ἔννοια

English (LSJ)

ἡ, (νοῦς)

   A act of thinking, reflection, cogitation (συντονία διανοίας Pl.Def.414a); ἄξιον ἐννοίας Id.Lg.657a,al.    2 notion, conception, χρόνου ἔννοια Id.Ti.47a; ἐν ταῖς περὶ τὸ ὂν . . ἐννοίαις Id.Phlb. 59d; ἔ. λαβεῖν to form an idea, opp. αἴσθησιν λαβεῖν, Id.Phd.73c; τοῦ καλοῦ ἔ. ἔχειν Arist.EN1179b15; ἐννοίας χάριν λέγειν Id.Metaph. 1073b12; ἔννοιαι, opp. φαντασίαι, αἰσθήσεις, Id.MA701b17; κατὰ ἀθρόαν ἔ. Epicur.Ep.1p.23U. (but κατὰ πᾶσαν ἔ. θυμοῦ every kind, variety of anger, Phld.Ir.p.90 W.); δοξαστικαὶ ἔ. Epicur.Sent.24; εἰς ἔ. ἔρχεσθαί τινος Plb.1.57.4; εἰς ἔ. τινὸς ἄγειν τινά ib.49.10; ἡ κοινὴ ἔ. the common notion, Id.10.27.8; κοιναὶ ἔ. axioms, heading in Euc.; general ideas, Chrysipp.Stoic.2.154, etc.; ψιλὴ ἔ. mere, i.e. vague, notion, Simp. in Ph.18.1.    3 intent, E.Hel.1026; ἔννοιαν λαβεῖν form a design, Id.Hipp.1027; intention of a testator, Is.1.13; ἔ. ἔχειν περί τι Pl.Lg.769e; ἔ. ἐμποιεῖν put an idea into one's head, Isoc.5.150; ἔ. ἐμπίπτει τινί X.An.3.1.13.    4 good sense, better judgement, παρὰ τὴν ἔννοιαν Plu.2.1077d.    II sense of a word, D.C.69.21.    III Rhet., thought, opp. diction (λέξις), Hermog.Id.2.4, cf. Prog.6.

German (Pape)

[Seite 847] ἡ, der Gedanke, die Vorstellung, der Begriff; χρόνου Plat. Tim. 47 a; ἐν ταῖς περὶ τὸ ὃν ὄντως ἐννοίαις Phil. 59 d; die Bedeutung, ὀνομάτων Galen., D. C. 69, 21; – das Nachdenken, die Erwägung; περὶ τοῦτ' ἔχειν ἔννοιαν, ὅπως Plat. Legg. VI, 769 e; Xen. Cyr. 1, 1, 1; ἔννοια αὐτῷ ἐμπίπτει An. 3, 1, 13; λαβεῖν τινος, woran denken, Eur. Hipp. 1027; Dem. 11, 20; bei Pol. auch = sich eine Vorstellung machen, vermuthen, im Ggstz von ἐπιστήμην καὶ γνώμην ἀτρεκῆ ἔχειν, 1, 4, 9; εἰς ἔννοιαν ἔρχεσθαί τινος, erkennen, 1, 57, 4; – Ansicht, Meinung, τὰς αὐτὰς ἐννοίας ἔχειν περί τινος D. Sic. 14, 56; τοιαύτην ἔννοιαν ἐμποιεῖν τινι, eine Gesinnung einflößen, Isocr. 5, 150.

Greek (Liddell-Scott)

ἔννοια: ἡ, (νοῦς) ἡ ἐνέργεια τοῦ σκέπτεσθαι, σκέψις, λογισμός, ἔννοια συντονία διανοίας Πλάτ. Ὅροι 414Α· τοῦτο δ’ οὖν... ἄξιον ἐννοίας Πλάτ. Νόμοι 657Α, κ. ἀλλ. 2) ἔννοια σχηματιζομένη ἐν τῷ νῷ περί τινος πράγματος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα, χρόνου ἔννοια ὁ αὐτὸς Τίμ. 47Α· ἐν ταῖς περὶ τὸ ὄν... ἐννοίαις ὁ αὐτ. Φίληβ. 59D· ἔννοιαν λαβεῖν, σχηματίσαι ἰδέαν, ἀντίθετον τῷ ἐπιστήμην ἔχειν, ὁ αὐτὸς Φαίδων 73C· τοῦ καλοῦ ἔνν. ἔχειν Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 10. 9, 4· εἰς ἔνν. ἔρχεσθαί τινος Πολύβ. 1. 57. 4· εἰς ἔννοιάν τινος ἄγειν τινὰ ὁ αὐτὸς 1. 49, 10· ἡ κοινὴ ἔνν., ἡ κοινὴ ἀντίληψις, ἡ κοινῶς σχηματιζομένη ἰδέα, ὁ αὐτ. 10. 27, 8· κοιναὶ ἔνν. ἠθικαὶ ἔννοιαι, κοιναὶ παρ’ ἅπασι τοῖς ἀνθρώποις, Ὠριγ. κ. Κέλσ. 1. 4 (παρὰ τοῖς Ἐκκλ. γνώμη, πρβλ. δόξα Ι. 2)· ψιλαὶ ἔνν., ἁπλαῖ ἔννοιαι μὴ ἔχουσαι πραγματικὴν ὑπόστασιν, Πορφυρ. Εἰσαγ., Σιμπλίκ., κτλ. 3) σκέψις, σκοπός, σχέδιον, Ἥρας δὲ τὴν ἔννοιαν ἐν ταὐτῷ μένειν Εὐρ. Ἑλ. 1026· ἔννοιαν λαμβάνω τινός, βάλλω τι εἰς τὸν νοῦν μου, μηδ’ ἂν θελῆσαι, μηδ’ ἂν ἔννοιαν λαβεῖν ὁ αὐτ. Ἱππ. 1027· ἔνν. ἔχειν περί τι Πλάτ. Νόμ. 769Ε· ἔννοιαν ἐμποιῶ, βάλλω τι εἰς τὸν νοῦν τινος, Ἰσοκρ. 112D· ἔννοια αὐτῷ ἐμπίπτει, ἤρχισε νὰ σκέπτηται, Ξεν. Ἀν. 3. 1, 13. ΙΙ. ἡ ἔννοια λέξεως, Δίων Κ. 69. 21. ΙΙΙ. ἐν τῇ Ῥητορικῇ, σκέψις ἐκπεφρασμένη διὰ λέξεων, πρότασις, Ἑρμογέν.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
1 conception, notion, intelligence : ἔννοιαν λαβεῖν PLAT se former une notion (dans l’esprit);
2 réflexion, pensée, idée : ἔννοιαν λαβεῖν τινος EUR faire une réflexion ou avoir une pensée sur qch ; ἔννοιαν ἐμποιεῖν ISOCR se mettre une idée dans l’esprit;
3 p. ext. raison, bon sens : παρὰ τὴν ἔννοιαν PLUT contrairement à la raison.
Étymologie: ἐννοέω.

Spanish (DGE)

-ας, ἡ

• Alolema(s): -ίη Luc.Syr.D.2
I 1intención, propósito ἱκετεύετε ... Ἥρας τὴν ἔννοιαν ἐν ταὐτῷ μένειν E.Hel.1026, μηδ' ἂν θελῆσαι μηδ' ἂν ἔννοιαν λαβεῖν que ni quise ni tuve la intención E.Hipp.1027, de un testador χρῆ θεωρεῖν αὐτοῦ τὴν ἔννοιαν ἐκ τούτων τῶν ἔργων Is.1.13.
2 pensamiento, idea τοῦτο ... ἀληθές τε καὶ ἄξιον ἐννοίας Pl.Lg.657a, κινοῦσα ἐν ἑαυτῇ τὴν ἔννοιαν Pl.R.524e, cf. Lg.834e
•plu. ἔννοιαι pensamientos como imagen inteligible ἐν ταῖς περὶ τὸ ὂν ὄντως ἐννοίαις Pl.Phlb.59d, op. αἰσθήσεις Pl.Tht.191d, op. φαντασίαι y αἰσθήσεις Arist.MA 701^b17, δοξαστικαὶ ἔννοιαι pensamientos que representan la opinión Epicur.Sent.[5] 24, ἐννοίαι πολύπλοκοι pensamientos retorcidos Luc.Gall.25, DMort.20.8, cf. D.H.Dem.39.3
•consideración, reflexión τῶν παρόντων ἔννοια τῶν τε μελλόντων πρόνοια consideración del presente y previsión del futuro Gorg.B 11.11, regido por ciertos verbos como ἔχω, λαμβάνω: περὶ τοῦτ' ἔχειν ἔννοιαν reflexionar sobre eso Pl.Lg.769e, ἔννοιαν λαβεῖν concebir una idea op. al razonamiento discursivo, Pl.Phd.73c, εἰς ἔννοιαν λαμβάνειν considerar Thdt.H.Rel.3.10
•c. ciertos verbos de mov. o asim. ἔ. αὐτῷ ἐμπίπτει le viene una idea X.An.3.1.13, ἔ. πολλοῖς ἐπεισῆλθεν ὡς ... a muchos les asaltó la idea de que Plu.2.585f, εἰς ἔννοιαν ἔρχεσθαι τῶν προειρημένων llegar a la idea de lo dicho anteriormente Plb.1.57.4, cf. Porph.Sent.32, ἐς ἔννοιαν ... ἀφικνεῖσθαι D.C.52.31.8, εἰς ἔννοιαν ἥκειν (τοῦ κακοῦ) Plot.1.8.3, cf. 6.2.3, εἰς ἔννοιαν αὐτοὺς ἄγειν τῆς τε τοῦ νικᾶν ἐλπίδος llevarlos a concebir la esperanza de vencer Plb.1.49.10, εἰς ἔννοιαν ἀγαγεῖν τῆς πράξεως Aristid.Quint.56.25
•definido como ἔ. συντονία διανοίας Pl.Def.414a
•ret. pensamiento op. la expresión formal, contenido ἡδονὴν ἐν λόγῳ αἱ μυθικαὶ τῶν ἐννοιῶν ποιοῦσι Hermog.Id.2.4 (p.330), cf. Prog.6.
3 gener. c. gen. obj. noción, concepto χρόνου ἔ. Pl.Ti.47a, cf. Plot.3.7.7, τοῦ καλοῦ ... ἔννοιαν ἔχειν tener el concepto del bien Arist.EN 1179^b15, cf. Metaph.1073^b12, κατὰ τὴν ἀθρόαν ἔννοιαν τοὺ σώματος conforme a la noción integral del cuerpo Epicur.Ep.[2] 69, cf. Phld.Ir.45.26, ἄλλων γενῶν οὐδεμίαν ... ἔννοιαν εἶχον Aristox.Harm.6.9, θεῶν ... ἐννοίην λαβεῖν Luc.Syr.D.2, ἡ τῶν ἀριθμῶν ἔννοια S.E.M.7.101, τοῦ ἀθανάτου Origenes Cels.4.61, ψιλὴ ἔ. la mera noción Simp.in Ph.18.1, κοιναὶ ἔννοιαι nociones comunes, e.e., axiomas Euc.Comm.tít.
•esp. plu., en fil. estoica, concebidos en su aspecto dinámico conceptos comunes Chrysipp.Stoic.2.154, 3.51, Plu.2.1058f, Origenes Cels.1.4, 4.84, περὶ τὰς νοήσεις, ἃς ἐναποκειμένας μὲν ἐννοίας καλοῦσι sobre las cogniciones que (los estoicos) llaman nociones inactivas Plu.2.961c.
4 del conjunto de ideas de una persona o colectividad opinión, creencia ἡ κοινὴ ἔ. la creencia común Plb.10.27.8, Plot.6.5.1.
5 lingüíst. sentido, significado πρὸς τὴν τοῦ Ῥωμαϊκοῦ ῥήματος ἔννοιαν κομψευόμενος D.C.69.21.2, διπλῆ ... ἔννοια ref. la palabra λόγος Basil.M.31.477A, ταὐτὸν τούτῳ φάσκων τήν τε ἔννοιαν τὴν αἰσχρὰν ἀπέφυγε diciendo lo mismo eludió el sentido obsceno Sch.E.Ph.18, π[ν] (ευματ)ικὴν ἔννοιαν sentido espiritual Origenes Pasch.40.32, cf. Gr.Nyss.V.Mos.6.19
•como def. lingüíst. significado πάσῃ λέξει παρέπονται δύο λόγοι, ὅ τε περὶ τῆς ἐννοίας καὶ ὁ περὶ τοῦ σχήματος τῆς φωνῆς A.D.Adu.119.1, cf. Thdt.Is.3.581, ψυχικὴ ἔννοια significado modal del que carece el participio, A.D.Synt.208.8, Eust.661.64.
II 1potencia o facultad de pensar, inteligencia, entendimiento οἱ θεοὶ ... ἑκάστοις ... ἔννοιαν ἐμποιοῦσιν los dioses inspiran a cada uno la facultad de pensar Isoc.5.150, ἐννοίᾳ προσχεῖν Clem.Al.Ex.Thdot.41.
2 sensatez, buen sentido παρὰ τὴν ἔννοιαν contra el buen sentido Plu.2.1077d, en plu. τὰς ἐννοίας ἀπολώλεκεν han perdido la sensatez Gr.Thaum.Pan.Or.6.44.
III personif. ἡ Ἐ. Ennoia o Pensamiento eón femenino pareja de Βυθός ‘Abismo’, Iren.Lugd.Haer.1.1.1.