ἐπειδή: Difference between revisions
Πολλῶν ὁ καιρὸς γίγνεται διδάσκαλος → Rebus magistra plurimis occasio → Zum Lehrer wird für viele die Gelegenheit
(13_7_2) |
(Bailly1_2) |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0910.png Seite 910]] d. i. ἐπεὶ δή, <b class="b2">nachdem, seitdem</b>, Zeitpartikel, = [[ἐπεί]]; ἐπειδὴ [[πρῶτα]] τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν, seitdem er verlassen hat, Il. 1, 235; Folgde, οὐ πολὺς [[χρόνος]] ἐπειδἡ ἐπαύσαντο, es ist nicht lange her, seit sie aufhörten, Thuc. 1, 6; 3, 68; ἐπειδὴ τῷδ' ἐβούλευσας [[μόρον]] Aesch. Ch. 505; εὐθὺς. [[ἐπειδή]], sogleich nachdem, Thuc. 1, 102; ἐπειδὴ τάχιστα, sobald als, Plat. Prot. 310 d; Xen. Cyr. 7, 5, 15 u. öfter; ἐπειδὴ [[θᾶσσον]], Dem. 37, 41. – Auch causal, wie [[ἐπεί]], doch seltener, <b class="b2">da, weil</b>; c. praes., Il. 14, 65; Thuc. 7, 13 u. A.; ἐπειδὴ σὺ βούλει, ἀποκρίνου Plat. Gorg. 448 b. Auch wie [[ἐπεί]] elliptisch, ὦ φίλ'· ἐπειδἡ ταῦτά μ' ἀνέμνησας· φασί Od. 3, 211; 14, 149. Mit dem optat. theils in indirecter Rede, Xen. An. 3, 5, 18, theils die wiederholte Handlung in der Vergangenheit ausdrückend, ἐπειδὴ αὐτὸς ἀναστρέφοι, εὖ πως περιεσχίζοντο, so oft er sich umkehrte, Plat. Prot. 315 b; vgl. Phaed. 50 d; Thuc. 1, 49; ἐπειδὴ δέ τι ἐμφάγοιεν, ἀνίσταντο, sie standen jedesmal, sobald sie Etwas gegessen hatten, auf, Xen. An. 4, 5, 8. – In Il. 11, 478 steht αὐτὰρ ἐπειδὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς [[ὀϊστός]], ὠμοφάγοι νιν θῶες δαρδάπτουσιν für ἐπειδὰν δαμάσσηται. – In orat. obliq. auch mit dem inf., Plat. Rep. X, 614 b Conv. 174 d; Dem. 19, 306, wo seit Bekker ἀκοῦσαι für ἀκούσαι steht. – Hom. braucht im Anfang des Verses ε lang. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0910.png Seite 910]] d. i. ἐπεὶ δή, <b class="b2">nachdem, seitdem</b>, Zeitpartikel, = [[ἐπεί]]; ἐπειδὴ [[πρῶτα]] τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν, seitdem er verlassen hat, Il. 1, 235; Folgde, οὐ πολὺς [[χρόνος]] ἐπειδἡ ἐπαύσαντο, es ist nicht lange her, seit sie aufhörten, Thuc. 1, 6; 3, 68; ἐπειδὴ τῷδ' ἐβούλευσας [[μόρον]] Aesch. Ch. 505; εὐθὺς. [[ἐπειδή]], sogleich nachdem, Thuc. 1, 102; ἐπειδὴ τάχιστα, sobald als, Plat. Prot. 310 d; Xen. Cyr. 7, 5, 15 u. öfter; ἐπειδὴ [[θᾶσσον]], Dem. 37, 41. – Auch causal, wie [[ἐπεί]], doch seltener, <b class="b2">da, weil</b>; c. praes., Il. 14, 65; Thuc. 7, 13 u. A.; ἐπειδὴ σὺ βούλει, ἀποκρίνου Plat. Gorg. 448 b. Auch wie [[ἐπεί]] elliptisch, ὦ φίλ'· ἐπειδἡ ταῦτά μ' ἀνέμνησας· φασί Od. 3, 211; 14, 149. Mit dem optat. theils in indirecter Rede, Xen. An. 3, 5, 18, theils die wiederholte Handlung in der Vergangenheit ausdrückend, ἐπειδὴ αὐτὸς ἀναστρέφοι, εὖ πως περιεσχίζοντο, so oft er sich umkehrte, Plat. Prot. 315 b; vgl. Phaed. 50 d; Thuc. 1, 49; ἐπειδὴ δέ τι ἐμφάγοιεν, ἀνίσταντο, sie standen jedesmal, sobald sie Etwas gegessen hatten, auf, Xen. An. 4, 5, 8. – In Il. 11, 478 steht αὐτὰρ ἐπειδὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς [[ὀϊστός]], ὠμοφάγοι νιν θῶες δαρδάπτουσιν für ἐπειδὰν δαμάσσηται. – In orat. obliq. auch mit dem inf., Plat. Rep. X, 614 b Conv. 174 d; Dem. 19, 306, wo seit Bekker ἀκοῦσαι für ἀκούσαι steht. – Hom. braucht im Anfang des Verses ε lang. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>conj.</i><br /><b>I.</b> <i>idée de temps</i> après que, lorsque, depuis que :<br /><b>1</b> <i>avec l’ind. en parl. d’une action passée avec idée d’un moment précis</i> : ἐπειδὴ ἐτελεύτησε [[Δαρεῖος]] καὶ κατέστη Ἀρταξέρξης XÉN lorsque Darius fut mort et qu’Artaxerxès eut été institué roi;<br /><b>2</b> <i>avec le sbj. ao. en parl. d’une action habituelle</i> : ἐπειδὴ τόνγε [[δαμάσσεται]] (<i>épq. p</i>. δαμάσσηται) ὠκὺς [[ὀϊστός]] IL lorsque le trait rapide l’a abattu;<br /><b>3</b> <i>avec l’opt. sans</i> [[ἄν]] : ἐπειδὴ [[δέ]] [[τι]] ἐμφάγοιεν ἀνίσταντο XÉN et quand ils avaient pris quelque nourriture, ils se relevaient;<br /><i>En ces diverses constructions</i>, [[ἐπειδή]] <i>est qqf renforcé par un adv.</i> : ἐπειδὴ [[τάχιστα]], <i>rar.</i> ἐπειδὴ θᾶττον, ἐπειδὴ πρῶτον, ἐπειδὴ [[πρῶτα]] aussitôt que, dès que ; εὐθὺς [[ἐπειδή]] <i>m. sign.</i><br /><b>II.</b> <i>pour marquer une suite dans le raisonnement</i> puisque :<br /><b>1</b> <i>avec l’ind. au prés.</i> : ἐπειδὴ νηυσὶν [[ἔπι]] πρύμνῃσι μάχονται IL puisque l’on combat près de l’arrière des vaisseaux;<br /><b>2</b> <i>ellipt.</i> ἐπειδὴ [[οὐ]] [[τότε]] (<i>s.e.</i> ἔδειξας), ἀλλὰ [[νῦν]] δεῖξον DÉM puisque tu ne l’as pas montré, alors, eh bien maintenant, montre-le;<br /><i>En ce sens</i>, [[ἐπειδή]] <i>se joint souv. à des particules</i> : ἐπειδὴ [[καί]] puisque même ; [[ἐπειδή]] [[γε]] puisque certes ; [[ἐπειδή]] [[γε]] [[καί]] puisque certes même ; ἐπειδὴ [[οὖν]] puis donc que.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπεί]], [[δή]]. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 19:56, 9 August 2017
English (LSJ)
ἐπειδήπερ,
A v. ἐπεί.
German (Pape)
[Seite 910] d. i. ἐπεὶ δή, nachdem, seitdem, Zeitpartikel, = ἐπεί; ἐπειδὴ πρῶτα τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν, seitdem er verlassen hat, Il. 1, 235; Folgde, οὐ πολὺς χρόνος ἐπειδἡ ἐπαύσαντο, es ist nicht lange her, seit sie aufhörten, Thuc. 1, 6; 3, 68; ἐπειδὴ τῷδ' ἐβούλευσας μόρον Aesch. Ch. 505; εὐθὺς. ἐπειδή, sogleich nachdem, Thuc. 1, 102; ἐπειδὴ τάχιστα, sobald als, Plat. Prot. 310 d; Xen. Cyr. 7, 5, 15 u. öfter; ἐπειδὴ θᾶσσον, Dem. 37, 41. – Auch causal, wie ἐπεί, doch seltener, da, weil; c. praes., Il. 14, 65; Thuc. 7, 13 u. A.; ἐπειδὴ σὺ βούλει, ἀποκρίνου Plat. Gorg. 448 b. Auch wie ἐπεί elliptisch, ὦ φίλ'· ἐπειδἡ ταῦτά μ' ἀνέμνησας· φασί Od. 3, 211; 14, 149. Mit dem optat. theils in indirecter Rede, Xen. An. 3, 5, 18, theils die wiederholte Handlung in der Vergangenheit ausdrückend, ἐπειδὴ αὐτὸς ἀναστρέφοι, εὖ πως περιεσχίζοντο, so oft er sich umkehrte, Plat. Prot. 315 b; vgl. Phaed. 50 d; Thuc. 1, 49; ἐπειδὴ δέ τι ἐμφάγοιεν, ἀνίσταντο, sie standen jedesmal, sobald sie Etwas gegessen hatten, auf, Xen. An. 4, 5, 8. – In Il. 11, 478 steht αὐτὰρ ἐπειδὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς ὀϊστός, ὠμοφάγοι νιν θῶες δαρδάπτουσιν für ἐπειδὰν δαμάσσηται. – In orat. obliq. auch mit dem inf., Plat. Rep. X, 614 b Conv. 174 d; Dem. 19, 306, wo seit Bekker ἀκοῦσαι für ἀκούσαι steht. – Hom. braucht im Anfang des Verses ε lang.
French (Bailly abrégé)
conj.
I. idée de temps après que, lorsque, depuis que :
1 avec l’ind. en parl. d’une action passée avec idée d’un moment précis : ἐπειδὴ ἐτελεύτησε Δαρεῖος καὶ κατέστη Ἀρταξέρξης XÉN lorsque Darius fut mort et qu’Artaxerxès eut été institué roi;
2 avec le sbj. ao. en parl. d’une action habituelle : ἐπειδὴ τόνγε δαμάσσεται (épq. p. δαμάσσηται) ὠκὺς ὀϊστός IL lorsque le trait rapide l’a abattu;
3 avec l’opt. sans ἄν : ἐπειδὴ δέ τι ἐμφάγοιεν ἀνίσταντο XÉN et quand ils avaient pris quelque nourriture, ils se relevaient;
En ces diverses constructions, ἐπειδή est qqf renforcé par un adv. : ἐπειδὴ τάχιστα, rar. ἐπειδὴ θᾶττον, ἐπειδὴ πρῶτον, ἐπειδὴ πρῶτα aussitôt que, dès que ; εὐθὺς ἐπειδή m. sign.
II. pour marquer une suite dans le raisonnement puisque :
1 avec l’ind. au prés. : ἐπειδὴ νηυσὶν ἔπι πρύμνῃσι μάχονται IL puisque l’on combat près de l’arrière des vaisseaux;
2 ellipt. ἐπειδὴ οὐ τότε (s.e. ἔδειξας), ἀλλὰ νῦν δεῖξον DÉM puisque tu ne l’as pas montré, alors, eh bien maintenant, montre-le;
En ce sens, ἐπειδή se joint souv. à des particules : ἐπειδὴ καί puisque même ; ἐπειδή γε puisque certes ; ἐπειδή γε καί puisque certes même ; ἐπειδὴ οὖν puis donc que.
Étymologie: ἐπεί, δή.
