσης γνωστή πόλη Σηστό και αντίστροφα. Σημασία σπουδαία από τον Τρωικό πόλεμο.

Περίεργες όμως φαίνονται οι διαφορές των αρχαίων στην εκτίμηση της απόστασης. Ο Ηρόδοτος υπολόγιζε το εύρος σε επτά στάδια που αν ληφθεί υπ΄ όψη εκείνο του Αριστοτέλη (100μ) η απόσταση ήταν 700 μ. Ο Στράβων υπολόγιζε 30 στάδια, (το κατά του Στράβωνα στάδιο = 150μ.) δηλαδή 4,5 χλμ., Γάλλοι ιστορικοί σε 5.520 μ., ενώ η σημερινή απόσταση δεν υπερβαίνει το ένα μίλι (1.852 μ.).

Εκτός της σημασίας εκ της γεωγραφικής θέσης και του θρύλου το τρίτο σημαντικό στην ιστορία της πόλης ήταν η διπλή ζεύξη Αβύδου - Μαδύτου το 480 π.Χ., έργο του Έλληνα μηχανικού Άρπαλου. Η δεύτερη πλωτή γέφυρα στην παγκόσμια ιστορία μετά εκείνης του Βοσπόρου του 512 π.Χ. και η πρώτη διπλή. Από αυτήν εδώ ο Ξέρξης διαπεραίωσε όλο τον στρατό του, το 480 π.Χ. όταν εισέβαλε στην Ελλάδα .

Η πόλη μετά τους Μηδικούς πολέμους απετέλεσε μέλος της ομοσπονδίας της Δήλου. Αργότερα κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο τάχθηκε με τη Σπάρτη γενόμενη έτσι σπουδαίο ορμητήριο των Σπαρτιατών. Από τότε εκ της στρατηγικής σημασίας της, η Άβυδος αποτελεί σε ρόλο το Γιβραλτάρ του Αιγαίου. Προ του θαλάσσιου χώρου αυτής έγιναν στην αρχαιότητα δύο ναυμαχίες το 411 π.Χ. και το 410 π.Χ.. Στη πρώτη οι Αθηναίοι΄υπό τον Θρασύβουλο και τον Θράσυλο νίκησαν τους υπό τον Κλέαρχο Σπαρτιάτες, εις δε τη δεύτερη, οι εξελίξεις υπήρξαν δραματικότερες εκ της συμμετοχής των Περσών (Ναυμαχία της Αβύδου).

Κατά την Ελληνιστική περίοδο την πόλη πολιόρκησε ο Φίλιππος Ε' (γιος του Δημητρίου Β'). Η Άβυδος αντιστάθηκε έντονα γνωρίζοντας οι κάτοικοι τη τακτική που ακολουθούσε ο Φίλιππος Ε', που φόνευε τα τέκνα των αντιπάλων του και δήμευε τις περιουσίες τους. Έτσι εξηγείται ο λόγος που ο Φίλιππος ενώ πολιορκούσε ο ίδιος την πόλη παραχώρησε τριήμερη προθεσμία "ως χάρη" για την παράδοση της πόλης. Οι Αβυδινοί αντιστάθηκαν μέχρις εσχάτων και μετά την αυτοκτονία του άμαχου πληθυσμού η πόλη έρημη και κατεστραμμένη καταλήφθηκε (200 π.Χ.). Όμως η πόλη αναγεννήθηκε "εκ της τέφρας της" και αποτίναξε τελικά το ζυγό.

Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο οι Ρωμαίοι της αναγνώρισαν την "ελευθερία" (μεγάλη στρατιωτική βάση ελέγχου) και παρέμεινε έως και στα ύστερα Βυζαντινά χρόνια ο τελωνειακός σταθμός του Ελλησπόντου (ανήκε στο ανατολικό Θέμα), έως ότου ο ρόλος αυτός μεταφέρθηκε στα Δαρδανέλλια, μετά το κτίσιμο των "Παλαιών Τειχών" από το Σουλτάνο Μωάμεθ Β΄ (περί το 1456).

Translations

bg: Абидос; ca: Abidos de Mísia; de: Abydos; el: Άβυδος; en: Abydos; eo: Abidoso; es: Abido; eu: Abidos; fr: Abydos; he: אבידוס; id: Abydos; it: Abido; ka: აბიდოსი; kk: Абидос; la: Abydus; nl: Abydos; nn: Abydos; no: Abydos; pl: Abydos; pt: Abidos; ru: Абидос; sh: Abidos; sk: Abydos; sr: Абидос; sv: Abydos; tr: Abidos; zh: 阿卑多斯