βόμβυξ

English (LSJ)

ῡκος, ὁ,    A silk-worm, Arist.HA ap.Ath.7.352f.    b insect like a wasp, Hsch.    2 silk garment, Alciphr.1.39.    II deeptoned flute, A.Fr.57.3, Arist.Aud.800b25, Poll.4.82, Plu.2.713a.    2 cap of a flute, Poll.4.70.    3 lowest note on the flute, Arist.Metaph. 1093b3:—hence Comp. βομβυκέστερος, deeper in tone, Nicom.Harm. 11.    III Lacon., = στάμνος, Hsch., AB1354.

German (Pape)

[Seite 453] υκος, ὁ, 1) Seidenraupe, Arist. bei Ath. VIII, 352 f; bei Alciphr. 1, 39 die Seide selbst. – 2) Nach Poll. 4, 70. 82 ein Theil der Flöte, u. eine Art Flöte selbst, Aesch. frg. 54; vgl. Plut. Symp. 7, 8, 4, neben πολυχορδίαι, von rauschenden Blaseinstrumenten. – 3) die Luftröhre der Vögel, Arist.

Greek (Liddell-Scott)

βόμβυξ: -ῡκος, ὁ, μεταξοσκώληξ, εἶδος τοιαύτης κάμπης (πρβλ. βομβυλιὸς 1. 2), Ἀριστ. Ἱ. Ζ. παρ’ Ἀθην. 352F. 2) μέταξα ἢ μεταξοειδὴς κλωστή, Ἀλκίφρων 1. 39. ΙΙ. εἶδος αὐλοῦ, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 55, πρβλ. Ἀριστ. Μεταφ. 13. 6, 8, Πολυδ. Δ΄, 82· ἢ μέρος αὐλοῦ, αὐτόθι 70. ― Ἐντεῦθεν βομβυκίας κάλαμος Θεόφρ. Ι. Φ. 4. 11, 3· ἴδε Chapell Hist. of Anc. Mus. σ. 268 κἑξ. παρ’ Ἀριστ. Ἀκουσμ. 11, 11, ὁ λάρυγξ τῶν πτηνῶν. ΙΙΙ. παρὰ Λάκωσι, = στάμνος Α. Β. 1354.

French (Bailly abrégé)

υκος (ὁ) :
insecte ou instrument bourdonnant ; flûte.
Étymologie: βόμβος.

Spanish (DGE)

-υκος, ὁ

• Prosodia: [-ῡ-]
I mús.
1 plu. instrumento de viento hecho de madera flauta o albogue ἐν χερσὶν βόμβυκας ἔχων, τόρνου κάματον A.Fr.57.3, cf. Arist.Aud.800^b25, Plu.2.713a.
2 tb. plu., más concr. cuello de la flauta, Poll.4.70.
3 nota más grave de la escala musical ἀπὸ τοῦ βόμβυκος ἐπὶ τὴν ὀξυτάτην Arist.Metaph.1093^b3 (= Pythag.B 27), cf. βομβυκής.
II entom.
1 gusano de seda Hsch.
•capullo del gusano de seda en una fase evolutiva dif. de βομβυλιός q.u., Plin.HN 11.76, 77.
2 abejorro Hsch.
III rel. a las fibras textiles
1 tela o ropa de seda procedente de Arabia o Siria, Alciphr.4.14.4, Prop.2.3.15, Plin.HN 11.78, Gloss.4.313.
2 copo del algodón procedente de Egipto, Plin.HN 19.14.
IV recipiente del tipo στάμνος entre los laconios, Hsch., AB 1354.

• Etimología: Palabra viajera que viene de oriente y que prob. esté en el turco pámbuk, cf. πύμβαξ.

Greek Monolingual

(I)
ο (AM βόμβυξ, -υκος)
ο μεταξοσκώληκας
αρχ.
μετάξι.
[ΕΤΥΜΟΛ. Δάνεια λ. ανατολικής προελεύσεως
πρβλ. οσμ. τουρκ. ambuk «βαμβάκι». Παράλληλα προς αυτό υπάρχει ο μσν. τ. πάμβαξ < περσ. ambak, από το οποίο προήλθε αφομοιωτικά και το βαμβάκι (ον) ].
(II)
βόμβυξ, ο (Α)
1. είδος αυλού με χαμηλές νότες
2. το λαρύγγι των πτηνών
3. είδος στάμνας.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. βόμβυξ (ΙΙ) σχηματίστηκε με βάση τη λ. βόμβος και το εκφραστικό επίθημα -υκ-].

Russian (Dvoretsky)

βόμβυξ: ῡκος ὁ
1) зоол. шелкопряд Arst.;
2) гусеница шелкопряда Arst.;
3) свирель низкого тона Aesch., Plut.;
4) низкое гудение, басовые ноты (ἐν αὐλοῖς Arst.);
5) (у птиц) трахея Arst.

Frisk Etymological English

-υκος
Grammatical information: m.
Meaning: silk-worm (Arist.).
Other forms: The length of the u is unknown.
Derivatives: βομβύκιον cocoon of s. (Arist.); βομβύκινος (Lib.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: It is now known that silk was also produced in Greece (Kos and Asia Minor) before it was introduced from the east; see Hemmerdinger, Glotta 48 (1970) 65. He cites Isidorus of Sevilla on the origin of the word: Appellatus autem hoc nomine ab eo quod evacuetur cum fila generat, et aer solus in eo remanet (Etym. VII, 5, 8); an explanation which I fail to understand. So the word will indeed be of Anatolian origin, as its structure suggests. An original *p\/bamb-uk- (with suffix -uk-, probably with long u) would fit exactly the structure of Pre-Greek. Schrader-Nehring 2, 381ff., DNPauly 11, 347ff. See βαμβάκιον, βαμβακεύτριαι on cotton.

Frisk Etymology German

βόμβυξ: -υκος
{bómbuks}
Grammar: m.
Meaning: Seidenwurm (Arist., Alkiphr.).
Derivative: Davon βομβύκιον Kokon des Seidenwurms (Arist.) und βομβύκινος (Lib., Ps.-Kallisth.).
Etymology : Orientalisches LW, vgl. osm. türk. pambuk Baumwolle. Daneben πάμβαξ (Suid.), παμβακίς (AP) Baumwolle; durch Assimilation βαμβάκιον (Suid.), βαμβακοειδής (Dsk.); zunächst aus mpers. pambak Baumwolle, woraus auch arm. bambak, oss. bämbäg ib.. Aus dem Iran. stammt wruss. bambák usw.; aus dem Griech. lat. bombȳx (Plin. usw.) und spätlat. bambax, bambagium mit ital. bambagia. Daneben ital. bombagio, frz. bombasin usw. Die Quelle von russ. bumága Baumwolle, Papier ist strittig; viell. aus dem Ital., s. Vasmer Russ. et. Wb. s. v., wo auch weitere Lit. — S. auch Lokotsch Et. Wb. d. europ. Wörter or. Ursprungs Nr. 1617.
Page 1,251