μάνδαλος
ἐν ταῖς ἀνάγκαις χρημάτων κρείττων φίλος → it is better in times of need to have friends rather than money, a friend in need is a friend indeed (Menander, Sententiae monostichoi 143)
English (LSJ)
ὁ, = βάλανος 11.4, Zeno Med. ap. Erot.s.v. ἄμβην, Artem. 2.10:—hence μανδᾰλ-όω, Hsch. s.v. τυλαρώσας; μανδᾰλ-ωτός, ή, όν, with the bolt shot, -τόν· εἶδος φιλήματος, perhaps kiss with the tongue protruded, Phot., cf. Telecl.13: hence, lascivious, μέλος… κατεγλωττισμένον καὶ μ. Ar. Th.132.
German (Pape)
[Seite 91] ὁ, der Thürriegel, Artemid. 11, 10.
Greek (Liddell-Scott)
μάνδᾰλος: ὁ, ὡς καὶ νῦν, = βάλανος ΙΙ. 3, Ἀρτεμίδ. 2. 10· - ἐντεῦθεν μανδᾰλόω, Ἡσύχ. ἐν λέξει τυλαρώσας: - ἐντεῦθεν πάλιν μανδᾰλωτός, ή, όν, «μανδαλωμένος», ἠσφαλισμένος, φίλημα μ., φίλημα γινόμενον μὲ τὴν γλῶσσαν προέχουσαν, ἀκόλαστον φίλημα, Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Θεσμ. 132· ὅθεν: μέλος... κατεγλωττισμένον καὶ μανδαλ. Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτέρῳ· πρβλ. ἐπιμανδαλωτός.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
verrou.
Étymologie: DELG terme techn., sans étym.
Greek Monolingual
Russian (Dvoretsky)
μάνδᾰλος: ὁ засов или болт (ср. μανδαλωτόν).
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: bolt of a door (Med. ap. Erot., Artem.).
Derivatives: μανδαλώσας shutting (H. s. τυλαρώσας), μανδαλωτός shut with a bolt (com., Phot.), also a lascivious kiss.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Technical word in -αλον (Chantraine Form. 245 f.) without etymology; cf. on μάνδρα. How ἀμάνδαλον = ἀφανές (Alc. Z 81), ἀμανδαλοῖ ἀφανίζει, βλάπτει H. must be semantically connected, is uncertain (cf. s. v.); suggestion in Lewy Fremdw. 114. - See on μανδάκης.
Frisk Etymology German
μάνδαλος: {mándalos}
Grammar: m.
Meaning: Türriegel (Med. ap. Erot., Artem.)
Derivative: mit μανδαλώσας verriegelnd (H. s. τυλαρώσας), μανδαλωτός verriegelt (Kom., Phot.).
Etymology: Technisches Wort auf -αλον (Chantraine Form. 245 f.) ohne Etymologie; vgl. zu μάνδρα. Wie ἀμάνδαλον = ἀφανές (Alk. Z 81), ἀμανδαλοῖ· ἀφανίζει, βλάπτει H. semantisch damit zu verbinden sind, bleibt dunkel (vgl. s. v.); Vorschlag bei Lewy Fremdw. 114.
Page 2,169