μανιάκης

English (LSJ)

ου, ὁ,    A necklace, torc, worn of gold by Persians and Gauls, Plb.2.29.8, 2.31.5, LXX 1 Es.3.6, Plu.Cim.9, Jul.ad Ath.284d, Lyd. Mag.1.46 (pl.):—also μᾰνι-άκη, ἡ, PMon.7.74 (vi A. D.):—Dim. μᾰνι-άκιον, τό, Sch. Theoc.11.41.

Greek (Liddell-Scott)

μᾰνιάκης: -ου, ὁ, περιτραχήλιον κόσμημα, χρυσοῦν περιδέραιον καὶ περιβραχιόνιον, ἃ ἔφερον οἱ Πέρσαι καὶ οἱ Γαλάται, Πολύβ. 2. 29, 8., 31, 5, Πλουτ. Κίμ. 9, κτλ.· ὡσαύτως μανίακον, τό, τὸ κράσπεδον, ἡ ᾤα ἐνδύματος, Φαβωρῖνος, πρβλ. Ἡσύχ. Πρβλ. μάνος.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
collier d’or des Perses, des Celtes.
Étymologie: DELG emprunt iranien ; cf. γαυνάκης, ἀκινάκης, μανδάκης.

Greek Monolingual

μανιάκης, ὁ (ΑM)
χρυσό κόσμημα που φορούσαν οι Πέρσες και οι Γαλάτες γύρω από τον τράχηλο ή γύρω από τον βραχίονα («τῶν μὲν συμμάχων ψέλια χρυσᾱ καὶ μανιάκας... φερομένων», Πλούτ.)
μσν.
χρυσό περιδέραιο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται πιθ. για δάνειο από τη Γαλατική. Ωστόσο, η αντιστοιχία στο επίθημα -άκης με τα γαυν-άκης, μανι-άκης οδηγεί στο να θεωρηθεί η λ. δάνειο από την Ιρανική και να αναχθεί σε ινδοιρανική ρίζα mani- (< ΙΕ ρίζα moni- που μαρτυρείται στο λατ. monīle «περιδέραιο», πρβλ. αβεστ. zarәnu maini «χρυσό περιδέραιο»)].

Greek Monotonic

μᾰνιάκης: -ου, ὁ, περιβραχιόνιο από λιωμένο χρυσό, που χρησιμοποιούσαν οι Πέρσες και οι Γαλάτες, σε Πολύβ.

Russian (Dvoretsky)

μανιάκης: ου ὁ ожерелье (у персов и кельтов) Polyb., Plut.

Frisk Etymological English

-ου (-η f.)
Grammatical information: m.
Meaning: golden collar, worn by Persians and Gaulish (Plb., LXX, Pln.),
Other forms: On μάννος, μόννος s. below.
Compounds: μαννο-φόρος (Theoc. 11, 41; v. l. for ἀμνο-).
Derivatives: Dimin. -ιάκιον (sch. Theoc. 11, 41), also μανάκιν (pap.). Besides μάννος μόννος m. collar (Poll.),
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Formation like μανδάκης, γαυνάκης (s. vv.). Gaulish word (cf. e.g. OIr. muin-torc collar, OWelsh minci collar for horses etc.) with cognates in Lat. monīle collar, OHG menni neck ornament etc.; WP. 2, 305, Pok. 747 f., W.-Hofmann s. monīle. (Relation with μόναπος seems improbable; s.v.) - The other IE languages must then have it from the same or a related source. R. Schmidt Sprache 13(1967)61-64 connects Av. zarǝnu-maini- with golden collar (thus Belardi, Studia Pagliaro 1, 189-211); s. also Kronasser, St. Pagliaro 3, 61. Cf. Arm. maneak collar, with IIr. suffix -aka-. So of Iranian origin. But the variants μάννος, μόννος rather point to a non-IE word (as prob. the suffix -(ι)ακ-); note also the geminate -νν-. So quite unclear.

Middle Liddell

μᾰνιάκης, ου, ὁ,
an armlet, worn of gold used by Persians and Gauls, Polyb.

Frisk Etymology German

μανιάκης: -ου
{maniákēs}
Forms: (-η f.)
Grammar: m.
Meaning: goldenes Halsband, von Persern und Gallern getragen (Plb., LXX, Pln. u. a.),
Derivative: Demin. -ιάκιον (Sch. Theok. 11, 41), auch μανάκιν (Pap.). Daneben μάννος μόννος m. Halsband (Poll.), μαννοφόρος (Theok. 11, 41; v. l. für ἀμνο-).
Etymology : Bildung wie μανδάκης, γαυνάκης (s. dd.). Gallisches Wort (vgl. z.B. air. muin-torc Halskette, akymr. minci Halsring für Pferde u. a. m.) mit Verwandten in lat. monīle Halsband, ahd. menni Halsgeschmeide usw.; WP. 2, 305, Pok. 747 f., W.-Hofmann s. monīle m. Lit. und weiteren Formen. Vgl. μόναπος.
Page 2,171