κλειδώνω: Difference between revisions
πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει → many things are formidable, and none more formidable than man | wonders are many, and none is more wonderful than man | many things are bad, but nothing is more atrocious than man
m (Text replacement - "οῡμαι" to "οῦμαι") |
|||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM κλειδῶ, -όω, Μ και [[κλειδώνω]]) [[κλεις]]<br />[[κλείνω]] [[κάτι]] [[κάπου]], [[ασφαλίζω]] [[κάτι]] με [[κλειδί]] («κλείδωσα καλά τις πόρτες του σπιτιού»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(αμτβ.)</b> κλείνομαι με [[κλειδί]] («δεν κλειδώνει η πόρτα»)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] [[μυστικό]]<br /><b>3.</b> <b>ναυτ.</b> [[συνδέω]] με [[κλειδί]] τα τμήματα της αλυσίδας της άγκυρας<br /><b>4.</b> <b>μέσ.</b> <i>κλειδώνομαι</i><br />[[παραμένω]] απομονωμένος στο [[σπίτι]] μου [[χωρίς]] να [[επικοινωνώ]] με άλλους ανθρώπους («κλειδώνεται [[κάθε]] [[απόγευμα]] και δεν τον βλέπει [[κανένας]]»)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] κλεισμένο και καλά ασφαλισμένο, [[φυλάγω]], [[ασφαλίζω]] («κλείδωσα τα έγγραφα στο [[συρτάρι]]»)<br /><b>2.</b> [[περιορίζω]] κάποιον αυστηρά σε κλειστό χώρο («κλειδώνει τα [[παιδιά]] του [[μέσα]] στο [[σπίτι]]»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[σφίγγω]] κάποιον ή [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[προστατεύω]]<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>κλειδώνομαι</i> και <i>κλειδοῦμαι</i>, -<i>όομαι</i><br />[[γίνομαι]] [[απρόσιτος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[κλειδόω]] / -<i>ῶ</i> <span style="color: red;"><</span> [[κλείς]], <i>κλειδ</i>-<i>ός</i>. Το <i>κλειδῶ</i> μεταπλάστηκε στη [[συνέχεια]] σε -<i>ώνω</i> ( | |mltxt=(AM κλειδῶ, -όω, Μ και [[κλειδώνω]]) [[κλεις]]<br />[[κλείνω]] [[κάτι]] [[κάπου]], [[ασφαλίζω]] [[κάτι]] με [[κλειδί]] («κλείδωσα καλά τις πόρτες του σπιτιού»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(αμτβ.)</b> κλείνομαι με [[κλειδί]] («δεν κλειδώνει η πόρτα»)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] [[μυστικό]]<br /><b>3.</b> <b>ναυτ.</b> [[συνδέω]] με [[κλειδί]] τα τμήματα της αλυσίδας της άγκυρας<br /><b>4.</b> <b>μέσ.</b> <i>κλειδώνομαι</i><br />[[παραμένω]] απομονωμένος στο [[σπίτι]] μου [[χωρίς]] να [[επικοινωνώ]] με άλλους ανθρώπους («κλειδώνεται [[κάθε]] [[απόγευμα]] και δεν τον βλέπει [[κανένας]]»)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] κλεισμένο και καλά ασφαλισμένο, [[φυλάγω]], [[ασφαλίζω]] («κλείδωσα τα έγγραφα στο [[συρτάρι]]»)<br /><b>2.</b> [[περιορίζω]] κάποιον αυστηρά σε κλειστό χώρο («κλειδώνει τα [[παιδιά]] του [[μέσα]] στο [[σπίτι]]»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[σφίγγω]] κάποιον ή [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[προστατεύω]]<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>κλειδώνομαι</i> και <i>κλειδοῦμαι</i>, -<i>όομαι</i><br />[[γίνομαι]] [[απρόσιτος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[κλειδόω]] / -<i>ῶ</i> <span style="color: red;"><</span> [[κλείς]], <i>κλειδ</i>-<i>ός</i>. Το <i>κλειδῶ</i> μεταπλάστηκε στη [[συνέχεια]] σε -<i>ώνω</i> ([[πρβλ]]. [[θυμόω]] / -<i>ῶ</i> > [[θυμώνω]])]. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 13:30, 23 August 2021
Greek Monolingual
(AM κλειδῶ, -όω, Μ και κλειδώνω) κλεις
κλείνω κάτι κάπου, ασφαλίζω κάτι με κλειδί («κλείδωσα καλά τις πόρτες του σπιτιού»)
νεοελλ.
1. (αμτβ.) κλείνομαι με κλειδί («δεν κλειδώνει η πόρτα»)
2. μτφ. κρατώ κάτι μυστικό
3. ναυτ. συνδέω με κλειδί τα τμήματα της αλυσίδας της άγκυρας
4. μέσ. κλειδώνομαι
παραμένω απομονωμένος στο σπίτι μου χωρίς να επικοινωνώ με άλλους ανθρώπους («κλειδώνεται κάθε απόγευμα και δεν τον βλέπει κανένας»)
νεοελλ.-μσν.
1. κρατώ κάτι κλεισμένο και καλά ασφαλισμένο, φυλάγω, ασφαλίζω («κλείδωσα τα έγγραφα στο συρτάρι»)
2. περιορίζω κάποιον αυστηρά σε κλειστό χώρο («κλειδώνει τα παιδιά του μέσα στο σπίτι»)
μσν.
1. σφίγγω κάποιον ή κάτι
2. προστατεύω
3. μέσ. κλειδώνομαι και κλειδοῦμαι, -όομαι
γίνομαι απρόσιτος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. κλειδόω / -ῶ < κλείς, κλειδ-ός. Το κλειδῶ μεταπλάστηκε στη συνέχεια σε -ώνω (πρβλ. θυμόω / -ῶ > θυμώνω)].
