διαβολή: Difference between revisions
Ὅμηρον ἐξ Ὁμήρου σαφηνίζειν → explain Homer from Homer, explain Homer with Homer
(Bailly1_1) |
(big3_11) |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I.</b> division, <i>d’où</i><br /><b>1</b> brouille, inimitié;<br /><b>2</b> aversion, répugnance;<br /><b>3</b> appréhension, crainte;<br /><b>II.</b> accusation, <i>particul.</i><br /><b>1</b> accusation (fondée);<br /><b>2</b> fausse accusation, calomnie : ἡ ἐμὴ [[διαβολή]] PLAT la fausse accusation dirigée contre moi.<br />'''Étymologie:''' [[διαβάλλω]]. | |btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I.</b> division, <i>d’où</i><br /><b>1</b> brouille, inimitié;<br /><b>2</b> aversion, répugnance;<br /><b>3</b> appréhension, crainte;<br /><b>II.</b> accusation, <i>particul.</i><br /><b>1</b> accusation (fondée);<br /><b>2</b> fausse accusation, calomnie : ἡ ἐμὴ [[διαβολή]] PLAT la fausse accusation dirigée contre moi.<br />'''Étymologie:''' [[διαβάλλω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">I</b> en la esfera de la lengua<br /><b class="num">1</b> [[acusación]] διαβολαῖς τε ταῖς ἐμαῖς κακῶς ὀλεῖται E.<i>Andr</i>.1005, εὐλαβοῦ τὰς διαβολάς, κἂν ψευδεῖς ὦσιν ten cuidado con las acusaciones, aunque sean falsas</i> Isoc.1.17, cf. Men.<i>Fr</i>.82.1, <i>Mon</i>.845, Arist.<i>Rh</i>.1416<sup>b</sup>16, Anaximen.<i>Rh</i>.1436<sup>b</sup>40, Plb.5.29.9, 30.13.11, 33.11.5, Ph.2.569, τοὺς ἀδίκοις διαβολαῖς περιπεσόντας los que son objeto de acusaciones injustas</i> D.S.3.12, cf. 11.54, 19.59, τοῦ πλήθους πιστεύοντος ταῖς διαβολαῖς D.S.13.74, cf. Philostr.<i>VA</i> 7.36<br /><b class="num">•</b>[[reproche]], [[crítica]] διὰ γὰρ ἱκανὴν ἀξυνεσίην διαβολὴν κέκτησαι Hp.<i>Praec</i>.10, cf. D.H.1.1, διαβολὴν καθ' [[ἑαυτοῦ]] παρέσχεν, ὡς ... Plu.<i>Them</i>.4, κατηγορίας [[ἄξιος]] καὶ διαβολῆς Chrys.M.62.634, cf. M.63.165, ταῖς ἐκ νόμου διαβολαῖς ὑπενηγεγμένοι sometidos a acusaciones legales</i> Cyr.Al.M.68.924C<br /><b class="num">•</b>[[motivo de reproche]] ἡδονὴ δέ, ᾗ μὴ πρόσεστι τὸ χρειῶδες, ἤθους ἐστὶν ἑταιρικοῦ δ. Clem.Al.<i>Paed</i>.2.8.68, cf. Chrys.M.60.511.<br /><b class="num">2</b> [[acusación falsa]], [[calumnia]], [[tergiversación]] διαβολαῖς νέαις κλέψας τὰ πρόσθε σφάλματ' E.<i>Supp</i>.415, cf. <i>Fr</i>.56, Ar.<i>Eq</i>.491, Hdt.7.10η, Antipho 2.4.1, 5.91, Pl.<i>Ap</i>.28a, <i>R</i>.489d, X.<i>An</i>.2.5.5, <i>HG</i> 2.1.2, δ. ... τοῦ λόγου calumnia de palabra, pura calumnia</i> Th.8.91, op. πεῖρα Gorg.B 11a.34, τὴν μὲν πόλιν διαβολὰς ἔχουσαν ὡς ... Isoc.8.125, περὶ τῆς ἐμὴς διαβολῆς Th.6.89, cf. Pl.<i>Ap</i>.19b, Arist.<i>GA</i> 724<sup>a</sup>29, Men.<i>Cith.Fr</i>.10, τὴν εἰς ἐμὲ διαβολήν And.<i>Myst</i>.30, cf. Isoc.15.18, Lys.9.19, D.59.5, Aeschin.2.10, cf. Phryn.Com.61, δ. πρὸς Σελήνην conjuro calumnioso contra Selene</i>, <i>PMag</i>.4.2622, cf. 2475, ἐπὶ διαβολῇ [[εἰπεῖν]] Hdt.3.66, cf. Pl.<i>Ap</i>.20e, διαβολὰς ... ἐνδέκεσθαι Hdt.3.80, cf. D.H.3.2, δ. πόλεως murmuración de la ciudad</i> LXX <i>Si</i>.26.5, cf. Ph.2.161, συνέπλεκον δ' ἐν ταῖς κατηγορίαις καὶ διαβολαῖς τὸν Περικλέα D.S.12.39, οὐ προσίεμαι τὴν διαβολήν Hdt.6.123, cf. I.<i>BI</i> 1.72, Str.14.5.14, D.Chr.2.75, Plu.2.61e, 232f, Luc.<i>Merc.Cond</i>.40, Ath.220d, 335c, Babr.44.4, τοὺς μηδὲν ἀδικοῦντας ὀνείδους καὶ διαβολῆς τυγχάνειν Lys.25.6, ποιεῖσθαι κατ' [[αὐτοῦ]] τὰς διαβολάς Plb.16.22.10, διαβολὴν εἰσῆγε κατὰ τοῦ Τληπολέμου Plb.15.25.37<br /><b class="num">•</b>c. λύω y compuestos [[deshacer la calumnia]] διαλύσειν τὴν διαβολήν Th.1.131, cf. Isoc.8.142, 15.16, ἀπολύεσθαι πρὸς αὐτοὺς τὰς διαβολάς Th.8.87, cf. Pl.<i>Ap</i>.37b, <i>Phdr</i>.267d, Thrasym.B 6, Isoc.15.56, D.37.47, D.H.6.59, Str.13.4.9, I.<i>BI</i> 1.452, λεχθέντος δὲ τοῦ αἰτίου ἐλύθη ἡ δ. Arist.<i>Rh</i>.1400<sup>a</sup>27, cf. I.<i>AI</i> 16.113, Vett.Val.37.1, 112.6, S.E.<i>M</i>.2.42, Philostr.<i>VA</i> 5.14, <i>VS</i> 517, Ach.Tat.6.10.4, D.C.68.6.4, D.L.1.94, Hierocl.<i>Facet</i>.36, Aen.Gaz.<i>Ep</i>.14, Eun.<i>VS</i> 495, Ath.Al.<i>Apol.Const</i>.2.1, Chrys.<i>Virg</i>.20.4, Melamp.<i>Sal</i>.A 26, <i>Vit.Aesop</i>.W.55.<br /><b class="num">3</b> [[descrédito]], [[mala reputación]] διαβολὴν οἴσειν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν Th.1.127, διαβολήν γε ἔχει ὅλη ἡ τέχνη πρὸς τῶν δημοτέων Hp.<i>Acut</i>.8, ὃ ἐμοὶ πεποίηκεν ... τὴν διαβολήν Pl.<i>Ap</i>.20d, τῆς δὲ κοινῆς ... περὶ τοὺς σοφιστὰς διαβολῆς Isoc.15.168, op. [[δόξα]] Men.<i>Fr</i>.753, παρὰ τοῖς κεραμεῦσιν διαβολὴν ἔχοντα <i>PCair.Zen</i>.481.19 (III a.C.), τὰ πρὸς διαβολὴν κυροῦντα las cosas que contribuyen al descrédito</i> Plb.12.15.9, tb. en plu. ἐν τοιαύταις δὲ ὢν διαβολαῖς hallándose en tal descrédito</i> D.49.11.<br /><b class="num">4</b> [[sospecha]] δ. ... καὶ τὰ τοιαῦτα πάθη τῆς ψυχῆς Arist.<i>Rh</i>.1354<sup>a</sup>16, cf. 1382<sup>a</sup>2, 1415<sup>a</sup>28, [[ἄλλοι]] δ' ἐν διαβολαῖς ὄντες y otros, encontrándose bajo sospecha</i> D.S.20.14, τὴν Καίσαρος ... γυναῖκα καὶ διαβολῆς ἔδει καθαρὰν εἶναι Plu.2.206b, φαρμακείας Plu.<i>Cat.Ma</i>.9, cf. Hsch.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[enemistad]], [[desavenencia]], [[disputa]] κατὰ τὰς ἰδίας διαβολάς Th.2.65, ἡ πρὸς τὸ συγγενὲς δ. la enemistad hacia quien pertenece a la misma familia</i> Plu.2.479b, δ. τῶν φιλτάτων εἶναι δοκούντων Plu.2.643e, ἡ δὲ δ. χωρίζει φίλους Ps.Democr.B 302.189, ὅταν ... εἰς ὀργὴν καὶ διαβολὴν ἐμπέσωσι πρός τινας cuando se encolerizan y enemistan con alguien</i> Plb.1.67.6, ἐν διαβολῇ γε<νέσθαι πρὸς αὐ>τόν encolerizarse con él</i> Plu.2.623f, cf. <i>Luc</i>.22.<br /><b class="num">2</b> [[aversión]], [[repugnancia]] c. πρός: διαβολαὶ πρὸς [[ἄλειμμα]] καὶ λουτρὸν καὶ τὴν [[ἄλλην]] δίαιταν Plu.2.610a, πρὸς τὰ μήκη τῶν λόγων Plu.<i>Lyc</i>.20, τὴν πρὸς τὰ λυποῦντα διαβολήν Basil.<i>Hex</i>.9.4, c. gen. εἰς διαβολὴν τοῦ πάθους para la aversión hacia esa pasión</i> Plu.2.456b<br /><b class="num">•</b>abs. Plu.2.468e<br /><b class="num">•</b>[[desprecio]], [[menosprecio]] τῶν αἰσθήσεων S.E.<i>M</i>.7.54.<br /><b class="num">3</b> [[aprensión]], [[temor]] ἡ πρὸς τὸν θάνατον δ. Plu.2.110a<br /><b class="num">•</b>[[oposición]], [[resistencia]] ἐγὼ ἐξῆλθον εἰς διαβολήν σου yo salí para oponerme a ti</i> LXX <i>Nu</i>.22.32.<br /><b class="num">III</b> [[engaño]] δ. γλώσσης ἀλλοτρίας LXX <i>Pr</i>.6.24, cf. Epicur.<i>Fr</i>.[20.4] 5a.9<br /><b class="num">•</b>[[fraude]], <i>ICr</i>.4.72.9.35 (Gortina V a.C.), cf. Sch.Ar.<i>Pl</i>.373D. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:23, 21 August 2017
English (LSJ)
ἡ, (διαβάλλω v)
A false accusation, slander, Epich.148; ἐπὶ διαβολῇ εἰπεῖν Hdt.3.66,73; δ. λόγου Th.8.91; διαβολὰς ἐνδέχεσθαι, προσίεσθαι, to give ear to them, Hdt.3.80, 6.123; διαβολὰς ἔχειν ὡς .. to have it slanderously said that... Isoc.8.125; ὀνείδους καὶ δ. τυγχάνειν Lys.25.6; ἐνδ. καθεστηκέναι ibid.; διαλύσειντὴνδ. Th.1.131: of charges not necessarily false or malicious, δ. ταῖς ἐμαῖς the accusations which I bring, E.Andr.1005, cf. Isoc.1.17; τὰ πρὸς διαβολὴν κυροῦντα tending to discredit, Plb.12.15.9, cf. 2.11.4; ἐμὴ δ. prejudice against me, Pl. Ap.19b; δ. εἰς ἐμέ And.1.30; δ. καθ' αὑτοῦ παρέσχεν Plu. Them.4, cf. Phryn.Com.58; opp. δόξα, ill-repute, Men.723; δ. λῦσαι καὶ ποιῆσαι remove, create prejudice against an antagonist, Arist.Rh.1415a27; δ. ἀπολύεσθαι D.H.6.59. II (διαβάλλω 111) quarrel, enmity, κατὰ τὰς ἰδίας δ. Th.2.65; ἡ πρὸς τὸ συγγενὲς δ. Plu.2.479b; ἡ πρὸς θάνατον δ. fear, aversion from it, ib.110a: c. gen., δ. τοῦ πάθους ib.456b; εἰς διαβολήν τινος to withstand them, LXX Nu.22.32. III (διαβάλλω v111) legal obligation(?), Leg.Gort.9.35. IV fraud, Sch.Ar.Pl. 373.
Greek (Liddell-Scott)
διαβολή: ἡ, (διαβάλλω)· ψευδὴς κατηγορία, συκοφαντία, Λατ. calumnia, Ἐπίχ. 122 Ahr.· ἐπὶ διαβολῇ εἰπεῖν Ἡρόδ. 3. 66, 73· δ. λόγου Θουκ. 8. 91· διαβολὰς ἐνδέχεσθαι, προσίεσθαι, παρέχω ἀκρόασιν εἰς αὐτάς, Ἡρόδ. 3. 80., 6. 123· δ. ἔχειν ὡς…, λέγεται ψευδῶς ἐν συκοφαντίᾳ ὅτι…, Ἰσοκρ. 184C· ἐν διαβολῇ καθεστηκέναι, γενέσθαι Λυσ. 171. 31, κτλ.· διαλύσειν τὴν διαβολήν, τὴν κατηγορία ἥτις (κατὰ τὸν ἰσχυρισμόν του) ἦτο ψευδής, Θουκ. 1. 131· διαβολαῖς ταῖς ἐμαῖς, μὲ τὰς κατηγορίας ὅσας φέρω, Εὐρ. Ἀνδρ. 1005 (ἴδε κλέπτω ΙΙΙ)· ἀλλά, ἡ ἐμὴ δ., αἱ ἐναντίον μου συκοφαντίαι, Πλάτ. Ἀπολ. 19Β· οὕτω, δ. εἰς ἐμὲ Ἀνδοκ. 5. 11· κατά τινος Πλούτ. Θεμ. 4· δ. ποιεῖν, ἀντίθ. δ. διαλύειν ἢ λύειν, Ἀριστ. Ρητ. 3. 14, 7, πρβλ. 15, 1 κἑξ. 2) κατηγορία, Εὐριπ. Ἀνδρ. 1005, Ἰσοκρ. 5Β, Πολύβ. 5. 86, 7. ΙΙ. ἔρις, ἐχθρότης (πρβλ. διαβάλλω ΙΙΙ), κατὰ τὰς ἰδίας δ Θουκ. 6. 65· ἡ πρός τινα δ. Πλούτ. 2. 479Β· ἡ πρὸς τι δ., ἡ ἀπέχθεια πρός τι, τὸ μὴ ἀρέσκεσθαι εἴς τι, ὁ αὐτ. 110Α, κτλ. ΙΙΙ ὡσαύτως, ἐξαπάτησις, δόλος, Σχόλ, εἰς Ἀριστοφ. Πλ. 373.
French (Bailly abrégé)
ῆς (ἡ) :
I. division, d’où
1 brouille, inimitié;
2 aversion, répugnance;
3 appréhension, crainte;
II. accusation, particul.
1 accusation (fondée);
2 fausse accusation, calomnie : ἡ ἐμὴ διαβολή PLAT la fausse accusation dirigée contre moi.
Étymologie: διαβάλλω.
Spanish (DGE)
-ῆς, ἡ
I en la esfera de la lengua
1 acusación διαβολαῖς τε ταῖς ἐμαῖς κακῶς ὀλεῖται E.Andr.1005, εὐλαβοῦ τὰς διαβολάς, κἂν ψευδεῖς ὦσιν ten cuidado con las acusaciones, aunque sean falsas Isoc.1.17, cf. Men.Fr.82.1, Mon.845, Arist.Rh.1416b16, Anaximen.Rh.1436b40, Plb.5.29.9, 30.13.11, 33.11.5, Ph.2.569, τοὺς ἀδίκοις διαβολαῖς περιπεσόντας los que son objeto de acusaciones injustas D.S.3.12, cf. 11.54, 19.59, τοῦ πλήθους πιστεύοντος ταῖς διαβολαῖς D.S.13.74, cf. Philostr.VA 7.36
•reproche, crítica διὰ γὰρ ἱκανὴν ἀξυνεσίην διαβολὴν κέκτησαι Hp.Praec.10, cf. D.H.1.1, διαβολὴν καθ' ἑαυτοῦ παρέσχεν, ὡς ... Plu.Them.4, κατηγορίας ἄξιος καὶ διαβολῆς Chrys.M.62.634, cf. M.63.165, ταῖς ἐκ νόμου διαβολαῖς ὑπενηγεγμένοι sometidos a acusaciones legales Cyr.Al.M.68.924C
•motivo de reproche ἡδονὴ δέ, ᾗ μὴ πρόσεστι τὸ χρειῶδες, ἤθους ἐστὶν ἑταιρικοῦ δ. Clem.Al.Paed.2.8.68, cf. Chrys.M.60.511.
2 acusación falsa, calumnia, tergiversación διαβολαῖς νέαις κλέψας τὰ πρόσθε σφάλματ' E.Supp.415, cf. Fr.56, Ar.Eq.491, Hdt.7.10η, Antipho 2.4.1, 5.91, Pl.Ap.28a, R.489d, X.An.2.5.5, HG 2.1.2, δ. ... τοῦ λόγου calumnia de palabra, pura calumnia Th.8.91, op. πεῖρα Gorg.B 11a.34, τὴν μὲν πόλιν διαβολὰς ἔχουσαν ὡς ... Isoc.8.125, περὶ τῆς ἐμὴς διαβολῆς Th.6.89, cf. Pl.Ap.19b, Arist.GA 724a29, Men.Cith.Fr.10, τὴν εἰς ἐμὲ διαβολήν And.Myst.30, cf. Isoc.15.18, Lys.9.19, D.59.5, Aeschin.2.10, cf. Phryn.Com.61, δ. πρὸς Σελήνην conjuro calumnioso contra Selene, PMag.4.2622, cf. 2475, ἐπὶ διαβολῇ εἰπεῖν Hdt.3.66, cf. Pl.Ap.20e, διαβολὰς ... ἐνδέκεσθαι Hdt.3.80, cf. D.H.3.2, δ. πόλεως murmuración de la ciudad LXX Si.26.5, cf. Ph.2.161, συνέπλεκον δ' ἐν ταῖς κατηγορίαις καὶ διαβολαῖς τὸν Περικλέα D.S.12.39, οὐ προσίεμαι τὴν διαβολήν Hdt.6.123, cf. I.BI 1.72, Str.14.5.14, D.Chr.2.75, Plu.2.61e, 232f, Luc.Merc.Cond.40, Ath.220d, 335c, Babr.44.4, τοὺς μηδὲν ἀδικοῦντας ὀνείδους καὶ διαβολῆς τυγχάνειν Lys.25.6, ποιεῖσθαι κατ' αὐτοῦ τὰς διαβολάς Plb.16.22.10, διαβολὴν εἰσῆγε κατὰ τοῦ Τληπολέμου Plb.15.25.37
•c. λύω y compuestos deshacer la calumnia διαλύσειν τὴν διαβολήν Th.1.131, cf. Isoc.8.142, 15.16, ἀπολύεσθαι πρὸς αὐτοὺς τὰς διαβολάς Th.8.87, cf. Pl.Ap.37b, Phdr.267d, Thrasym.B 6, Isoc.15.56, D.37.47, D.H.6.59, Str.13.4.9, I.BI 1.452, λεχθέντος δὲ τοῦ αἰτίου ἐλύθη ἡ δ. Arist.Rh.1400a27, cf. I.AI 16.113, Vett.Val.37.1, 112.6, S.E.M.2.42, Philostr.VA 5.14, VS 517, Ach.Tat.6.10.4, D.C.68.6.4, D.L.1.94, Hierocl.Facet.36, Aen.Gaz.Ep.14, Eun.VS 495, Ath.Al.Apol.Const.2.1, Chrys.Virg.20.4, Melamp.Sal.A 26, Vit.Aesop.W.55.
3 descrédito, mala reputación διαβολὴν οἴσειν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν Th.1.127, διαβολήν γε ἔχει ὅλη ἡ τέχνη πρὸς τῶν δημοτέων Hp.Acut.8, ὃ ἐμοὶ πεποίηκεν ... τὴν διαβολήν Pl.Ap.20d, τῆς δὲ κοινῆς ... περὶ τοὺς σοφιστὰς διαβολῆς Isoc.15.168, op. δόξα Men.Fr.753, παρὰ τοῖς κεραμεῦσιν διαβολὴν ἔχοντα PCair.Zen.481.19 (III a.C.), τὰ πρὸς διαβολὴν κυροῦντα las cosas que contribuyen al descrédito Plb.12.15.9, tb. en plu. ἐν τοιαύταις δὲ ὢν διαβολαῖς hallándose en tal descrédito D.49.11.
4 sospecha δ. ... καὶ τὰ τοιαῦτα πάθη τῆς ψυχῆς Arist.Rh.1354a16, cf. 1382a2, 1415a28, ἄλλοι δ' ἐν διαβολαῖς ὄντες y otros, encontrándose bajo sospecha D.S.20.14, τὴν Καίσαρος ... γυναῖκα καὶ διαβολῆς ἔδει καθαρὰν εἶναι Plu.2.206b, φαρμακείας Plu.Cat.Ma.9, cf. Hsch.
II 1enemistad, desavenencia, disputa κατὰ τὰς ἰδίας διαβολάς Th.2.65, ἡ πρὸς τὸ συγγενὲς δ. la enemistad hacia quien pertenece a la misma familia Plu.2.479b, δ. τῶν φιλτάτων εἶναι δοκούντων Plu.2.643e, ἡ δὲ δ. χωρίζει φίλους Ps.Democr.B 302.189, ὅταν ... εἰς ὀργὴν καὶ διαβολὴν ἐμπέσωσι πρός τινας cuando se encolerizan y enemistan con alguien Plb.1.67.6, ἐν διαβολῇ γε<νέσθαι πρὸς αὐ>τόν encolerizarse con él Plu.2.623f, cf. Luc.22.
2 aversión, repugnancia c. πρός: διαβολαὶ πρὸς ἄλειμμα καὶ λουτρὸν καὶ τὴν ἄλλην δίαιταν Plu.2.610a, πρὸς τὰ μήκη τῶν λόγων Plu.Lyc.20, τὴν πρὸς τὰ λυποῦντα διαβολήν Basil.Hex.9.4, c. gen. εἰς διαβολὴν τοῦ πάθους para la aversión hacia esa pasión Plu.2.456b
•abs. Plu.2.468e
•desprecio, menosprecio τῶν αἰσθήσεων S.E.M.7.54.
3 aprensión, temor ἡ πρὸς τὸν θάνατον δ. Plu.2.110a
•oposición, resistencia ἐγὼ ἐξῆλθον εἰς διαβολήν σου yo salí para oponerme a ti LXX Nu.22.32.
III engaño δ. γλώσσης ἀλλοτρίας LXX Pr.6.24, cf. Epicur.Fr.[20.4] 5a.9
•fraude, ICr.4.72.9.35 (Gortina V a.C.), cf. Sch.Ar.Pl.373D.