Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

superbia: Difference between revisions

From LSJ

Ζῆν οὐκ ἄξιος, ὅτῳ μηδὲ εἷς ἐστι χρηστὸς φίλοςLife is not worth living if you do not have at least one friend.

Democritus, DK 68b22
(3)
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=superbia superbiae N F :: arrogance, pride, haughtiness
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>sŭperbĭa</b>: ae, f. [[superbus]].<br /><b>I</b> In a [[bad]] [[sense]], [[loftiness]], [[haughtiness]], [[pride]], [[arrogance]] (syn.: [[arrogantia]], [[insolentia]], [[fastidium]], [[fastus]]): num sibi aut [[stultitia]] accessit aut superat [[superbia]]? Plaut. Am. 2, 2, 77: magnitudinem animi [[superbia]] (imitatur) in animis extollendis, Cic. Part. Or. 23, 81: [[divitiae]] dedecoris plenae sunt et insolentis superbiae, id. Rep. 1, 34, 51: [[abicio]] superbiam, Plaut. Merc. 5, 2, 10: in rebus prosperis superbiam magno opere, [[fastidium]] arrogantiamque fugiamus, id. Off. 1, 26, 90; so ([[with]] [[fastidium]]) id. Rep. 1, 32, 48; ([[with]] [[arrogantia]]) id. Inv. 1, 54, 105; Caes. Fragm. ap. Gell. 4, 16, 8; ([[with]] [[avaritia]]) Liv. 43, 2, 2; ([[with]] [[insolentia]], [[contumacia]]) Cic. Verr. 2, 4, 41, § 89; ([[with]] [[importunitas]]), id. Rep. 1, 40, 62; id. Lael. 15, 54; ([[with]] [[inhumanitas]]) id. de Or. 1, 22, 99; ([[with]] [[crudelitas]]) Liv. 8, 33, 11; (opp. [[moderatio]]) id. 8, 33, 13: [[domicilium]] superbiae, id. Agr. 2, 35, 97: [[pone]] superbiam, Hor. C. 3, 10, 9: superbiam alicujus retundere, Phaedr. 4, 23, 21: in vultu damnosa [[superbia]] vestro, Ov A. A. 3, 509: [[silentium]] ipsius in superbiam accipiebatur, [[was]] interpreted as [[pride]], Tac. A. 6, 19 (13) fin.: absit [[superbia]], [[asperitas]], Plin. Ep. 8, 24, 5: nec tanta [[superbia]] victis, Verg. A. 1, 529.—Plur.: secundas fortunas [[decent]] superbiae, Plaut. Stich. 2, 1, 28.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Conceit, [[vanity]]: legatos, [[velut]] ad [[ludibrium]] stolidae superbiae in senatum vocatos esse, Liv. 45, 3, 3.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Rudeness, [[discourtesy]]: superbiam tuam accusant, [[quod]] negent te percontantibus respondere, Cic. Fam. 7, 16, 3.— *<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., of things: [[album]] [[opus]] [[propter]] superbiam candoris concipit fumum, the [[delicacy]] of [[white]] (as a [[color]]), Vitr. 7, 3, 4.—<br /><b>II</b> In a [[good]] [[sense]], [[lofty]] [[spirit]], honorable [[pride]] ([[poet]]. and in [[post]]-Aug. [[prose]]): sume superbiam Quaesitam meritis, Hor. C. 3, 30, 14: nec tantam Vespesiano superbiam, Tac. H. 3, 66.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., of things: [[eadem]] [[causa]] in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 15, 16, § 53; cf. [[superbus]], II. B. 1.
|lshtext=<b>sŭperbĭa</b>: ae, f. [[superbus]].<br /><b>I</b> In a [[bad]] [[sense]], [[loftiness]], [[haughtiness]], [[pride]], [[arrogance]] (syn.: [[arrogantia]], [[insolentia]], [[fastidium]], [[fastus]]): num sibi aut [[stultitia]] accessit aut superat [[superbia]]? Plaut. Am. 2, 2, 77: magnitudinem animi [[superbia]] (imitatur) in animis extollendis, Cic. Part. Or. 23, 81: [[divitiae]] dedecoris plenae sunt et insolentis superbiae, id. Rep. 1, 34, 51: [[abicio]] superbiam, Plaut. Merc. 5, 2, 10: in rebus prosperis superbiam magno opere, [[fastidium]] arrogantiamque fugiamus, id. Off. 1, 26, 90; so ([[with]] [[fastidium]]) id. Rep. 1, 32, 48; ([[with]] [[arrogantia]]) id. Inv. 1, 54, 105; Caes. Fragm. ap. Gell. 4, 16, 8; ([[with]] [[avaritia]]) Liv. 43, 2, 2; ([[with]] [[insolentia]], [[contumacia]]) Cic. Verr. 2, 4, 41, § 89; ([[with]] [[importunitas]]), id. Rep. 1, 40, 62; id. Lael. 15, 54; ([[with]] [[inhumanitas]]) id. de Or. 1, 22, 99; ([[with]] [[crudelitas]]) Liv. 8, 33, 11; (opp. [[moderatio]]) id. 8, 33, 13: [[domicilium]] superbiae, id. Agr. 2, 35, 97: [[pone]] superbiam, Hor. C. 3, 10, 9: superbiam alicujus retundere, Phaedr. 4, 23, 21: in vultu damnosa [[superbia]] vestro, Ov A. A. 3, 509: [[silentium]] ipsius in superbiam accipiebatur, [[was]] interpreted as [[pride]], Tac. A. 6, 19 (13) fin.: absit [[superbia]], [[asperitas]], Plin. Ep. 8, 24, 5: nec tanta [[superbia]] victis, Verg. A. 1, 529.—Plur.: secundas fortunas [[decent]] superbiae, Plaut. Stich. 2, 1, 28.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Conceit, [[vanity]]: legatos, [[velut]] ad [[ludibrium]] stolidae superbiae in senatum vocatos esse, Liv. 45, 3, 3.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Rudeness, [[discourtesy]]: superbiam tuam accusant, [[quod]] negent te percontantibus respondere, Cic. Fam. 7, 16, 3.— *<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., of things: [[album]] [[opus]] [[propter]] superbiam candoris concipit fumum, the [[delicacy]] of [[white]] (as a [[color]]), Vitr. 7, 3, 4.—<br /><b>II</b> In a [[good]] [[sense]], [[lofty]] [[spirit]], honorable [[pride]] ([[poet]]. and in [[post]]-Aug. [[prose]]): sume superbiam Quaesitam meritis, Hor. C. 3, 30, 14: nec tantam Vespesiano superbiam, Tac. H. 3, 66.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., of things: [[eadem]] [[causa]] in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 15, 16, § 53; cf. [[superbus]], II. B. 1.
Line 7: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=superbia, ae, f. ([[superbus]]) = [[ὑπερηφανεία]], das Sich-Erheben [[über]] [[andere]], her [[Stolz]], I) im üblen Sinne = der Übermnt, [[Hochmut]], die [[Hoffart]], der [[Stolz]] (Ggstz. [[humanitas]], [[aequitas]], [[moderatio]]), [[oft]] [[neben]] [[arrogantia]] u. [[insolentia]], Cic. u.a.: superbiam abicere, Plaut., ponere, Hor.: alcis superbiam retundere, Phaedr.: per superbiam aetatem agere, Sall.: absit [[superbia]], [[asperitas]], Plin. ep.: tumens inani superbiā [[graculus]], Phaedr. – Plur., secundas [[fortunas]] decent superbiae, Plaut. [[Stich]]. 300. – übtr., candoris, das Ekele der [[weißen]] [[Farbe]], Vitr. 7, 3, 4. – II) im guten Sinne = das Hochgefühl, stolze [[Selbstgefühl]], sume superbiam ([[durch]] Verdienste), Hor. carm. 3, 30, 14: [[nec]] tantam Vespasiano superbiam, ut etc., Tac. hist. 3, 66. – übtr., [[eadem]] [[causa]] in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 53. – / arch. Genet. superbiai, Plaut. cist. 40.
|georg=superbia, ae, f. ([[superbus]]) = [[ὑπερηφανεία]], das Sich-Erheben [[über]] [[andere]], her [[Stolz]], I) im üblen Sinne = der Übermnt, [[Hochmut]], die [[Hoffart]], der [[Stolz]] (Ggstz. [[humanitas]], [[aequitas]], [[moderatio]]), [[oft]] [[neben]] [[arrogantia]] u. [[insolentia]], Cic. u.a.: superbiam abicere, Plaut., ponere, Hor.: alcis superbiam retundere, Phaedr.: per superbiam aetatem agere, Sall.: absit [[superbia]], [[asperitas]], Plin. ep.: tumens inani superbiā [[graculus]], Phaedr. – Plur., secundas [[fortunas]] decent superbiae, Plaut. [[Stich]]. 300. – übtr., candoris, das Ekele der [[weißen]] [[Farbe]], Vitr. 7, 3, 4. – II) im guten Sinne = das Hochgefühl, stolze [[Selbstgefühl]], sume superbiam ([[durch]] Verdienste), Hor. carm. 3, 30, 14: [[nec]] tantam Vespasiano superbiam, ut etc., Tac. hist. 3, 66. – übtr., [[eadem]] [[causa]] in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 53. – / arch. Genet. superbiai, Plaut. cist. 40.
}}
{{LaEn
|lnetxt=superbia superbiae N F :: arrogance, pride, haughtiness
}}
}}

Revision as of 15:28, 19 October 2022

Latin > English

superbia superbiae N F :: arrogance, pride, haughtiness

Latin > English (Lewis & Short)

sŭperbĭa: ae, f. superbus.
I In a bad sense, loftiness, haughtiness, pride, arrogance (syn.: arrogantia, insolentia, fastidium, fastus): num sibi aut stultitia accessit aut superat superbia? Plaut. Am. 2, 2, 77: magnitudinem animi superbia (imitatur) in animis extollendis, Cic. Part. Or. 23, 81: divitiae dedecoris plenae sunt et insolentis superbiae, id. Rep. 1, 34, 51: abicio superbiam, Plaut. Merc. 5, 2, 10: in rebus prosperis superbiam magno opere, fastidium arrogantiamque fugiamus, id. Off. 1, 26, 90; so (with fastidium) id. Rep. 1, 32, 48; (with arrogantia) id. Inv. 1, 54, 105; Caes. Fragm. ap. Gell. 4, 16, 8; (with avaritia) Liv. 43, 2, 2; (with insolentia, contumacia) Cic. Verr. 2, 4, 41, § 89; (with importunitas), id. Rep. 1, 40, 62; id. Lael. 15, 54; (with inhumanitas) id. de Or. 1, 22, 99; (with crudelitas) Liv. 8, 33, 11; (opp. moderatio) id. 8, 33, 13: domicilium superbiae, id. Agr. 2, 35, 97: pone superbiam, Hor. C. 3, 10, 9: superbiam alicujus retundere, Phaedr. 4, 23, 21: in vultu damnosa superbia vestro, Ov A. A. 3, 509: silentium ipsius in superbiam accipiebatur, was interpreted as pride, Tac. A. 6, 19 (13) fin.: absit superbia, asperitas, Plin. Ep. 8, 24, 5: nec tanta superbia victis, Verg. A. 1, 529.—Plur.: secundas fortunas decent superbiae, Plaut. Stich. 2, 1, 28.—
   2    Conceit, vanity: legatos, velut ad ludibrium stolidae superbiae in senatum vocatos esse, Liv. 45, 3, 3.—
   3    Rudeness, discourtesy: superbiam tuam accusant, quod negent te percontantibus respondere, Cic. Fam. 7, 16, 3.— *
   B Transf., of things: album opus propter superbiam candoris concipit fumum, the delicacy of white (as a color), Vitr. 7, 3, 4.—
II In a good sense, lofty spirit, honorable pride (poet. and in post-Aug. prose): sume superbiam Quaesitam meritis, Hor. C. 3, 30, 14: nec tantam Vespesiano superbiam, Tac. H. 3, 66.—
   B Transf., of things: eadem causa in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 15, 16, § 53; cf. superbus, II. B. 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

sŭperbĭa,⁸ æ, f. (superbus),
1 orgueil, fierté, hauteur, insolence : Cic. Rep. 1, 51 ; Off. 1, 90 ; Verr. 2, 4, 89 ; Læl. 54 ; pl., Pl. St. 300
2 [en bonne part] noble fierté : Hor. O. 3, 30, 14 ; Tac. H. 3, 66 ; [fig.] Plin. 15, 53.

Latin > German (Georges)

superbia, ae, f. (superbus) = ὑπερηφανεία, das Sich-Erheben über andere, her Stolz, I) im üblen Sinne = der Übermnt, Hochmut, die Hoffart, der Stolz (Ggstz. humanitas, aequitas, moderatio), oft neben arrogantia u. insolentia, Cic. u.a.: superbiam abicere, Plaut., ponere, Hor.: alcis superbiam retundere, Phaedr.: per superbiam aetatem agere, Sall.: absit superbia, asperitas, Plin. ep.: tumens inani superbiā graculus, Phaedr. – Plur., secundas fortunas decent superbiae, Plaut. Stich. 300. – übtr., candoris, das Ekele der weißen Farbe, Vitr. 7, 3, 4. – II) im guten Sinne = das Hochgefühl, stolze Selbstgefühl, sume superbiam (durch Verdienste), Hor. carm. 3, 30, 14: nec tantam Vespasiano superbiam, ut etc., Tac. hist. 3, 66. – übtr., eadem causa in piris taxatur superbiae cognomine, Plin. 15, 53. – / arch. Genet. superbiai, Plaut. cist. 40.