κλήμα

Greek Monolingual

(I)
κλῆμα, ἡ (Μ)
γλέντι, συμπόσιο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πιθ. < παλ. γαλλ. cleime].
(II)
το (AM κλῆμα, Α αιολ. τ. κλᾱμμα)
1. καθένα από τα κλαδιά του φυτού της αμπέλου, κληματόβεργα, κληματσίδα (α. «ἀμπέλου κλῆμα», Πλάτ.
β. «ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα», ΚΔ)
2. το φυτό άμπελος («διά κλήμα αμάραντον ευρήκαμεν τον τίμιον και ζωοποιόν Σταυρόν», Καισ. Δαπ.)
3. το στέλεχος, ο κορμός του φυτού άμπελος, κούτσουρο, κούρβουλο
νεοελλ.
παροιμ. α) «ήτανε στραβό το κλήμα το 'φαγε κι ο γάιδαρος» — λέγεται για επιδείνωση μιας ήδη άσχημης κατάστασης
β) «χίλια κλήματα δέκα σταφύλια» — για εκείνους που υπερηφανεύονται χωρίς να έχουν αξία
αρχ.
1. τρυφερό κλαδί δέντρου
2. μόσχευμα που κόβεται από ένα φυτό και μπολιάζεται σε άλλο
3. ο ομφάλιος λώρος («πεῖσμα καὶ κλῆμα τῷ γεννωμένῳ καρπῷ», Δημόκρ.)
4. (στη Ρώμη) η κλημάτινη ράβδος του Ρωμαίου εκατοντάρχου («τὸ κλῆμα πρώτον, ᾧ κολάζουσιν ἑκατοντάρχαι τοὺς πληγῶν δεομένους», Πλούτ.)
5. το φυτό πιτυοῦσσα
6. το φυτό πολύγονον
7. (κατά τον Ησύχ.) «κλῆμα
ὑπόδημα».
[ΕΤΥΜΟΛ. < κλῶ «σπάζω»].