στρόφαλος
ῥεῖα δ' ἀρίζηλον μινύθει καὶ ἄδηλον ἀέξει, ῥεῖα δέ τ' ἰθύνει σκολιὸν καὶ ἀγήνορα κάρφει → easily he humbles the proud and raises the obscure, and easily he straightens the crooked and blasts the proud (Hesiod, Works and Days 6-8)
English (LSJ)
ὁ, = ῥόμβος A. 1 or 2a, used in magic, Marin.Procl.28.
German (Pape)
[Seite 956] ὁ, ein Kreisel, Ἑκατικός, Zauber. kreisel, -rad, Sp. – Eine Art Kurbel an ciner Wurf. maschine, Nicet.
Greek (Liddell-Scott)
στρόφᾰλος: ὁ, στρόβιλος, πρᾶγμα περιστρεφόμενον, στρ. Ἑκατικός, στρόβιλος ἢ τροχὸς ἐν χρήσει κατὰ τὰς γοητείας ἢ μαγείας, Σχόλ. εἰς Συνέσ. 361D. ΙΙ. κεκαμμένη λαβὴ ἢ «χεροῦλι» καταπέλτου, «ῥοδάνι», Νικήτ. Χρον. 88Β, κτλ.
Greek Monolingual
ο, ΝΜΑ
νεοελλ.
1. τεχνολ. το σημαντικότερο μετά τον τροχό μέσο μετάδοσης κινήσεως, στοιχείο μηχανισμού συνδεδεμένο κατά ορθή γωνία με άτρακτο που επιτρέπει τη μετατροπή της περιστροφικής κίνησης σε ευθύγραμμη παλινδρομική κίνηση άλλων οργάνων με τα οποία συνδέεται, όπως λ.χ. με ένα έμβολο, ή αντίστροφα, από ευθύγραμμη παλινδρομική σε περιστροφική με τη μεσολάβηση ενός διωστήρα
2. ιατρ. οξεία μορφή κνήφης, καμιά φορά πομφολυγώδους τύπου, συχνή στην πρώτη παιδική ηλικία, η οποία παρουσιάζεται κατά κρίσεις που σχετίζονται με σφάλματα διατροφής ή με την οδοντοφυΐα
νεοελλ.-μσν.
κεκαμμένη λαβή με την οποία στρέφεται κάτι, μανιβέλα, χερούλι
αρχ.
1. στρόβιλος, τροχός και, γενικά, καθετί που περιστρέφεται
2. φρ. «στρόφαλος Ἑκατικός» — στρόβιλος ή τροχός που χρησιμοποιούσαν σε μαγικές τελετές.
[ΕΤΥΜΟΛ. < στρόφος ή στροφή + επίθημα -αλ-ος (πρβλ. πάσσ-αλ-ος)].
