ὄρτυξ: Difference between revisions
Ἱερὸν ἀληθῶς ἐστιν ἡ συμβουλία → Consilia dare, res prorsus et vere sacra est → Ein Heiligtum ist in der Tat ein guter Rat
m (Text replacement - "d’o" to "d'o") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
||
Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0388.png Seite 388]] υγος, ὁ, die Wachtel; Her. 2, 77; Ar. Av. 707 Pax 768; Plat. Lys. 211 e; Xen. Mem. 2, 1, 4; vgl. Ath. IX c. 47. – Auch ein Kraut, sonst στελεφοῦρος, Theophr. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0388.png Seite 388]] υγος, ὁ, die Wachtel; Her. 2, 77; Ar. Av. 707 Pax 768; Plat. Lys. 211 e; Xen. Mem. 2, 1, 4; vgl. Ath. IX c. 47. – Auch ein Kraut, sonst στελεφοῦρος, Theophr. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=υγος (ὁ) :<br />caille.<br />'''Étymologie:''' DELG véd. vartika, vartaka « caille » ; suff. -υξ que l'on retrouve dans plusieurs noms d'oiseaux. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὄρτυξ''': -ῠγος, ὁ, (γεν. ῠκος Φιλήμων παρὰ Χοιροβοσκ. 1. 82, πρβλ. τὸ τῆς νεωτέρας Ἑλλην. ὀρτύκιον)· - ὀρτύκιον, Λατ. coturnix, Ἐπίχ. 25, Ahr., Ἡρόδ. 2. 77, Πλάτ. Λῦσ. 211Ε, κτλ.· - περὶ τῶν ἀποδημητικῶν τοῦ πτηνοῦ τούτου ἕξεων ἴδε Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 6 καὶ 9· - ἐν Ἀριστοφ. Ὄρν. 707, ὁ Μειδίας καλεῖται οὕτω διὰ τὴν ὀρτυγομανίαν του, (πρβλ. [[ὀρτυγοκόπος]])· - θηλ. ἐν Λυκόφρ. 401. ΙΙ. [[βοτάνη]] τις, ἀλλαχοῦ [[στελεφοῦρος]], Θεόφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 11, 2. (Πρβλ. Σανσκρ. vartik-â, ûrtik-â· ἡ παρ’ Ἡσυχ. [[γλῶσσα]]: γόρτυξ, [[ὄρτυξ]], μαρτυρεῖ ὅτι ἐν ἀρχῇ ἡ Ἑλλην. [[λέξις]] εἶχε Ϝ.) | |lstext='''ὄρτυξ''': -ῠγος, ὁ, (γεν. ῠκος Φιλήμων παρὰ Χοιροβοσκ. 1. 82, πρβλ. τὸ τῆς νεωτέρας Ἑλλην. ὀρτύκιον)· - ὀρτύκιον, Λατ. coturnix, Ἐπίχ. 25, Ahr., Ἡρόδ. 2. 77, Πλάτ. Λῦσ. 211Ε, κτλ.· - περὶ τῶν ἀποδημητικῶν τοῦ πτηνοῦ τούτου ἕξεων ἴδε Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 6 καὶ 9· - ἐν Ἀριστοφ. Ὄρν. 707, ὁ Μειδίας καλεῖται οὕτω διὰ τὴν ὀρτυγομανίαν του, (πρβλ. [[ὀρτυγοκόπος]])· - θηλ. ἐν Λυκόφρ. 401. ΙΙ. [[βοτάνη]] τις, ἀλλαχοῦ [[στελεφοῦρος]], Θεόφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 11, 2. (Πρβλ. Σανσκρ. vartik-â, ûrtik-â· ἡ παρ’ Ἡσυχ. [[γλῶσσα]]: γόρτυξ, [[ὄρτυξ]], μαρτυρεῖ ὅτι ἐν ἀρχῇ ἡ Ἑλλην. [[λέξις]] εἶχε Ϝ.) | ||
}} | }} | ||
{{eles | {{eles |
Revision as of 18:10, 2 October 2022
English (LSJ)
ῠγος, ὁ (also ἡ, Lyc.401 : gen. ῠκος Philem.245),
A quail, Coturnix vulgaris, Epich.45, Hdt.2.77, Pl.Ly.211e, Ar.Av.707,1298, etc.; for its migratory habits, v. Arist.HA597a23,b5.
II = στελεφοῦρος, Thphr.HP7.11.2. (γόρτυξ (i. e. ϝόρτυξ) · ὄρτυξ, Hsch.; cf. Skt. vártikā, vartakas.)
German (Pape)
[Seite 388] υγος, ὁ, die Wachtel; Her. 2, 77; Ar. Av. 707 Pax 768; Plat. Lys. 211 e; Xen. Mem. 2, 1, 4; vgl. Ath. IX c. 47. – Auch ein Kraut, sonst στελεφοῦρος, Theophr.
French (Bailly abrégé)
υγος (ὁ) :
caille.
Étymologie: DELG véd. vartika, vartaka « caille » ; suff. -υξ que l'on retrouve dans plusieurs noms d'oiseaux.
Greek (Liddell-Scott)
ὄρτυξ: -ῠγος, ὁ, (γεν. ῠκος Φιλήμων παρὰ Χοιροβοσκ. 1. 82, πρβλ. τὸ τῆς νεωτέρας Ἑλλην. ὀρτύκιον)· - ὀρτύκιον, Λατ. coturnix, Ἐπίχ. 25, Ahr., Ἡρόδ. 2. 77, Πλάτ. Λῦσ. 211Ε, κτλ.· - περὶ τῶν ἀποδημητικῶν τοῦ πτηνοῦ τούτου ἕξεων ἴδε Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 6 καὶ 9· - ἐν Ἀριστοφ. Ὄρν. 707, ὁ Μειδίας καλεῖται οὕτω διὰ τὴν ὀρτυγομανίαν του, (πρβλ. ὀρτυγοκόπος)· - θηλ. ἐν Λυκόφρ. 401. ΙΙ. βοτάνη τις, ἀλλαχοῦ στελεφοῦρος, Θεόφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 11, 2. (Πρβλ. Σανσκρ. vartik-â, ûrtik-â· ἡ παρ’ Ἡσυχ. γλῶσσα: γόρτυξ, ὄρτυξ, μαρτυρεῖ ὅτι ἐν ἀρχῇ ἡ Ἑλλην. λέξις εἶχε Ϝ.)
Spanish
Greek Monotonic
ὄρτυξ: -ῠγος, ὁ, ορτύκι, Λατ. coturnix, σε Ηρόδ. κ.λπ.
Russian (Dvoretsky)
ὄρτυξ: ῠγος ὁ перепел Her., Arph., Xen., Plat. etc.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m. (f. Lyc. 401)
Meaning: quail, Coturnix vulgaris (Epich., IA.); also as a plant-name = στελέφουρος, Plantago Lagopus (Thphr.), cf. Strömberg Theophrastea 50.
Other forms: H. γόρτυξ, i.e. Ϝόρτυξ), -υγος (-υκος Philem. 245).
Compounds: As 1. member a.o. in ὀρτυγο-μήτρα f. "quail-mother", corncrake, Rallux crex (Cratin., Arist., LXX), after H. = ὄρτυξ ὑπερμεγέθης; s. Thompson Birds s.v., also Strömberg Wortstud. 23; as 2. member in φιλ-όρτυξ quail-loving (Pl. Ly. 212d).
Derivatives: Dimin. ὀρτύγιον n. (com.); Όρτυγία, -ίη f. old name of the island Delos and other islands (Od., Str.; Tréheux BCH 70, 560ff.), after that surname of Artemis (S.); patron. Όρτυγίων (Euboea).
Origin: IE [Indo-European] [1180] *u̯ort- quail; PGX [probably a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Formed like the rare birdnames ἴβυξ, βαῖβυξ; cf. also κόκκυξ, πτέρυξ a.o. (Chantraine Form. 397, Schwyzer 498). With Ϝόρτυξ agrees except the ending Skt. (Ved.) vártikā f., later attested as vartaka- m. quail with the very productive ikā- and aka-suffixes. Note also MPers. vartak id.. The orig. form of the word cannot be reconstructed. WP. 1, 316 w. further lit., Specht Ursprung 139, 204 a. 214, Dehò Ist. Lomb. 91, 358. - Furnée 122 points out that both the suffix and the variation κ/γ points to a loan.
Middle Liddell
ὄρτυξ, ῠγος,
the quail, Lat. coturnix, Hdt., etc.
Frisk Etymology German
ὄρτυξ: (H. γόρτυξ, i.e. ϝόρτυξ), -υγος (-υκος Philem. 245)
{órtuks}
Grammar: m. (f. Lyk. 401)
Meaning: Wachtel, Coturnix vulgaris (Epich., ion. att.), auch als Pflanzenname = στελέφουρος, Plantago Lagopus (Thphr.), vgl. Strömberg Theophrastea 50.
Composita : Als Vorderglied u.a. in ὀρτυγομήτρα f. "Wachtelmutter", Wachtelkönig, Rallux crex (Kratin., Arist., LXX u.a.), nach H. = ὄρτυξ ὑπερμεγέθης; s. Thompson Birds s.v., auch Strömberg Wortstud. 23; als Hinterglied in φιλόρτυξ wachtelliebend (Pl. Ly. 212d).
Derivative: Davon das Demin. ὀρτύγιον n. (Kom.); Ὀρτυγία, -ίη f. alter Name der Insel Delos u. anderer Inseln (Od., Str.; Tréheux BCH 70, 560ff.), danach Bein. der Artemis (S.); Patron. Ὀρτυγίων (Euböa).
Etymology : Wie die seltenen Vogelnamen ἴβυξ, βαῖβυξ gebildet; vgl. noch κόκκυξ, πτέρυξ u.a. (Chantraine Form. 397, Schwyzer 498). Zu ϝόρτυξ stimmt bis auf den Ausgang aind. (ved.) vártikā f., später belegt vartaka- m. Wachtel mit den sehr produktiven ikā- und aka-Suffixen. Die urspr. Form des Wortes läßt sich nicht wiederherstellen. WP. 1, 316 m. weiterer Lit., Specht Ursprung 139, 204 u. 214, Dehò Ist. Lomb. 91, 358. 1. ὀρύα (H. auch -ούα) f. Darm (Epich.). — Nicht sicher erklart. Über die ganz fragliche Heranziehung von lat. arvīna f. ‘Schmer, Fett, Speck, bes. um die Eingeweide’ s. WP. 1, 182, Pok. 782, W.-Hofmann s.v. Weiteres s. ὀρύσσω und οὐροί. 2. ὀρυα f. Ben. eines Arbeiterwerkzeugs in einem Steinbruch (PCair. Zen. 759 [IIIa]). — S. ὀρύττω.
Page 2,429