vocabulum
ἔοικα γοῦν τούτου γε σμικρῷ τινι αὐτῷ τούτῳ σοφώτερος εἶναι, ὅτι ἃ μὴ οἶδα οὐδὲ οἴομαι εἰδέναι → I seem, then, in just this little thing to be wiser than this man at any rate, that what I do not know I do not think I know either
Latin > English
vocabulum vocabuli N N :: noun, common/concrete noun; word used to designate thing/idea, term, name
Latin > English (Lewis & Short)
vŏcābŭlum: i, n. id.,
I an appellation, designation, name of any thing (cf.: nomen, vox).
I In gen.: philosophorum habent disciplinae ex ipsis Vocabula, Ter. Eun. 2, 2, 33: nomen est, quo suo quaeque (persona) proprio et certo vocabulo appellatur, Cic. Inv. 1, 24, 34: si res suum nomen et proprium vocabulum non habet, ut pes in navi, etc., id. de Or. 3, 40, 159: neque verborum tanta copia sit in nostrā linguā, res ut omnes suis certis ac propriis vocabulis nominentur, id. Caecin. 18, 51: rebus non commutatis immutaverunt vocabula, id. Leg. 1, 13, 38; cf.: ex more imponens cognata vocabula rebus, Hor. S. 2, 3, 280: proferet in lucem speciosa vocabula rerum, id. Ep. 2, 2, 116; cf. Lucr. 5, 1042: Chaldaei non ex artis, sed ex gentis vocabulo nominati, Cic. Div. 1, 1, 2; id. N. D. 1, 15, 38: vocabula tantum pecuniarum, id. Pis. 37, 90: cui nomen neniae: quo vocabulo etiam Graecis cantus lugubres nominantur, id. Leg. 2, 24, 62: liberta, cui vocabulum Acte fuit, Tac. A. 13, 12: artifex, vocabulo Locusta, by name, id. ib. 12, 66: multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque, Quae nunc sunt in honore, vocabula, Hor. A. P. 71: juncta vocabula sumere, Ov. F. 3, 511: ululatus, neque enim alio vocabulo potest exprimi theatris quoque indecora laudatio, Plin. Ep. 2, 14, 13.—
II In partic., in gram., a substantive, both in gen. and as an appellative noun in partic. (in contradistinction to nomen, as denoting a proper name; v. nomen): Aristoteles orationis duas partes esse dicit, vocabula et verba, ut homo et equus, et legit et currit, Varr. L. L. 8, §§ 11, 12, 45, 52 sq., 80 Müll; Quint. 1, 4, 20; Sen. Ep. 58, 6.
Latin > French (Gaffiot 2016)
vŏcābŭlum,¹⁰ ī, n. (voco),
1 dénomination, nom d’une chose, mot, terme : Cic. Inv. 1, 34 ; de Or. 3, 159 ; Cæc. 51 ; Leg. 1, 38 ; Chaldæi non ex artis, sed ex gentis vocabulo nominati Cic. Div. 1, 2, les Chaldéens, ainsi appelés, non pas du nom de la profession, mais du nom du pays || nom [propre] : artifex talium vocabulo Locusta Tac. Ann. 12, 66, une femme habile à ces pratiques, du nom de Locuste, cf. Tac. Ann. 13, 12
2 [gramm.] le nom : Varro L. 8, 11 ; 12, etc. ; Quint. 1, 4, 20 ; Sen. Ep. 58, 6.
Latin > German (Georges)
vocābulum, ī, n. (voco), die Benennung, Bezeichnung einer Sache, I) eig.: a) übh.: vocabulum pervetustum, Varro LL.: res suum nomen et proprium vocabulum non habet, Cic.: rebus non commutatis immutaverunt vocabula, Cic.: nisi vocabulis uterentur nobis incognitis, usitatis sibi, Cic. – b) der jmdm. od. einer Sache eigene Name, ex suo vocabulo insulae nomen dedit, Sall. fr.: cui (oppido) nomen inditum e vocabulo ipsius, Tac.: liberta, cui vocabulum Acte fuit, Tac.: tribuit vocabula monti, Ov. Vgl. Nipperd. Tac. ann. 12, 66. – c) als gramm. t.t., das Nomen, das Substantivum, bes. das Nomen appellativum (im Ggstz. zu nomen, d.i. Eigenname), Varro u. Quint.: cogor verbum (ein Verbum) pro vocabulo ponere, Sen. – II) übtr., der Name = Vorwand (vgl. nomen u. titulus), alio vocabulo, Tac.: varia praedandi vocabula, Tac.
