σημαίνω

English (LSJ)

Il.10.58, etc.; σᾱμαίνω, Schwyzer686.23 (Pamphylia): Ion. impf.

   A σημαίνεσκον Q.S.4.193: fut. σημᾰνῶ A.Ag.497, Th.6.20, Ion. -ᾰνέω Od.12.26, Hdt.1.75: aor. ἐσήμηνα ib.43, Th.5.71, Ep. σήμηνα Il.23.358; but in codd. of X. (HG1.1.2, al.) and later writers (Str.13.3.6, Act.Ap.25.27, Polyaen.1.41.3, Arr.An.1.6.2) ἐσήμᾱνα, and so in Mitteis Chr.29.8 (ii B.C.): pf. σεσήμαγκα Aristobul. ap. Eus. PE13.12, Arr.Epict.3.26.29:—Med., fut. σημᾰνοῦμαι, Ion. -έομαι Hp. Prog.3, etc.: aor. ἐσημηνάμην Il.7.175, etc.:—Pass., fut. σημανθήσομαι S.E.M.8.267, (ἐπι-) E.Ion 1593: fut. Med. in pass. sense, Hp. Int.44: aor. ἐσημάνθην D.47.16: pf. σεσήμασμαι Hdt.2.39, Lys.32.7, Pl.Lg.954a, etc.; 3sg. σεσήμανται Hdt.2.125, inf. σεσημάνθαι Ar. Lys.1196: (σῆμα):—show by a sign, indicate, point out, τέρματα Il.23.358; δείξω ὁδὸν ἠδὲ ἕκαστα σημανέω Od.12.26; τοῦτον σημήνας after indicating the person, Hdt.1.5; τέκμαρ A.Ch.667; θησαύρισμα S.Ph. 37; σ. τι περί τινος Pl.Lg.682a; σ. ὅ τι χρὴ ποιεῖν X.Ap.12; σ. εὔδια πάντα (sc. εἶναι) Theoc.22.22:—Med., πάντα σημαίνει you have all things shown you (?), Epigr.Gr.1039.11 (Limyra).    2 abs., give signs, φθόγγος, φῶς σ., A.Supp.245, Ag.293; ὁ λόγος σημαινέτω S.Tr.345; σ. καπνῷ make signal, A.Ag.497: freq. in E. in fut. with αὐτός, πλοῦς αὐτὸς σημανεῖ Hel.151; τὸ δ' ἔργον αὐτὸ σημανεῖ Andr.265; αὐτὸ σημανεῖ (without Subst.) Ph.623; τἄλλα δ' αὐτὸ σημανεῖ Ba. 976.    3 of the Delphic oracle, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει Heraclit.93; so of omens, X.Mem.1.1.2, etc.; σ. ἐν τοῖς ἱεροῖς Id.An.6.1.31; περί τινος Id.Mem.1.1.19; ἐπὶ τοῖς μέλλουσι γενήσεσθαι Th.2.8; πρὸ τῶν μελλόντων X.HG5.4.17:—Pass., σημαίνεσθαι διὰ τῶν ἐμπύρων Plu.2.222f, etc.    4 in later Prose intr., appear, be manifest, Arist.HA533a11 (but Pass. in same sense, ib.588b18); σ. ἐκ τῶν εἰρημένων Pl.Epin.989a; cf. δηλόω 11.    b σημαίνει impers., signs appear, Arist.Pr.941b2, 944a4.    II give a sign or signal to do a thing, or bid one do it, c. dat. pers. et inf., Hdt.1.116, 6.78, A.Ag.26, S.Aj.688, X.An.6.1.24; give orders to, bear command over, c. dat., πᾶσι δὲ σημαίνειν Il.1.289, cf. 10.58, 17.250; c. gen., στρατοῦ Il.14.85; also σ. ἐπὶ δμῳῇσι γυναιξίν Od.22.427: abs., give orders, ὁ δὲ σημαίνων ἐπέτελλεν Il.21.445, cf. Od.22.450: in part., σημαίνων,= σημάντωρ, S.OC704 codd.    2 in war or battle, give the signal of attack, etc., Th.2.84, etc.; in full, σ. τῇ σάλπιγγι And.1.45, X.An. 4.2.1, Achae.37.3; σ. τῷ κέρατι ὡς ἀναπαύεσθαι X.An.2.2.4: c. acc., σ. ἀναχώρησιν give a signal for retreat, Th.5.10; ἐπειδὰν ὁ σαλπιγκτὴς σημήνῃ τὸ πολεμικόν X.An.4.3.29, cf. 4.3.32; τὸ ἀνακλητικόν Plu.2.236e: c. inf., X.Cyr.1.4.18, etc.: impers. σημαίνει (sc. ὁ σαλπιγκτής), signal is given, as τοῖσι Ἕλλησι ὡς ἐσήμηνε when signal was given for the Greeks to attack, Hdt.8.11: c. inf., ἐσήμαινε παραρτέεσθαι πάντα signal was given to make all ready, Id.9.42, cf. E.Heracl.830; also σ. ἐπὶ πλόον πῦρ gives the signal for sailing, Tryph.145.    3 generally, σ. [τῷ ἵππῳ] τι, προχωρεῖν σ. τῷ ἵππῳ, X.Eq.9.4, 7.10.    4 make signals, εἰς τὴν πόλιν Id.HG6.2.33; σ. ὡς πολεμίων ἐπιόντων ib.7.2.5:—Pass., ἐσημάνθησαν προσπλέουσαι ib.6.2.34: abs., σημανθέντων τῷ Ἀστυάγει ὅτι . . Id.Cyr.1.4.18.    III signify, indicate, declare, φόνον E.HF1218; τινί τι Hdt.7.18, 9.49, S.OT226: folld. by ὡς . ., Hdt.1.34; by ὅτι . ., S.OC320, Pl.Phd.62c; σ. ὅστις A.Pr.618; σ. ὅ τι χρή σοι συμπράσσειν ib.297 (anap.); σ. ὅπῃ γῆς πεπλάνημαι ib.564 (anap.); σ. ὅπου . . S.El.1294; σ. ὅτου τ' εἶ χὠπόθεν Id.Fr.104; σ. εἴτε . . Id.Ph.22; σ. ποίῳ θανάτῳ . . Ev.Jo.12.33, 21.19: c. part., signify that a thing is, φρυκτοῦ φῶς . . σημαίνει μολόν A.Ag.293; Κρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι S.OT79, cf. OC1669; ταῦτα ὡς πολέμου ὄντος σημαίνει Pl.Lg.626e, cf. 722e:—Pass., ὁ σημαινόμενος δοῦλος the abovementioned slave, POxy.283.12 (i A.D.): abs., σημανθέντος it having been reported, PAmh.2.31.8 (ii B.C.), cf. supr. 11.4.    2 interpret, explain, Hdt.1.108; tell, speak, Id.3.106: abs., σήμαινε tell, S.OC51, cf.OT1050; οὐ στηλῶν μόνον σ. ἐπιγραφή Th.2.43.    3 of a writer, signify, indicate, ὅτι . . Str.8.6.5; of words, sentences, etc., signify, mean, ταὐτὸν σημαίνει Pl.Cra.393a, cf. 437c, Phdr.275d, Arist.Ph. 213b30, etc.; σημαίνοντα significant sounds, opp. ἄσημα, Id.Po.1457a32sq.:—Pass., τὸ σημαινόμενον the sense, meaning of words, Id.Rh. 1405b8, D.H.Th.31, A.D.Pron.12.27, al.; opp. τὸ σημαῖνον, Chrysipp.Stoic.2.38(pl.).    B Med. σημαίνομαι, give oneself a token, i.e. conclude from signs, conjecture, τὰ μὲν σημαίνομαι, τὰ δ' ἐκπέπληγμαι S.Aj.32; ἄστροις σ. [τὰς πόλεις], prov. in Ael.NA7.48; σ. τι ἔκ τινος ib.2.7; of dogs hunting, μυξωτῆρσι σ. τι Opp.C.1.454.    II provide with a sign or mark, seal, σημαίνεσθαι βύβλῳ (sc. βοῦν), i.e. by sealing a strip of byblus round his horn, Hdt.2.38, cf. Pl.Lg.954c, X.Cyr.8.2.17, Is. 7.1,2, Hyp.Ath.8:—Pass., εὖ σεσημάνθαι to be well sealed up, Ar.Lys. 1196; τὰ σεσημασμένα, opp. τὰ ἀσήμαντα, Pl.Lg.954a, cf. Lys.32.7, D.39.17, Ath.Mitt.7.368.    2 mark out, choose for oneself, τοὺς εὐρωστοτάτους Plb.3.71.7.

German (Pape)

[Seite 874] fut. σημανῶ, aor. ἐσήμηνα, auch ἐσήμᾶνα, welches auch bei Attikern vorkommt, aber seltener als jenes ist, vgl. Lob. Phryn. 24; – bezeichnen, durch ein Zeichen kenntlich machen, σήμηνε δὲ τέρματα, Il. 23, 358. 757; Od. 12, 26; besiegeln, σεσημάνθαι, Ar. Lys. 1199; τὰ σεσημασμένα καὶ τὰ ἀσήμαντα, Plat. Legg. XII, 954 a; ἐσημάνθησαν οἱ ἐχῖνοι, Dem. 47, 16. – Bes. ein Zeichen geben, Etwas zu thun, befehlen, gebieten, theils absolut, Od. 22, 450, theils mit dem dat., σημαίνει φυλάκεσσι, Il. 10, 58; σημαίνουσιν ἕκαστος λαοῖς, 17, 250; seltener οὐδέ ἑ μήτηρ σημαίνειν εἴασκεν ἐπὶ δμωῇσι γυναιξίν, Od. 22, 427, über die Mägde gebieten; und wie ἄρχειν c. genit., αἴθ' ὤφελλες ἀεικελίου στρατοῦ ἄλλου σημαίνειν, Il. 14, 85; – mit dem dat. u. hinzutretendem inf., ᾿Αγαμέμνονος γυναικὶ σημαίνω τορῶς, ἐπορθιάζειν, Aesch. Ag. 26; vgl. Soph. Ai. 673 O. C. 708; und in Prosa, bes. den Soldaten, Thuc. 2, 84 u. sonst; Her. 8, 11 τοῖς Ἕλλησι ὡς ἐσήμηνε; u. c. inf., ἐσήμαινε πάντα παραρτέεσθαι, 9, 42, wie bei Xen. Cyr. 1, 2, 8; τῷ κέρατι, 5, 3, 44; τῇ σάλπιγγι, An. 3, 4, 4 (vgl. Pol. 6, 40, 2) u. öfter; vollständig σημαίνει ὁ σαλπιγκτής, 4, 3, 32; u. so öfter vom Commando durch Signale, ἐπειδὰν ὁ σαλπιγκτὴς σημήνῃ τὸ πολεμικόν, 4, 3, 29; vgl. D. Sic. 17, 33; τὸ ἀνακλητικόν, Signal zum Rückzuge, Plut. lac. apophth. a. E.; vgl. σημαίνειν ἐκέλευσεν ἀναχώρησιν, Thuc. 5, 10; διὰ τῶν συνθημάτων, Pol. 1, 50, 8 u. öfter. – Uebh. anzeigen, sagen, erklären, σήμαιν' ὅτι χρή σοι συμπράττειν, Aesch. Prom. 295; εἰ δ' ἔχεις εἰπεῖν ὅ τι λοιπὸν πόνων, σήμαινε, 685; οἶσθα σημῆναι τορῶς Pers. 471; κἀσήμηνεν ἐμφανὲς τέκμαρ, Ch. 656; Κρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι, Soph. O. R. 79; ταῦτα σημανοῦσ' ἐλήλυθα, O. C. 367; ἣ σῷ παιδὶ σημαίνει νόσον, Eur. Hipp. 1306; Herc. Fur. 1218; θέλει τι σημᾶναι νέον, Hipp. 857; u. in Prosa von den Göttern, Vorzeichen geben und die Zukunft andeuten, ἄνεμος ἐξαίσιος ἐπεγένετο, ὃν καὶ οἰωνίζοντό τινες σημαίνειν πρὸ τῶν μελλόντων, Xen. Hell. 5, 4, 17; vgl. Arr. An. 7, 22. 24 (v. l. περί); φοβοῦνται αὐτὸ ὡς σημαῖνον φθοράν τινα, Plat. Crat. 405 e; andeuten, auseinandersetzen, τινί τι, Her. 7, 18. 9, 49 u. öfter; bedeuten, ἕν τι σημαίνει μόνον ταὐτὸν ἀεί, Plat. Phaedr. 275 d; ὁ γὰρ ἄναξ καὶ ὁ ἕκτωρ σχεδόν τι ταὐτὸν σημαίνει, Crat. 293 a; ὡς ὁ λόγος σημαίνει, Gorg. 511 b, u. öfter; auch intrans., ὡς ἄρτι σημαίνειν ἐκ τῶν εἰρημένων μοι σφόδρα δοκεῖ, wie aus dem Gesagten einzuleuchten scheint, Epinom. 989 a. – Med. versiegeln lassen, Dem. 28, 6. 33, 36; auch sich ein Zeichen geben lassen, aus einem gegebenen Zeichen schließen, vermuthen, Soph. Ai. 32; σημαίνεσθαί τι βύβλῳ, sich Etwas auf Papyrus anmerken, Her. 2, 38; – σημηνάμενος τοὺς εὐρωστοτάτους, d. i. sich auswählend, Pol. 3, 71, 7. – Bei den Gramm. bedeutet τὸ σημαινόμενον was unter einem Worte verstanden wird, ohne daß es ausdrücklich darin ausgesprochen ist; dah. πρὸς τὸ σημαινόμενον von der Construction nach dem Sinne, nicht nach der grammatischen Vrbdg der Wörter.