τηΰσιος: Difference between revisions
ἡδονὴ μὲν γὰρ ἁπάντων ἀλαζονίστατον → pleasure is the greatest of impostors, pleasure is the most shameless thing of all
(41) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (15 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=tiysios | |Transliteration C=tiysios | ||
|Beta Code=thu/+sios | |Beta Code=thu/+sios | ||
|Definition=[ | |Definition=[ῠ], α, ον, Dor. τᾱΰσιος (Alcm.92, B.5.81), [[idle]], [[vain]], [[undertaken to no purpose]], τηϋσίη ὁδός Od.3.316, 15.13; <b class="b3">τηΰσιον ἔπος</b> an [[idle]], [[rash]] word, ''h.Ap.''540; μὴ ταΰσιον προΐει ὀϊστόν B. [[l.c.]]; τ. πόδες A.R.3.651. Adv. [[τηϋσίως]] Theoc.25.230. Cf. [[αὔσιος]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=α, ον :<br />[[vain]], [[inutile]].<br />'''Étymologie:''' DELG vieil adj. poét. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''τηΰσιος:''' (ῠ) бесполезный, напрасный ([[ὁδός]] Hom.; [[ἔπος]] HH). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''τηΰσιος''': -α, -ον, [[μάταιος]], πρὸς οὐδὲν [[ὠφέλιμος]], [[ἀνωφελής]], μή τοι.... σὺ δὲ τηϋσίην ὁδὸν ἔλθῃς Ὀδ. Γ. 316, Ο. 13· τηύσιον [[ἔπος]], [[μάταιος]], τραχὺς [[λόγος]], Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 540. - Ἐπίρρ. τηϋσίως, Θεόκρ. 25. 230. - Ὁ [[τύπος]] ταύσιος μνημονεύεται ἐκ τοῦ Ἀλκμᾶνος, καὶ ὁ [[τύπος]] αϋσιος ἐκ τοῦ Ἰβύκου, ἐν τῷ Μεγ. Ἐτυμολ. 171. 7. | |lstext='''τηΰσιος''': -α, -ον, [[μάταιος]], πρὸς οὐδὲν [[ὠφέλιμος]], [[ἀνωφελής]], μή τοι.... σὺ δὲ τηϋσίην ὁδὸν ἔλθῃς Ὀδ. Γ. 316, Ο. 13· τηύσιον [[ἔπος]], [[μάταιος]], τραχὺς [[λόγος]], Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 540. - Ἐπίρρ. τηϋσίως, Θεόκρ. 25. 230. - Ὁ [[τύπος]] ταύσιος μνημονεύεται ἐκ τοῦ Ἀλκμᾶνος, καὶ ὁ [[τύπος]] αϋσιος ἐκ τοῦ Ἰβύκου, ἐν τῷ Μεγ. Ἐτυμολ. 171. 7. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και [[ταΰσιος]], -ία, -ον, Α<br />[[μάταιος]], [[ανώφελος]] («τηϋσίην ὁδόν», <b>Ομ. Οδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ποιητ. επίθ., το οποίο θα μπορούσε πιθ. να αναχθεί —μέσω μιας αρχικής σημ. «[[απατηλός]]»— στην ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>t</i><i>ā</i><i>i</i>- «[[κλέβω]]», <i>t</i><i>ā</i><i>iu</i>-<i>s</i>- «[[κλέφτης]]» (<b>πρβλ.</b> τους τ. με σημ. «[[κλέφτης]]» αρχ. ινδ. <i>t</i><i>ā</i><i>yu</i>, αβεστ. <i>t</i><i>ā</i><i>yu</i>-, αρχ. σλαβ. <i>tatb</i>, με οδοντική [[παρέκταση]]). Σύμφωνα με την [[άποψη]] αυτή, το επίθ. [[τηΰσιος]] έχει σχηματιστεί από αμάρτυρο <i>τηΰς</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>t</i><i>ā</i><i>iu</i>-<i>s</i>) με κατάλ. -<i>σιος</i> (<b>πρβλ.</b> [[ἐτώσιος]]: [[ἐτός]]). Η λ., [[τέλος]], συνδέεται με το ρ. <i>τητῶμαι</i>]. | |mltxt=και [[ταΰσιος]], -ία, -ον, Α<br />[[μάταιος]], [[ανώφελος]] («τηϋσίην ὁδόν», <b>Ομ. Οδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ποιητ. επίθ., το οποίο θα μπορούσε πιθ. να αναχθεί —μέσω μιας αρχικής σημ. «[[απατηλός]]»— στην ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>t</i><i>ā</i><i>i</i>- «[[κλέβω]]», <i>t</i><i>ā</i><i>iu</i>-<i>s</i>- «[[κλέφτης]]» (<b>πρβλ.</b> τους τ. με σημ. «[[κλέφτης]]» αρχ. ινδ. <i>t</i><i>ā</i><i>yu</i>, αβεστ. <i>t</i><i>ā</i><i>yu</i>-, αρχ. σλαβ. <i>tatb</i>, με οδοντική [[παρέκταση]]). Σύμφωνα με την [[άποψη]] αυτή, το επίθ. [[τηΰσιος]] έχει σχηματιστεί από αμάρτυρο <i>τηΰς</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>t</i><i>ā</i><i>iu</i>-<i>s</i>) με κατάλ. -<i>σιος</i> (<b>πρβλ.</b> [[ἐτώσιος]]: [[ἐτός]]). Η λ., [[τέλος]], συνδέεται με το ρ. <i>τητῶμαι</i>]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''τηΰσιος:''' Δωρ. τᾶΰσιος, -α (Ιων. -η), -ον, [[μάταιος]], [[ανώφελος]], [[άσκοπος]], σε Ομήρ. Οδ.· επίρρ. <i>τηϋσίως</i>, σε Θεόκρ. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''τηΰσιος''': {tēǘsios}<br />'''Forms''': dor. [[ταΰσιος]]<br />'''Meaning''': [[eitel]], [[vergeblich]] (γ 316 = ''o'' 13, ''h''. ''Ap''., Alkm., B., A. R., Theok.); ταύσιμον· μάταιον H. (für -σιον?).<br />'''Etymology''': Isoliertes poet. Adj. Wenn urspr. [[trügerisch]], von einem Wort für [[Dieb]] in aind. ''tāyú''-, aw. ''tāyu''-; das primäre Verb ist in heth. ''taizzi'' [[stehlen]], slav., z.B. aksl. ''tajǫ'', -''jiti'' [[verbergen]], [[verheimlichen]] erhalten. Nach einer ansprechenden Vermutung von Neumann Heth. u. luw. Sprachgut 65 hierher auch τεγοῦν· Λυδοὶ τὸν λῃστήν H. (mit γ = ''j''). — Das Suffix -σιος kann direkt an ein Nomen *[[ταΰς]] nach Muster von [[δημόσιος]] (: [[δημότης]]): [[δῆμος]] angeschlossen sein (vgl. noch das synonyme [[ἐτώσιος]]), ein vermittelndes *ταΰ-τα(ς) (Brugmann IF 11, 105f.) scheint nicht notwendig. Vgl. Bechtel Lex. s.v.; weitere Lit. bei WP. 2, 610, Pok. 1010, Vasmer s. ''tájna''. Vgl. [[τητάομαι]].<br />'''Page''' 2,895-896 | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:40, 25 August 2023
English (LSJ)
[ῠ], α, ον, Dor. τᾱΰσιος (Alcm.92, B.5.81), idle, vain, undertaken to no purpose, τηϋσίη ὁδός Od.3.316, 15.13; τηΰσιον ἔπος an idle, rash word, h.Ap.540; μὴ ταΰσιον προΐει ὀϊστόν B. l.c.; τ. πόδες A.R.3.651. Adv. τηϋσίως Theoc.25.230. Cf. αὔσιος.
French (Bailly abrégé)
α, ον :
vain, inutile.
Étymologie: DELG vieil adj. poét.
Russian (Dvoretsky)
τηΰσιος: (ῠ) бесполезный, напрасный (ὁδός Hom.; ἔπος HH).
Greek (Liddell-Scott)
τηΰσιος: -α, -ον, μάταιος, πρὸς οὐδὲν ὠφέλιμος, ἀνωφελής, μή τοι.... σὺ δὲ τηϋσίην ὁδὸν ἔλθῃς Ὀδ. Γ. 316, Ο. 13· τηύσιον ἔπος, μάταιος, τραχὺς λόγος, Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 540. - Ἐπίρρ. τηϋσίως, Θεόκρ. 25. 230. - Ὁ τύπος ταύσιος μνημονεύεται ἐκ τοῦ Ἀλκμᾶνος, καὶ ὁ τύπος αϋσιος ἐκ τοῦ Ἰβύκου, ἐν τῷ Μεγ. Ἐτυμολ. 171. 7.
Greek Monolingual
και ταΰσιος, -ία, -ον, Α
μάταιος, ανώφελος («τηϋσίην ὁδόν», Ομ. Οδ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Ποιητ. επίθ., το οποίο θα μπορούσε πιθ. να αναχθεί —μέσω μιας αρχικής σημ. «απατηλός»— στην ΙΕ ρίζα (s)tāi- «κλέβω», tāiu-s- «κλέφτης» (πρβλ. τους τ. με σημ. «κλέφτης» αρχ. ινδ. tāyu, αβεστ. tāyu-, αρχ. σλαβ. tatb, με οδοντική παρέκταση). Σύμφωνα με την άποψη αυτή, το επίθ. τηΰσιος έχει σχηματιστεί από αμάρτυρο τηΰς (< ΙΕ tāiu-s) με κατάλ. -σιος (πρβλ. ἐτώσιος: ἐτός). Η λ., τέλος, συνδέεται με το ρ. τητῶμαι].
Greek Monotonic
τηΰσιος: Δωρ. τᾶΰσιος, -α (Ιων. -η), -ον, μάταιος, ανώφελος, άσκοπος, σε Ομήρ. Οδ.· επίρρ. τηϋσίως, σε Θεόκρ.
Frisk Etymology German
τηΰσιος: {tēǘsios}
Forms: dor. ταΰσιος
Meaning: eitel, vergeblich (γ 316 = o 13, h. Ap., Alkm., B., A. R., Theok.); ταύσιμον· μάταιον H. (für -σιον?).
Etymology: Isoliertes poet. Adj. Wenn urspr. trügerisch, von einem Wort für Dieb in aind. tāyú-, aw. tāyu-; das primäre Verb ist in heth. taizzi stehlen, slav., z.B. aksl. tajǫ, -jiti verbergen, verheimlichen erhalten. Nach einer ansprechenden Vermutung von Neumann Heth. u. luw. Sprachgut 65 hierher auch τεγοῦν· Λυδοὶ τὸν λῃστήν H. (mit γ = j). — Das Suffix -σιος kann direkt an ein Nomen *ταΰς nach Muster von δημόσιος (: δημότης): δῆμος angeschlossen sein (vgl. noch das synonyme ἐτώσιος), ein vermittelndes *ταΰ-τα(ς) (Brugmann IF 11, 105f.) scheint nicht notwendig. Vgl. Bechtel Lex. s.v.; weitere Lit. bei WP. 2, 610, Pok. 1010, Vasmer s. tájna. Vgl. τητάομαι.
Page 2,895-896
