similitudo
Latin > English
similitudo similitudinis N F :: likeness, imitation; similarity, resemblance; by-word (Plater); parable
Latin > English (Lewis & Short)
sĭmĭlĭtūdo: ĭnis, f. similis.
I In gen., likeness, resemblance, similitude (class.).
(a) With gen.: id ex similitudine floris lilium appellabant, Caes. B. G. 7, 73: id ad similitudinem panis efficiebant, id. B. C. 3, 48; cf.: umor ex hordeo aut frumento in quandam similitudinem vini corruptus, Tac. G. 23: armorum, Caes. B. G. 7, 50: coronae, Cic. N. D. 1, 11, 28: similitudo speciesque sapientium, id. Off. 3, 4, 16: studiorum societas similitudoque, id. Phil. 7, 2, 6: artis imago et similitudo. id. de Or. 2, 87, 356: similitudo servitutis, id. Rep. 1, 27, 43: domini, id. ib. 3, 34, 46; cf. id. ib. 1, 28, 44: regum, id. ib. 1, 41, 64: quorum (virorum), id. Tusc. 1, 46, 110: amoris humani, id. Lael. 21, 81: quae (gloria) habet speciem honestatis et similitudinem, id. Fin. 5, 24, 69: si cupis in te conparebit similitudo, Sen. Ep. 84, 8: exemplum deorum hominisve similitudinis expressae, Plin. 34, 7, 17, § 38.—
(b) Absol.: nec vero ille artifex (Phidias), cum faceret Jovis formam aut Minervae, contemplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret, Cic. Or. 2, 9: quam intuens ad illius similitudinem artem et manum dirigebat, id. ib.; so of a likeness in a portrait or image: nemo, quamvis paratos habeat colores, similitudinem reddet, Sen. Ep. 71, 2; Plin. 34, 7, 17, § 38; 35, 10, 36, § 88; and in the plur., id. 35, 12, 43, § 151: nihil est, quod ad se rem ullam tam alliciat, quam ad amicitiam similitudo, Cic. Lael. 14, 50; id. de Or. 2, 23, 96; so of mind or character: est igitur homini cum deo similitudo, id. Leg. 1, 8, 25: est nonnulla in his etiam inter ipsos similitudo, id. Brut. 16, 63: ad similitudinem deo propius accedebat humana virtus quam, etc., comes nearer in likeness, bears a nearer resemblance, id. N. D. 1, 34, 96: hanc similitudinem qui imitatione adsequi volet, id. de Or. 2, 23, 96: genus imperii proximum similitudini regiae, bearing a very close resemblance to the royal power, id. Rep. 2, 32, 56: contrahit celeriter similitudo eos, Liv. 1, 46, 7.—Plur.: ut omittam similitudines, Cic. Rep. 1, 40, 62: sunt quaedam animi similitudines cum corpore, id. Tusc. 2, 23, 54: per rationem similitudines conparare, id. Off. 1, 4, 11.—
II Transf.
A Imitation: esse multos qui neminem imitentur, et suāpte naturā, quod velint, sine cujusquam similitudine consequantur, Cic. de Or. 2, 23, 98.—
B Analogy, application to similar cases: deduxisti totam hanc rem in duo genera solum causarum, cetera innumerabilia exercitationi et similitudini reliquisti, Cic. de Or. 2, 17, 71.—
C Sameness, uniformity, monotony: variare autem orationem magno opere oportebit; nam omnibus in rebus similitudo est satietatis mater, Cic. Inv. 1, 41, 76.—
D In partic., rhetor. t. t., a comparison, simile, similitude: similitudo est oratio traducens ad rem quampiam aliquid ex re dispari simile, Auct. Her. 4, 45, 59; Cic. de Or. 2, 40, 168; id. Top. 10, 41: argumentorum et similitudinum copia, id. Brut. 38, 143 fin.; Quint. 9, 1, 31; 9, 2, 2; 8, 3, 72 et saep.
Latin > French (Gaffiot 2016)
simĭlĭtūdō,⁹ ĭnis, f. (similis),
1 ressemblance, analogie, similitude : est homini cum deo similitudo Cic. Leg. 1, 25, l’homme a une ressemblance avec Dieu, cf. Cic. Br. 150 ; id ex similitudine floris lilium appellabant, Cæs. G. 7, 73, 9, cet ouvrage, ils l’appelaient lis d’après sa ressemblance avec la fleur ; aliquid ad similitudinem panis efficere Cæs. C. 3, 48, fabriquer qqch. qui imite le pain ; similitudo servitutis Cic. Rep. 1, 43, ressemblance avec la servitude, cf. Cic. Rep. 1, 64 ; 3, 46 ; Læl. 81 ; sine cujusquam similitudine Cic. de Or. 2, 98, sans ressembler à personne || pl. similitudines Cic. Br. 143, cas semblables, faits analogues, cf. Cic. Off. 1, 11 [mais similitudines honesti Cic. Off. 3, 13 = les apparences de l’honnête, cf. simulacra virtutis Cic. Off. 1, 46, et aussi Off. 3, 69 ]
2 représentation, portrait, image ressemblante : Cic. Or. 9 ; Sen. Ep. 71, 2
3 comparaison, rapprochement : ut ad valetudinis similitudinem veniamus Cic. Tusc. 4, 27, pour faire un rapprochement avec la santé physique || [rhét.] la similitude, l’analogie : Her. 4, 59 ; Cic. de Or. 2, 168 ; propter similitudinem Cic. Inv. 1, 52, par analogie
4 monotonie : Cic. Inv. 1, 76.
Latin > German (Georges)
similitūdo, inis, f. (similis), die Ähnlichkeit, I) eig.: 1) im allg.: a) eig.: est inter ipsos s., Cic.: est homini cum deo similitudo, Cic.: habet honestatis similitudinem, Cic.: insignem alcis similitudinem prae se ferre, Liv.: est arduum similitudinem effingere ex vero, Plin. ep.: genus radicis ad similitudinem panis efficiebant, behandelten es wie Brot, buken Brot daraus, Caes.: veri sim. u. sim. veri, die Wahrscheinlichkeit, Cic.: ad nostri similitudinem, so wie ich, Apul. (s. Hildebr. Apul. met. 8, 6). – Plur. similitudines konkret = ähnliche (verwandte) Erscheinungen, Fälle, Cic. Brut. 143; de off. 1, 11. – b) meton., navigera similitudo alia, eine andere Art solcher schiffähnlicher Geschöpfe, Plin. 9, 94. – 2) insbes.: a) die Porträtähnlichkeit, Cic. u.a.: vollst. veri similitudo, Plin. 34, 38. – b) die Charakterähnlichkeit, Liv. 1, 46, 7. – c) das Gleichnis, Cic. u.a.: vulgatā similitudine usus, Liv.: ut similitudinem istam persequar, Sen. – II) übtr.: 1) die Anwendung auf ähnliche Fälle, similitudini relinquere, Cic. de or. 2, 71. – 2) die sich gleichbleibende Darstellung, die Einförmigkeit, Cic. de inv. 1, 76.
